امام خمینی(ره): لازم است که همه ابعاد وجودی خودتان را تحت تربیت ورزشی در آورید.

ورزش از نگاه امام خمینی(ره)

«عقل سالم در بدن سالم است. ورزش همان طور که بدن را تربیت می‌کند و سالم می‌کند، عقل را هم سالم می‌کند و اگر عقل سالم شد، تهذیب نفس هم دنبال او باید باشد. شما همان طور که ورزش می‌کنید و اعصاب خودتان را قوی می‌کنید و انشاء ا... برای مملکت و آتیه مملکت مفید واقع خواهید شد، لازم است که همه ابعاد وجودی خودتان را تحت تربیت ورزشی در آورید»
امام خمینی(ره): از خدای تبارک و تعالی خواهانم که شما جوان ها را که ذخیره این کشور هستید و مایه امید ملت و اسلام هستید، هر چه بیشتر موفق کند که در همه ابعاد انسانی ورزش کنید. یک بعدش این بعدی است که شما متخصص در آن هستید و امید است که بعدهای دیگری هم که انسان دارد و انسانیت دارد در شما رشد کند. ورزشکاران همیشه این طور بودند که یک روح سالمی داشتند. از باب اینکه توجه به شهوات نداشتند، توجه به لذات نداشتند، توجه به یک فعالیت جسمی داشتند که عقل سالم در بدن سالم است. و شما اگر دقت کنید در حال جامعه‌ها و طبقات جامعه می‌بینید که آن هایی که در عیش و عشرت می‌گذرانند، حقیقتاً عیش و عشرت نیست؛ بدن‌ها افسرده، روح‌ها پژمرده و کسالت سر تا پای آنها را گرفته است. اگر دو ساعت عشرت می‌کنند، بیست و دو ساعت در ناراحتی او هستند و آن هایی که اهل خدا هستند، توجه به خدا دارند، ‌ورزش جسمی می‌کنند و ورزش روحی، آن ها در تمام مدت، اشخاصی هستند که پژمردگی در آن ها نیست، افسردگی در آن ها نیست و این یک نعمتی است از خدای تبارک و تعالی که خداوند نصیب همه بکند، إن شاء ا...».
«ورزشکارها دو وظیفه دارند: یک، ورزش جسمانی برای قوه پیدا کردن، قدرت پیدا کردن. وقتی قدرت جسمانی پیدا شد، دفاع از مملکت می‌تواند بکنند ... یکی هم پرورش روحانی که اگر پرورش روحانی در انسان پیدا بشود آن وقت قدرت جسمانیش هم مضاعف می‌شود و شما کوشش کنید که آن قدرت را هم، که قدرت الهی است، آن قدرت هم به برکت اسلام و به برکت مولا امیرالمؤمنین، سلام ا... علیه، در شما پیدا بشود که یک مرد روحانی قوی و جسمانی قوی بشوید که هم جانب روحتان قوی باشد و هم جانب جسمتان قوی باشد.»

رهنمودهای مقام معظم رهبری در خصوص ورزش

از منظر رهبر معظم انقلاب اسلامی ورزش پدیده¬ای ارزشی، فرهنگی و اخلاقی است که در صورت برخورداری از شرایط لازم همراه با زنده نگه داشتن شعائر دینی و معنوی می تواند موجبات پیشرفت کشور را از طریق تربیت نیروی انسانی سالم، عالم، با همت و دیندار رقم بزند و همت، عزم و اراده، ایستادگی و ایمان ملت ایران را به جهانیان نشان دهد. در دیدگاه ایشان نگاه تک بعدی به ورزش مطرود است و همواره باید به ورزش نگاه علمی، دقیق و همه جانبه ای داشت که در سایه آن هر دو بعد قهرمانی و همگانی ورزش امکان رشد و ظهور و بروز داشته باشد و جامعه نیز از ثمرات ارزشمند آن بهره مند و برخوردار شود.
تأکید رهبر معظم انقلاب اسلامی به ضرورت پاک بودن محیط ورزش از «ریا و دروغ» و دور بودن ورزشکاران و قهرمانان از «چاپلوسی، تملق، دروغگویی و دورویی» نکته ای اساسی و محوری برای ورزش کشور در جهت مقابله با انواع آسیب ها و تهدیداتی است که ورزش و ورزشکاران را هدف قرار داده است. بر اساس نگاه ایشان، در دنیایی که بی ایمانی و لاابالی گری تبلیغ می شود و خطر اخلاقی ورزشکاران را تهدید می¬کند، ورزش و قهرمانان ورزشی نیاز جدی به مراقبت دارند، این مسئولیت سنگین بیش از همه برعهده نخبگان ورزشی، مدیران نهادهای ورزشی، و رسانه¬های ورزشی است که ضمن آشنایی و شناخت کامل مسئولیت های خویش، نسبت به انجام دقیق و تام و تمام وظایف حتی به اندازه ذره¬ای کوتاهی و اهمال نکنند.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در اولین دیدار رییس¬جمهور و اعضای دولت یازدهم در بیان مهم¬ترین اولویت-های کاری دولت در حوزه اجتماعی به پیشرفت در ورزش خصوصاً ورزش های همگانی تأکید داشته اند.
نکات مورد تأکید رهبر معظم انقلاب اسلامی درباره دین و ورزش:
 من به جوان‌ها می‏گویم: تحصیل، تهذیب، ورزش. تحصیل کنید؛ یعنی نیروی خرد، فکر، مغز، علم در شما تقویت شود.
 ورزش قهرمانی لازم است. ورزش قهرمانی در واقع نخبه‏پروریِ در باب ورزش است؛ این می شود یک قله؛ تا قله نباشد، دامنه نیست. وقتی یک قله درست شد، آن وقت دامنه یعنی ورزش عمومی شکل خواهد گرفت. بنابراین بنده به ورزش قهرمانی معتقدم؛ به این قهرمان‌هائی هم که می‌روند و پرچم کشورمان و سرود ملی کشورمان را اینجا و آنجا به چشم و گوش مردم دنیا می‌رسانند، علاقه‏مندم؛ از آن ها هم تشکر می‌کنم؛ خیلی هم دوستشان می‌دارم.
 به ورزش اهمیت دهید. من بخصوص روی ورزش تأکید می‏کنم. من ورزش را به عنوان یک کار بین‏المللی، نمایشی و هیجانی، در درجه دوم می‏دانم؛ در درجه اوّل، ورزش برای تقویت و سلامت جسم است، که این را برای همه جوانان کشورمان از زن و مرد لازم می‏دانم. خود را برای رساندن این بار به منزل آماده کنید.
 برای جوانان ورزش کردن یک سرمایه اندوزی است. من اعتقاد دارم ورزش برای همه یک فریضه عمومی است. ورزش برای سلامت و حفظ نشاط است. این هم سرمایه‏ای است که تا اواخر عمر، برای شما می‏ماند.

براساس رهنمودهای رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار اخیر با قهرمانان و دست اندرکاران ورزش کشور «منشور چهارده گانه ورزش» به شرح زیر استخراج و تنظیم شده است که باید در سرلوحهء سیاستگذاری ها و برنامه ریزی ورزش کشور قرار گیرد.
یک: قهرمانان و پهلوانان ورزشی کشور سفیران هویت، تشخص، عزم راسخ، هوش بالا، ایمان و پایبندی به شریعت ملت ایران هستند.
دو: ورزشکاران قهرمان همانند قله ای هستند که زمینه ساز حرکت آحاد مردم بویژه استعدادهای جوان، به سمت قله ها می باشند. قهرمانان مظهر توانایی های یک ملت هستند و به همین علت، اعتماد به نفس و اعتماد ملی مردم را افزایش می دهند.
سه: همت و اردهء محکم و هوش بالا راه دستیابی به سکوهای قهرمانی ورزشی است و این امر اعتماد به نفس و اعتماد ملی مردم را افزایش می دهد.
چهار: تبلیغ جهانی ارزش ها و صفات برجسته یک ملت در اثر حضور ورزشکاران در میدان های بین المللی با حفظ اخلاق، روحیه جوانمردی و رعایت جوانب شرعی پدید می آید.
پنج: حضور بانوان و دختران ورزشکار با رعایت حجاب شرعی در میدان های بین المللی و فوق-العاده بودن این حضور بسیار مهم و با ارزش است. حضور یک زن مسلمان ایرانی و دارای حجاب در میدان های ورزشی بین المللی و ایستادن بر سکوی قهرمانی همگان را به جهت این حضور به تکریم وا می دارد و کار با عظمتی را به نمایش می گذارد. تأکید بر قدردانی از زنان ورزشکار که با حجاب، متانت و وقار در میدان های بین المللی ورزشی حاضر می شوند، مطالبه جدی معظم¬له از همه مسئولان و آحاد جامعه است.
شش: حضور جانبازان و معلولان در عرصه ورزش و موفقیت های ایشان بستری برای پیام رسانی ورزشکاران است. ایستادن یک ورزشکار جانباز یا معلول بر سکوی قهرمانی دنیا با همه سختی ها و آسیبهای جسمی نشان از عزم و اراده قوی آن ورزشکار و همچنین همت بالا و تشخص یک ملت به شمار می رود.
هفت: زنده نگه داشتن شعائر دینی و معنوی در میدان های بین المللی توسط ورزشکاران قهرمان، بر زبان آوردن نام ائمه اطهار علیهم السلام و یا سجده و دست به دعا برداشتن آنان در حین مبارزات و موفقیت ها و سر دادن اذان پس از فتح قله ها و رعایت عفاف دینی توسط زنان ورزشکار مورد تأیید و تأکید است و انجام آن موجب برجسته شدن معنویات در دنیایی است که جوانان به سمت بی ایمانی و لاابالی گری سوق داده می شوند.
هشت: اقدام بسیار با ارزش و تلاش بسیار مهم و حساس در مقابله با رژیم غاصب صهیونیستی و انصراف ورزشکاران ایرانی از مسابقه با ورزشکاران این رژیم می باشد که مورد تاکید است.
نه: ایجاد زمینه بروز استعدادهای جوانان ایرانی در عرصه های مختلف که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی محقق شد و پیشرفت ها و موفقیت های جوانان ایران در رشته های ورزشی نشانگر ظرفیت و استعداد بالای جوانان در رشته های گوناگون می باشد. سرمایه گذاری برای تربیت این استعدادها و پرورش آن ها به سمت قهرمانی مورد تأکید است.
ده: ورزش قهرمانی موتور محرک ورزش همگانی و قهرمانان ورزشی، مروجان ورزش همگانی هستند. لزوم توجه بیش از پیش به ورزش همگانی و منوط بودن پیشرفت یک کشور به نیروی انسانی سالم، عالم، با همت و دیندار و حل بسیاری از مشکلات اخلاقی جامعه همچون اعتیاد، نتیجه فراگیر شدن ورزش همگانی در میان مردم مورد تأکید است.
یازده: قرار گرفتن یک جوان ورزشکار بر روی امواج تبلیغ و توجه به جهانی او را در معرض خطر اخلاقی قرار می¬دهد و باید از خود مراقبت کند. مغرور نشدن، مردمی و جوانمرد ماندن، با مردم بودن و برای مردم دل سوزاندن از جمله ویژگی های اخلاقی لازم برای یک ورزشکار است که به ورزشکاران برای حفظ و تقویت این روحیات سفارش می شود. همچنین در بعد فردی و به دلیل اعتماد به نفس بالا در یک قهرمان ورزشی ضرورت دوری از صفات ناپسند همچون چاپلوسی و تملق، دروغ گویی و دو رویی مورد تأکید است.
دوازده: ضرورت پاک بودن محیط ورزش از «ریا و دروغ» نکته ای اساسی و محوری برای ورزش کشور در جهت مقابله با انواع آسیب ها و تهدیداتی است که ورزش و ورزشکاران را هدف قرار داده است. تلاش برخی برای تخریب فضای ورزشی کشور از طریق ترویج تهمت، دروغ و نزاع موجب گلایه است. متأسفانه سهم رسانه های ورزشی در این کار خلاف کم نیست و من در این خصوص هشدار می دهم. بزرگ نمایی موضوعات کوچک و ایجاد فضای دعوا، تلاش برای سوق دادن افراد به سمت حرف های تند و ناسزاگویی، کارهای نادرستی است که بر تقویت نقطه مقابل آن در رسانه¬ها تأکید گردید.
سیزده: مطالبه از مسئولان ورزشی کشور اولویت بندی رشته های ورزشی و تأکید بر سرمایه-گذاری و اهتمام بیشتر نسبت به برخی رشته هایی است که در داخل دارای ریشه های تاریخی و تجربه کافی هستند.
چهارده: توجه ویژه بر روی قواعد علمی رشته های ورزشی و تحقیقات علمی در این خصوص از مسائل ضروری در ورزش کشور انگاشته شود و اکتفا نشدن به تحقیقات علمی، خارجی و استفاده از توانایی تحقیقات علمی و ارایه نظریه¬های متخصصان و صاحب نظران جوان که توانایی دستیابی به موفقیت های بزرگ و خیره¬کننده در حوزه های پیچیده علمی را دارا هستند، یک مطالبه جدی محسوب می شود.

دیدگاه های دکتر حسن روحانی ریاست جمهوری اسلامی ایران درباره تربیت بدنی و ورزش
 دولت تدبیر و امید در زمینه ورزش نمی‌خواهد تصدی‌گری داشته باشد بلکه باید پشتیبان باشد.
ورزش را باید جزء متن و نه حاشیه زندگی دانست، ورزش را باید از ضروریات زندگی بدانیم.
 می‌خواهم واژهء ورزشکار فقط به عنوان لفظ به کار برده نشود بلکه از لحاظ معنا به پهلوانی نزدیک شود. چراکه پهلوانان همواره مرجع و الگو در جامعه بوده‌اند.
 باید برنامه خاصی برای تربیت اخلاقی ورزشکاران در کنار تربیت فنی و ورزشی آن ها در نظر گرفت؛ اخلاقی که با اخلاق ایرانی منافات دارد باید کنار بزنیم و فضاهای ورزشی توأم با اخلاق باشد.
 باید موضوع ورزش همگانی در سبد خانوارها قرار گیرد. در بحث ورزش همگانی باید به استعدادها اهمیت دهیم، جمعیت کشور ما یک جمعیت جوان است و ما باید متناسب با این شرایط برنامه‌های خود را دنبال کنیم.
 یک بعد ورزش سلامت است هم سلامت جسمی هم روحی و اساساً اگر انسانی سالم بود با نشاط هم خواهد بود و ورزش به همراه خود نشاط، اخلاق و تعامل را به جامعه باز می‌گرداند.
 باید در ورزش سیاست‌های ما افقی باشد نه عمودی. به این معنا که در سیاست عمودی ابتدا استعدادهای خاصی را شناسایی می‌کنند و همان‌ها را پرورش می‌دهند تا به رقابت‌های بین‌المللی بفرستند اما در سیاست افقی فرصت حضور در عرصه ورزش به همگان داده می‌شود و افراد شایسته از میان جمع آن¬ها انتخاب می‌شوند.
 دولت باید آنجا که مانع بخش غیردولتی می‌شود کنار برود و زمینه را برای حضور بخش خصوصی در همه عرصه‌ها از جملهء عرصه ورزش فراهم کند.
 باید امید و نشاط را به جامعه برگردانیم، امید و نشاط در ورزش می‌تواند تأثیر مناسبی در دیگر عرصه‌ها داشته باشد.
 مسئله بانوان و مسئله خانواده یک مسئله مهم و قابل توجه است. خانم‌ها باید وارد میادین ورزش شوند و ورزش همگانی کنند و برای رقابت به خارج از کشور بروند.
 نقش ورزش در دیپلماسی مهم است. وقتی قهرمانان ایرانی در سراسر دنیا حضور پیدا می‌کنند و رقابت می‌کنند نشان می‌دهد که ما به عنوان ایرانی اهل ورزش هستیم و البته دیپلماسی ورزشی خود را بیش از گذشته تقویت کنیم.
 باید عدالت را در حوزهء ورزش دنبال کنیم، باید شرایطی یکسان برای بروز ظرفیت‌های همگان در عرصه ورزش فراهم باشد.
برنامه پیشنهادی برای وزارت ورزش و جوانان

ورزش در نظام جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک پدیده فرهنگی، تربیتی و اجتماعی است. تحقق چشم انداز 1404 جمهوری اسلامی ایران نیازمند وجود نظام ها و ساختارهایی است که در آن ملت بزرگ ایران بتوانند ضمن بهره گیری از مزایای ورزش، در جهت ایجاد و حفظ سلامتی، شادابی و نشاط اجتماعی، ساخت جامعه ای پویا و در مسیر آرمان های نظام و انقلاب، در مسیر رشد و تعالی معنوی و اخلاق فردی و اجتماعی نیز گام نهاده و در سایه مدیریتی مدبرانه، «ورزش معنوی، پاک و معرفتی» را محقق سازند. بر این اساس، نقش و جایگاه وزارت ورزش و جوانان در ارتقای کمی و کیفی امر ورزش و پرداختن به مسایل اساسی جوانان بسیار حائز اهمیت بوده و می تواند به عنوان مهمترین عامل در تحقق چشم انداز و افق ترسیم شده برای آینده کشور محسوب می شود.
با توجه به موارد مذکور، این برنامه با رویکردی واقع گرایانه، آینده¬نگر و بر اساس موارد زیر تهیه و تدوین شده است:
1. دیدگاه‏ها و رهنمودهای رهبر معظم انقلاب اسلامی
o بیانات و ابلاغیه¬های مقام معظم رهبری
o سند چشم¬انداز جمهوری اسلامی ایران در افق 1404
o سیاست‏های کلی برنامه پنجم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران
2. قوانین مصوب مجلس شورای اسلامی
o قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران
3. مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی
o سند اصول سیاست فرهنگی کشور
o سیاست¬های فرهنگی در حوزه تربیت بدنی و ورزش

علاوه بر آن، دیدگاه‏ها و انتظارات نخبگان دانشگاهی و کارشناسان ورزشی اخذ گردیده و بر آن اساس، چارچوب برنامه وزارت ورزش و جوانان احصاء و نوشتار حاضر تدوین شده است. همچنین با توجه به اهمیت و جایگاه دو موضوع مهم «ورزش و جوانان» در نظام جمهوری اسلامی و به منظور دقت و جامع-نگری بیشتر، هر کدام از بخش¬های «ورزش» و «جوانان» به تفکیک و در فصول جداگانه، تدوین و تقدیم شده است. 
فصل اول: حوزه ورزش

بخش یک: مسایل و چالش های ورزش کشور
بررسی وضعیت موجود ورزش کشور نشان می‎دهد که این حوزه دارای دستاوردها و نقاط قوت قابل توجهی است، اما در عین حال نقاط ضعف مهمی نیز قابل شناسایی است. در ادامه، برخی از مهمترین مسائل و چالش های ورزش کشور به شرح زیر بیان شده است:
 برجسته نبودن نقش اندیشه های دینی و سیاسی حضرت امام خمینی (ره) و دیدگاه های رهبر معظم انقلاب اسلامی در برنامه و مدیریت کلان ورزش کشور
 عدم وجود برنامه راهبردی و کلان در حوزه ورزش کشور متکی بر شاخص‌های توسعه و ضرورت تدوین و طراحی نقشه راه و طرح جامع در ورزش کشور برای تعیین اهداف و جهت گیری های اساسی ورزش
 فقدان نظام جامع توسعه فرهنگی، ارزشی و اخلاقی در جامعه ورزش و محیط ها و اماکن ورزشی
 فقدان یک نظام جامع ورزش همگانی برای کمک به تأمین تندرستی مردم
 عدم برخورداری کلیه آحاد و اقشار جامعه از فواید ورزش علی رغم تأکیدات صریح رهبری نظام و قوانین و اسناد بالادستی موجود، و ضعف در ایجاد تسهیلات و امکانات لازم برای اجرایی شدن ماده 13 قانون برنامه پنجم توسعه
 نبود نظام اولویت بندی در ورزش قهرمانی و مشخص نبودن رشته‌های ورزشی که سرمایه گذاری در آن دارای توجیه علمی و منطقی است.
 دخالت دولت در امور تصدی و اجرایی ورزش به جای تأکید بر تمرکز در امور سیاست‌گذاری و هدایت و نظارت کلان ورزش
 حاکم نبودن نگاه تربیتی به ورزش در مراکز آموزشی و کم توجهی به توسعه و گسترش ورزش در مدارس و دانشگاه‌ها و ضعف در بهره گیری از ظرفیت ها و قابلیت های ورزش در امر تربیت نوجوانان و جوانان
 عدم تناسب ساختار و نظام ورزش در ابعاد قهرمانی و همگانی با نیازهای جامعه و ناهماهنگی در بین دستگاه های بخش تربیت بدنی و ورزش
 اتکای صرف ورزش کشور به منابع دولتی و ناکافی بودن و توزیع ناعادلانه آن در بخش¬های مرتبط با ورزش
 روزآمد نبودن و ناکافی بودن محیط قانونی و حقوقی ورزش
 ضعف دیپلماسی ورزشی در تعامل با نهادهای بین‌المللی و عدم بهره‌گیری از فرصت‌ها و موقعیت‌ها
 ضعف در تدوین ملاک‌ها، معیارها و راهبردهای فرهنگی، تربیتی و اجتماعی در تربیت بدنی و ورزش کشور و مغفول ماندن ورزش‌های ملی، بومی، سنتی، روستایی، عشایری و همچنین ورزش پهلوانی
 نبود انسجام لازم در برنامه‌ریزی برای ورزش در اقشار مختلف (دانش‌آموزی، دانشجویی، نیروهای مسلح، کارگری، روستایی و ...)
 نگرش ناعادلانه و ضعف در توجه خاص به توسعه و تقویت ورزش بانوان کشور و فراهم نبودن امکانات و شرایط لازم و متناسب برای انجام فعالیت¬های ورزشی در ابعاد همگانی و قهرمانی برای آنان و توزیع نامناسب منابع به عنوان یک نیاز اساسی نیمی از جمعیت کشور
 توسعه ناکارآمد و غیراصولی ورزش حرفه‌ای و عدم زمینه¬سازی لازم برای ورود و فعالیت بخش خصوصی در ورزش حرفه¬ای با توجه به مشکلات اقتصادی باشگاه‌های خصوصی و سودآور نبودن آن ها
 عدم تناسب بین تربیت نیروی انسانی از نظر کمی و کیفی و هدفمند نبودن جذب، حفظ و ارتقای افراد موثر در حوزه جوانان و ورزش
 ضعف در نظام نظارتی و ارزیابی عملکرد حوزه‌های ورزش و جوانان
 غفلت از توجه به ورزش‌های پایه و پرمدال و خلاصه شدن کسب مدال¬های جهانی و المپیکی در رشته‌های کشتی، وزنه¬برداری و تکواندو
 کم‌توجهی به ورزش اقشار با نیازمندی‌های خاص (جانبازان و معلولین، نابینایان، ناشنوایان، پیوند اعضاء)
 کم توجهی به فرهنگ¬سازی در رسانه های ورزشی و ضعف رسانه‌ها در پرداختن همه جانبه به مسائل اساسی ورزش
 تغییر در سبک زندگی مردم و کم رنگ شدن ورزش و فعالیت¬های ورزشی در گذران اوقات فراغت آنان
 پایین بودن سهم ورزش در سبد هزینه‌های خانوار
 کم‌توجهی به امور فرهنگی و ارزشی در ورزش قهرمانی و حرفه¬ای و بروز ناهنجاری¬های اخلاقی و رفتاری در محیط‌های ورزشی
 توجه ناکافی به توسعه و ارتقاء کیفی مراکز علمی پژوهشی در حوزه ورزش و تربیت بدنی و نبود اتصال نظام اجرایی ورزش به نظام علمی ورزش کشور
 عدم واسپاری امور اجرایی و مدیریتی ورزش کشور به نخبگان علمی و تجربی و تحمیل هزینه¬های گزاف به ورزش به دلیل ورود افراد ناآشنا و ناکارآمد به عرصه¬های مدیریتی این حوزه تخصصی
 بی توجهی به تقویت باشگاه¬های ورزشی در ابعاد حرفه¬ای، قهرمانی، همگانی و فراهم نبودن امکانات و حمایت¬های قانونی و حقوقی لازم برای توسعه باشگاه ورزشی به عنوان نهاد مولد در ورزش و پایگاه اصلی استعدادیابی و شکوفایی و رشد استعدادهای ورزشی در ابعاد قهرمانی و حرفه¬ای
 بی توجهی به اصل خصوصی¬سازی باشگاه¬های دولتی و نیمه دولتی و فراهم نبودن امکانات و راهکارهای قانونی لازم جهت فروش سهام باشگاه های پرطرفدار در بازار بورس
 بی توجهی به تقویت و ارتقاء عوامل و عناصر اصلی و پشتیبانی¬کننده چون؛ منابع انسانی، بودجه و منابع مالی، قوانین و مقررات، تحقیق و توسعه، برنامه ریزی و نظارت، و ضعف در بکارگیری فناوری¬های ارتباطی روزآمد در حوزه¬های ستادی و اجرایی ورزش کشور
 بی¬توجهی به نخبگان و خبرگان ورزشی در هدایت و راهبری ورزش کشور و نبود نظام تصمیم¬سازی و تصمیم¬گیری درباره مسایل کلان و تاثیرگذار ورزش با بکارگیری کارشناسان خبره و مجرب ورزش کشور
 ضعف در ایجاد ساختارهای مدیریتی و اجرایی چابک، روزآمد و متناسب برای هماهنگ¬سازی و مدیریت راهبردی ورزش حرفه¬ای، ورزش همگانی، ورزش تربیتی، ورزش بانوان و بی¬توجهی در بهره¬گیری از ظرفیت نهادها و سازمان¬های مرتبط و ذیربط

بخش دو: راهبردها و برنامه های عملیاتی ورزش کشور
الف. راهبردهای توسعه اخلاق در ورزش کشور در جهت تحقق شعار «ورزش معنوی، پاک و معرفتی»
استقرار نظام توزیع عادلانه منابع سخت افزاری و نرم افزاری ورزش بر مبنای پرداخت حق ورزشی مردم در تمامی استان¬های کشور، باید در تدوین و اجرای کلیه برنامه های راهبردی و عملیاتی وزرات ورزش و جوانان به طور جدی مد نظر قرار گیرد.

راهبردها و اقدام های عملیاتی مرتبط با توسعه اخلاقی ورزش کشور

چالش¬های اخلاقی ورزش کشور
 برجسته نبودن نقش اندیشه¬های دینی و سیاسی حضرت امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری در مدیریت کلان ورزش کشور
 عدم حاکمیت نظام صلاحیت¬ها و شایستگی¬های مدیریتی ورزش کشور
 فقدان رویکرد علمی تخصصی مبتنی بر مهندسی فرهنگی ورزش کشور
 فقدان مدیریت یکپارچه، مستمر و ملموس ارزش¬ها در ساختار ورزش کشور
 حاکمیت سلائق و علائق به جای حاکمیت قانون و اصول اخلاقی
 نامشخص بودن نقش و جایگاه رسانه¬ها در تحول جو اخلاقی ورزش کشور
 وجود برخی خلاءهای قانونی و ساختاری در ورزش کشور
 فقدان نظام شفاف¬سازی و جریان آزاد اطلاعاتی بویژه در بخش مالی
 فقدان نظام ترویج آگاهی¬ها و ارزش¬های اخلاقی بر پایهء تمدن اسلامی و ایرانی
 بی¬توجهی به توسعه نظام مدیریت حرفه¬ای و به تبع آن ترویج اخلاق حرفه¬ای
 حاکمیت تفکر انضباطی به جای نگرش اخلاقی با رویکرد آموزش و پیشگیری
 فقدان سیستم منسجم و قانونمند مبارزه با فساد سازمان¬یافته در ورزش
 فقدان نظام هماهنگ شناسایی و معرفی الگوهای اخلاقی ورزش کشور بر پایهء مصداق¬های رفتاری
 فقدان مطالعات راهبردی در حوزه اخلاق ورزشی کشور
 بی¬توجهی به ترویج منش پهلوانی و ارزش¬های ایرانی و اسلامی از طریق ورزش در عرصه¬های بین-المللی
 فقدان ساز و کارهای مدیریت اخلاق و صیانت از ارزش¬ها در نهادهای حاکمیتی ورزش کشور
 فقدان اطلاعات و آمار صحیح از وضعیت فرهنگی و اخلاقی ورزش کشور
 وجود برخی زمینه¬های سوء استفاده سیاسی و اقتصادی از ظرفیت¬های موجود در ورزش
 عدم بهره¬گیری کافی و مناسب از ظرفیت بی¬نظیر مراجع، علما و روحانیون حوزه علمیه در راستای ترویج ارزش¬های معنوی و اخلاقی در ورزش کشور
 یکپارچه نبودن ساز و کارهای قانونی برخورد با جرایم غیر اخلاقی در ورزش کشور
 فقدان نظام نامه¬های اخلاقی کارآمد در نهادهای ورزشی و نبود مکانیسم¬های اجرایی شدن مطلوب آن¬ها
 فقدان نظام جامع توسعه فرهنگی و ارزشی محیط¬ها و اماکن ورزشی
فصل دوم: حوزه جوانان

رهبر معظم انقلاب اسلامی: جوانی، یک پدیده درخشان و یک فصل بی¬بدیل و بی¬نظیر از زندگی هر انسانی است. در هر کشوری که به مسأله جوان و جوانان، آن چنان که حق این مطلب است، درست رسیدگی بشود، آن کشور در راه پیشرفت، موفقیت¬های بزرگی به دست خواهد آورد. اگر کشوری مثل کشور ما باشد که جمعیت جوان، یک جمعیت غالب، بزرگ و یک نسبت عظیم از جمعیت کل کشور را تشکیل می¬دهد، این قضیه اهمیت بیشتری پیدا می¬کند.
عزیزان من با امکاناتی که این کشور در حال حاضر از آن برخوردار است، نتیجه منطقی، یک آینده روشن، رضایت بخش و افتخارآمیز است. جمعیت کشور، اکثراً جوانند. امروز در دنیا کشورهایی هستند که به کمبود جوان دچارند؛ سطح سنی آن¬ها بالاست و مجبورند نیروی جوان خودشان را از کشورهای دیگر بیاورند! کشورما از لحاظ جمعیت جوان کشور، یکی از پرفرصت¬ترین کشورهاست. به برکت انقلاب، روحیه جوانان و روحیه عموم مردم، روحیه کار و ابتکار و خلاقیت است. قبل از انقلاب، به جوان و غیر جوان فرصت ابتکار و خلاقیت داده نمی¬شد، نه در زمینه علمی، نه در زمینه صنعتی، و نه در زمینه ابتکارات گوناگون و ابتکارات بابی اعتنایی مواجه می¬شد؛ اما انقلاب نیروی استقلال و نیروی اتکا به نفس و اعتماد به خود را در جامعه ما زنده کرد؛ لذا این روحیه هم یکی از فرصت¬های بزرگ است.

مقدمه
رشد جمعیت جوان کشور به همراه شکل‌گیری پدیدة دورة جوانی در جامعة ایران، بسیاری از ساختارهای فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و مدیریتی را متأثر ساخته است. در چنین شرایطی، مسائل و نیازهای اساسی جوانان از اولویت و اهمیت ویژه‌ای برخوردار گشته است؛ چنان که می‌توان اذعان داشت در صورت اهتمام واقعی نسبت به این مهم، فرصت کم‌نظیری برای مشارکت جوانان در ساختن فردایی بهتر فراهم خواهد گردید. در این میان یکی از ضرورت‌های اصلی اهتمام به امور جوانان ، ایجاد مجموعه‌ای از سیاست¬های روشن در این امراست که هم راهنما برای عمل در حوزة جوانان باشد و هم جهت‌گیری‌ها و اولویت‌های اصلی اقدام و اجرا را در آن حوزه تعیین کند. البته ماهیت امر جوانان که گستره‌ای از انواع موضوعات و عرصه‌های مختلف را شامل است (اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، بهداشتی، آموزشی، فراغتی و حقوقی) و نیز امری بین‌بخشی است (که در حوزة فعالیت¬ها و مأموریت¬های سازمان¬های مختلف قرار می‌گیرد)؛ ضرورت اقدام در این عرصه را مضاعف می‌سازد. این امر به ویژه از آن جهت که امور جوانان صرفاً امور توصیه‌ای نیست و نیازمند برنامه و اقدام مشخص از سوی دستگاه¬هاست، و نیز از آن منظر که سازمان¬ها و دستگاه¬های دخیل در امور جوانان به دلیل تنوع و گسترد‌گی وظایف و مسئولیت¬ها با نوعی ناهماهنگی، بلاتکلیفی و نابسامانی (در این امور) روبرو هستند؛ ضروری‌تر می‌نماید. موضوع جوانان امری چند وجهی و نیز بین بخشی است و موفقیت در دسترسی به اهداف آن نیازمند همکاری و مشارکت تمام بخش¬ها و عوامل تأثیرگذار از جمله دستگاه¬های مسئول در امور جوانان، سازمان¬ها و نهادهای غیردولتی و مدنی و مخصوصاً خود جوانان است؛ ضمن اینکه عزم واقعی تمام عوامل مؤثر در پیشبرد امور جوانان و مخصوصاً تمامی راهبران اصلی جامعه و حکومت را نیز در این¬باره می‌طلبد. البته بسیار مهم است که یادآور شد، سیاست¬های ملی جوانان تنها زمانی مؤثر و نافذ است که متعاقب تصویب آن، تمامی بخش¬های مرتبط، نسبت به ارایه برنامة عمل در خصوص اهداف و سیاست¬های اجرایی آن متعهد گردند و برنامة عمل خود را در حوزة‌ فعالیت¬های بخشی ارائه نمایند تا پس از تصویب به اجرا درآید. درجریان این فرآیند، مهمترین پیش‌نیاز اولاً ترفیع امور جوانان از مقوله‌ای صرفاً فرهنگی به مقوله‌ای گسترده در تمامی بخش¬ها (اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی) و ثانیاً ارتقاء امور جوانان به عالی‌ترین سطوح مدیریتی و تصمیم‌گیری در کشور است تا ابزار لازم برای پیگیری و نظارت واقعی و فرابخشی امور جوانان در حوزه‌های گوناگون فراهم باشد. این امر، پرداختن به امور جوانان را وارد مرحلة نوینی خواهد ساخت؛ که بر اساس آن، امکان پیگیری و نظارت بر امور جوانان در حوزه‌های مختلف بخشی و دستگاهی از طریق عضویت سازمان متولی امور جوانان در ساختار تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری کشور (دولت و شوراهای عالی) فراهم گردد.

اسناد بالادستی حوزه جوانان
الف - وظایف قانونی حوزه جوانان وزارت ورزش و جوانان
 مطالعه و پژوهش در حوزه‌های راهبردی امور جوانان به منظور بازشناسی و تبیین مسایل و نیازهای گوناگون جوانان و ارایه راهبردهای مناسب برای حل مسائل آنان و هماهنگی مطالعات کاربردی دستگاه‌های اجرایی در این زمینه.
 شناسایی، نظارت، حمایت و تقویت تشکل‌های غیردولتی جوانان
 شناسایی فعالیت‌های قابل واگذاری دستگاه‌های اجرایی به تشکل‌ها و سازمان‌های غیردولتی جوانان با همکاری مراجع ذیربط
 بررسی عملکرد و میزان اثربخشی فعالیت‌های دستگاه های اجرایی مرتبط با امور جوانان و ارسال به مراجع ذی‌ربط
 ساماندهی و نظارت بر مراکز خدمات مشاوره‌ای و اطلاع‌رسانی جوانان
 طراحی و مدیریت برنامه‌های ملی ویژه و فرابخشی و نمونه‌سازی فعالیت‌های مر بوط به جوانان با همکاری دستگاه‌های اجرایی مربوط
 تهیه و تدوین «برنامه جامع ساماندهی امور جوانان کشور» با عنایت به جایگاه نقش و مأموریت‌های اساسی دستگاه¬های مختلف دولتی و غیردولتی مرتبط با امور جوانان
 مطالعه و بررسی قوانین و مقررات مربوط به جوانان در جهت رفع کاستی‌ها و پیشنهاد برای تغییر و اصلاح یا وضع قوانین جدید به مراجع ذی‌صلاح با همکاری دستگاه¬های ذی‌ربط
 ساماندهی فعالیت‌های فراغتی نسل جوان متناسب با مقتضیات دوره جوانی در جهت سازندگی کشور و رفع محرومیت فرهنگی و اجتماعی جوانان در مناطق شهری و روستایی.
 ارائه شیوه‌های مناسب برای استفاده بهینه از استعدادها و توانایی‌های جوانان و بهره‌گیری بیشتر از امکانات و منابع دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط.
 همکاری در تعیین ضوابط و استاندارد برای فعالیت‌های مراکز فرهنگی و هنری مربوط به جوانان با دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط.

ب. سند چشم انداز بیست ساله در حوزه جوانان
 مهم‌ترین سرمایه هر کشور سرمایه انسانی آن است. جوانان مقاوم‌ترین و اصلی‌ترین نیروهای اجتماعی محسوب می‌شوند، به ویژه این¬که جوانان ایران اسلامی از بهترین¬ها در تولید علم، فناوری ایثارگری و تلاش¬های ورزشی و اجتماعی بوده و هستند. در صورت توجه به حمایت به این عناصر ارزنده و رشد آنان در برخورداری از دانش پیشرفته متکی به منابع انسانی سهم قابل توجهی در تولید دانش پیشرفته و توانمندی علم و فناوری خواهند داشت.
 تقویت هویت ملی جوانان متناسب با آرمان‌های انقلاب اسلامی، فراهم کردن محیط رشد فکری و علمی و تلاش در جهت رفع دغدغه‌های شغلی، ازدواج، مسکن و آسیب‌های اجتماعی آنان، توجه به مقتضیات دوره جوانی و نیازها و توانایی‌های آنان
 فعال، مسئولیت‌پذیر، ایثارگر، مومن، رضایت‌مند، برخوردار از وجودان کار، انضباط، روحیه تعادل و سازگاری اجتماعی، متعهد به انقلاب و نظام اسلامی و شکوفایی ایران و مفتخر به ایرانی بودن
 همه این اوصاف ارزنده که در چشم‌انداز آمده است، اساس آن در تربیت جوانان کشور به عنوان انسان‌هایی فعال، مسئولیت‌پذیر، ایثارگر، مومن، رضایت‌مند و ... قابل پی‌ریزی است که باید همه ارکان نظام به باروری استعدادهای جوانان کشور توجه داشته باشند.

ج. منشور فرهنگی تربیتی نسل جوان
منشور فرهنگی تربیتی نسل جوان که مورد تایید مقام معظم رهبری قرار گرفته در چهارده عرصه و 98 اصل تدوین گردیده است، که اصول اخلاقی و رفتاری حاکم بر نظام تدبیر مسایل جوانان را تعیین کرده است.

د: قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور
ماده 112 - دولت مکلف است، به منظور تبیین و تقویت جایگاه جوانان در جامعه، به عنوان سرمایه انسانی و اجتماعی کشور و عنایت و اهتمام ویژه به اعتلا و رشد و تعالی نسل جوان، برنامه ساماندهی امور جوانان، حاوی برنامه‌های اجرایی، لازم، مشتمل بر: شیوه‌های اصلاح نگرش عمومی و ایجاد فرهنگ مثبت‌اندیشی نسبت به جوانان، زمینه‌سازی بر پایه رشد فکری، علمی، توانمندیسازی و ارتقای سطح مشارکت همه جانبه آنان در فرآیند توسعه پایدار کشور، افزایش رفاه و سلامت جسمی و روانی ایجاد شوق، انگیزه و امید به آینده در میان جوانان و رفع دغدغه‌های شغلی، ازدواج، مسکن و آسیب‌های اجتماعی آنان در چارچوب نگرش فرابخشی و به عنوان یک خط مشی محوری با استفاده حداکثری از ظرفیت‌های موجود دستگاه‌های اجرایی و سازمان‌های غیر دولتی و ظرفیت‌سازی در کشور و نیز بهره‌گیری از اصلاح ساختارهای نظام اداری، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، از طریق اعمال نظام مدیریت راهبردی، در چارچوب برنامه چهارم را ظرف مدت 6 ماه از تصویب این قانون تهیه نماید.
هـ : قانون برنامه پنجم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی
ماده 9- به دولت اجازه داده می‌شود به منظور افزایش سرانه بهره‌مندی اقشار مختلف مردم از فضاهای فرهنگی هنری ورزشی و ایجاد زیرساخت‌های لازم برای توسعه فعالیت فرهنگی، هنری و ورزشی و ایجاد زیرساخت‌های لازم برای توسعه فعالیت‌های فرهنگی و هنری اقدام‌های ذیل را انجام دهد:
الف - حداکثر پنجاه درصد هزینه تکمیل مراکز فرهنگی، فرهنگی، دینی و قرآنی دارای پیشرفت فیزیکی حداقل پنجاه درصد بخش غیر دولتی و همچنین احداث اماکن ورزش همجوار و متعلق به مساجد و کانون‌های فرهنگی ورزشی جوانان بسیج را که تکمیل و بهره‌برداری از آن¬ها برای استفاده عمومی ضروری است بر اساس آیین‌نامه مصوب هیأت وزیران به صورت کمک بلاعوض تامین نماید.
تبصره: در صورت تغییر کاربری این¬گونه مراکز با تغییر استفاده از عمومی به خصوصی، معادل ارزش کمک‌های دولتی به قیمت روز از دریافت کنندگان این کمک‌ها اخذ می‌شود.
ماده 41- الف - دستگاه‌های اجرایی و موسسات عمومی غیردولتی ذیربط که از بودجه عمومی دولت استفاده می‌کنند، بر اساس منشور تربیتی نسل جوان و سند ملی توسعه و ساماندهی امور جوانان مصوب دولت ضمن ایجاد برنامه ساماندهی امور جوانان، ذیل بودجه سلامتی خود از طریق ستاد ملی و استانی ساماندهی امور جوانان اقدامات لازم را جهت اجرایی شدن این اسناد در طول سال‌های برنامه به عمل آورند.
ب- دستگاه‌های اجرایی و موسسات عمومی غیر دولتی ذیربط که از بودجه عمومی دولت استفاده می‌کنند با همکاری سازمان ملی جوانان میزان تحقق شاخص‌های مصوب شورای عالی جوانان در خصوص اجرایی نمودن برنامه ساماندهی امور جوانان، مورد سنجش و پایش قرار دهد.
ماده 43- به منظور ساماندهی و اعتباربخشی مراکز مشاوره متناسب با فرهنگ اسلامی - ایران و با تاکید بر تسهیل ازدواج جوانان و تحکیم بنیان خانواده - تاسیس مراکز و ارائه هرگونه خدمات مشاوره‌ای روان‌شناختی - اجتماعی نیازمند اخذ مجوز بر اساس آیین‌نامه مصوب هیئت وزیران است.

ضرورت و واقعیت¬های مربوط به موضوع جوانان در کشور
اتخاذ تصمیمات فوری و ارایه برنامه کوتاه مدت در حوزه مسائل جوانان باید با توجه به واقعیت¬ها و وضعیت موجود صورت پذیرد. لازم است پیش از هر اقدام عملی و راهکار اجرایی افق کار و چشم¬انداز چهار ساله این حوزه تبیین شود و اقدامات مهم و موثر در چارچوب فوق پیشنهاد شود.
اهداف پیشنهادی حوزه مدیریت ساختاری بخش جوانان
الف. تدوین برنامه جامع حوزه جوانان در راستای سند چشم انداز، برنامه پنجم، منشور فرهنگی تربیتی نسل جوان نیازهای واقعی جوانان
ب. تحول ساختاری در بخش جوانان وزارت ورزش و جوانان با هدف:
1. اصلاح ساختار در راستای هماهنگی با اهداف اسناد بالادستی
2. اصلاح ساختار در راستای هماهنگی با نیازهای واقعی جوانان
3. هماهنگ سازی با سایر بخش¬های دولتی مرتبط و همپوشان
4. جلب مشارکت جوانان در سیاست¬گذاری¬ها و تصمیم¬گیری¬ها
5. هماهنگ¬سازی نهادها و سازمان¬های مرتبط با کارآفرینی دولتی، غیردولتی و بین¬المللی
6. اصلاح ساختار در راستای بهبود ارتباط با نهادهای غیردولتی و بین¬المللی حوزه جوانان
راهبردها و اقدام¬های عملیاتی حوزه جوانان
الف. راهبردهای کلان
1. اصلاح نگرش و ایجاد فرهنگ جوان محور
2. توانمندسازی جوانان
3. تربیت محوری در تقویت و تحکیم بنیان خانواده
4. مشارکت محوری جوانان در توسعه ملی
5. جوان¬محوری در ساماندهی و تقسیم کار ملی
6. الگوسازی ایرانی و اسلامی در بین جوانان
7. ترویج سبک زندگی سالم و فعال در بین جوانان

راهبرد 1: ساماندهی امور جوانان در محور ازدواج
اقدام¬ها:
 ترویج و التزام عملی به اندیشه¬های امام (ره) و مقام معظم رهبری در حوزه ازدواج جوانان
 ترویج جشن‌های ازدواج گروهی
 حمایت از تولیدات فرهنگی در موضوع ازدواج
 توسعه و تقویت ظرفیت‌های مردمی و خیرین امر ازدواج
 توسعه مراکز مشاوره و پایگاه¬های ویژه ازدواج جوانان
 ارتقاء آموزش مبنایی و محتوایی ازدواج جوانان
 توسعه مراکز آموزش و مشاوره ازدواج
 توسعه و غنی¬سازی محتوای برنامه¬های رسانه¬ای با موضوع ازدواج
 ارتقاء کمی و کیفی اطلاعات و آمار کشور نسبت به وضعیت ازدواج جوانان
 طراحی سند حمایت از ازدواج جوانان در بخش¬های اشتغال و مسکن
 افزایش آگاهی مردم نسبت به مسأله کاهش زاد و ولد و مشکلات آتی آن
 ترویج گسترده برنامه¬های مشاوره پیش از ازدواج ویژه جوانان و والدین

راهبرد 2: ساماندهی امور جوانان در محور فرهنگ
اقدام¬ها:
 افزایش انگیزه و حمایت از مؤلفین و ناشرین فعال در حوزه جوانان
 نشر فرهنگ و معارف قرآنی در بین جوانان
 نیازسنجی و تبیین نظام اولویت¬های فرهنگی و رسانه¬ای جوانان
 ایجاد هماهنگی و وحدت رویه میان برنامه¬های مرتبط با جوانان در دستگاه¬های دولتی کشور
 تشکیل بانک آمار و اطلاعات جوانان کشور
 بهره¬گیری نظام¬مند از مشارکت فعال متخصصین رسانه در پیشبرد امور جوانان
 تدوین برنامه جامع و عملیاتی توسعه فرهنگ کتاب و کتابخوانی در بین جوانان

راهبرد 3: تحقق ساماندهی امور جوانان در محور توسعه مشارکت¬های اجتماعی
اقدام¬ها:
 بهره¬گیری از توان علمی نخبگان جوانان کشور در حل مسایل فراروی ورزش کشور
 شناسایی، تدوین و معرفی فرصت¬های اشتغال و کارآفرینی جوانان
 تقویت سازمان¬های مردم نهاد جوانان و تقویت مشارکت نخبگان
 تدوین سند حمایت و نظارت بر تشکل¬های صنفی جوانان
 تدوین سند اجرایی شناسایی و توسعه نظام مشاغل داوطلبانه ورزش و جوانان کشور
 طراحی و اجرای شبکه اجتماعی سمن¬های جوان کشور
 طراحی و اجرای سند توانمندسازی جوانان و سمن¬های کشور
 افزایش هم¬گرایی تشکل¬های فراگیر جوانان
 شفاف¬سازی وظایف دستگاه¬های اجرایی در حوزه جوانان
 ارتقاء تعامل تشکل¬های جوانان با دستگاه¬های اجرایی
 افزایش آگاهی¬های عمومی نسبت به ضرورت و اهمیت سمن¬های جوان
 بهبود نگرش و روحیه جوانان نسبت به اهمیت کار گروهی، تلاش و سازندگی

راهبرد4: ساماندهی امور جوانان در محور کاهش آسیب¬های اجتماعی
اقدام¬ها:
 بازبینی و ارتقاء کیفی قوانین و ظرفیت¬های مبارزه با آسیب¬های اجتماعی
 استفاده از ظرفیت رسانه¬ای کشور در پیشگیری از آسیب¬های اجتماعی
 افزایش آگاهی مردم و خانواده¬ها نسبت به آسیب¬های اجتماعی جوانان
 شناسایی و معرفی الگوهای موفق جوانان
 ارتقاء سطح شناخت جوانان و خانواده¬ها از فرهنگ و تربیت ایرانی و اسلامی
 ایجاد هماهنگی میان نهاد مجری آموزش و پیشگیری آسیب¬های اجتماعی
 همسان¬سازی نگرش مدیران عالی کشور نسبت به آسیب¬های اجتماعی جوانان
 تدوین ساز و کارهای مدیریت بحران آسیب¬های اجتماعی جوانان

راهبرد 5: ساماندهی امور جوانان در محور بهبود سبک و مهارت¬های زندگی
اقدام¬ها:
 ترویج و الگوسازی اثربخش آرا و منویات مقام معظم رهبری در ارتباط با سبک زندگی مطلوب
 ارتقاء کمی و کیفی دوره¬ها و برنامه¬های آموزش مهارت¬های سبک زندگی
 شناسایی و معرفی الگوهایی مطلوب و موفق آموزش و رعایت مهارت¬های سبک زندگی در ایران و جهان
 استفاده از ظرفیت¬های ورزشی کشور در بهبود سبک زندگی پویا و فعال جوانان
 ایجاد هماهنگی میان نهادهای آموزشی مرتبط با جوانان در امر آموزش سبک زندگی
 توسعه کمی و کیفی آموزش مهارت¬های سبک زندگی
 بازتعریف سبک زندگی مطلوب جوانان با توجه به الگوی ایرانی و اسلامی
 بهبود نگرش مردم و بویژه جوانان نسبت به سبک زندگی مطلوب

راهبرد 6: ساماندهی امور جوانان در محور اوقات فراغت:
اقدام¬ها:
 تدوین ساز و کارهای توسعه خدمات بیمه¬ای مخاطبان فعال برنامه¬های فراغتی
 غنی¬سازی اردوهای فراغتی جوانان با هدف توانمندسازی و تعمیق بینش معنوی و ارزشی آنان
 توسعه کمی و کیفی برنامه¬های فراغتی با بهره¬گیری از ظرفیت¬های ورزشی و اقلیمی کشور
 بهره¬گیری از ظرفیت¬های فضای مجازی در معرفی مبانی اسلامی و فرهنگ متمدن ایرانی
 تسهیل مشارکت بخش خصوصی در مدیریت برنامه¬های اوقات فراغت
 استقرار نظام برنامه¬ریزی و مدیریت یکپارچه برنامه¬های فراغتی جوانان
 طراحی و اجرای سیستم نظارت بر برنامه¬های فراغتی جوانان
 توسعه راهبردی مطالعات کاربردی مرتبط با اوقات فراغت جوانان
 الگوسازی در حوزه برنامه¬های اوقات فراغت جوانان
 آینده¬نگری وضعیت جوانان کشور با توجه به تغییرات زندگی شهری
 تدوین نظام استعدادیابی فرهنگی و هنری نسل جوان

راهبرد 7: ساماندهی امور مدیریتی بخش جوانان
اقدام¬ها:
 شناسایی و بهره¬گیری از ظرفیت کلیه دستگاه¬های دولتی جهت ساماندهی امور جوانان
 شناسایی و اولویت¬بندی ظرفیت¬های کشور در حوزه جوانان
 بهره¬مندی از ظرفیت¬های فرهنگی مراجع تقلید و علمای حوزوی در ساماندهی امور جوانان
 بهره¬مندی از ظرفیت¬های آموزش و پرورش و همچنین دانشگاه¬ها در ساماندهی امور جوانان
 افزایش ظرفیت استان¬های کشور در تدوین و اجرای برنامه¬ریزی جامع حوزه جوانان
 تدوین و شفاف¬سازی وظایف دستگاه¬های دولتی در امور جوانان
 ارزیابی منظم و پایش علمی عملکرد دستگاه¬های اجرایی در ارتباط با جوانان
 یکسان¬سازی نگرش مدیران اجرایی کشور نسبت به شاخص¬های ساماندهی امور جوانان

راهبرد 8: ساماندهی امور جوانان با هدف بهره‌گیری و بهره‌وری از ظرفیت‌های بالقوه آنان
اقدام¬ها:
 زمینه‌سازی اجرای منشور تربیتی نسل جوان و سند توسعه و ساماندهی امور جوانان با توجه به ظرفیت‌های استانی و اجرایی کشور
 بکارگیری استعدادها و بهره‌گیری از خلاقیت‌ها و نوآوری جوانان
 اجرای برنامه‌های فراغتی هویت‌آفرین و الگوساز در زمینه سازندگی و رفع محرومیت‌های فرهنگی و اجتماعی
 بازتعریف سبک زندگی جوانان با توجه به الگوی ایرانی و اسلامی
 تلاش در جهت ارتقاء هویتی جوانان و سطح شناخت از فرهنگ و تمدن ایرانی- اسلامی
 توانمندسازی جوانان جهت بهره‌مندی از ازدواج به موقع، آگاهانه و آسان در جهت تحکیم نهاد خانواده
 حمایت از مراکز مشاوره شغلی صلاحیت‌دار برای تسهیل امور انتخاب شغل متناسب با استعدادهای نسل جوان
 اطلاع‌رسانی یافته‌ها و نتایج مطالعات و پژوهش‌های کاربردی، بنیادی و آینده‌پژوهی در حوزه جوانان
 افکارسنجی ارزش‌ها و نگرش‌ها در حوزه جوانان و بهره‌گیری بهینه در مراکز تصمیم‌سازی

راهبرد 9: زمینه‌سازی برای رشد فکری و علمی و همچنین توانمندسازی و ارتقای سطح مشارکت همه‌جانبه جوانان در فرآیند توسعه پایدار کشور
اقدام ها:
 ایجاد و توسعه تفکرات و باورهای دینی و علمی برای تغییر موضوع نخبگان (دینی و علمی) نسبت به جوانان و جوانی (رویکرد مثبت اندیشی به جوانان)
 تقویت هویت ملی و دینی از طریق افزایش امید، اعتماد و رضایت از زندگی و کنترل افراط و تفریط
 گسترش مباحث و گفت‌وگوی ملی جوانان به منظور رفع شبهات در فضای مبتنی بر تعامل و مذاکره در عرصه‌های ملی، دینی و علمی
 تقویت و توسعه فعالیت‌های رسانه‌های مرتبط با جوانان به منظور برقراری روابط دوسویه با اقشار مختلف نسل جوان
 تمرکززدایی فعالیت‌ها و برنامه‌ها و حمایت از جوانان طبقات محروم و دور از مرکز
 تقویت و توسعه جریان ایران‌شناسی، ایران‌گردی و ایران‌دوستی با همکاری سازمان های متولی
 تقویت تعاملات بین‌المللی جوانان با تاکید بر جهان اسلام و همسایگان
 توسعه امکانات و فعالیت‌های فرهنگی در زمینه اردوهای کتابخوانی، فعالیت‌های هنری و ذوقی و ... علمی (آموزشی، مطالعاتی و پژوهشی) به منظور ارتقای سطح فکری، ذهنی و ... و تقویت قدرت نقادی و کمال‌جویی در جامعه
 تقویت و توسعه امکانات و فعالیت‌های فراغتی به ویژه فراغت جمعی

راهبرد 10: مدیریت ستادی مرتبط با نیازهای اساسی جوانان با استفاده از همه امکانات موجود و ایجاد ظرفیت‌های لازم
اقدام ها:
 ایجاد همگرایی در دستگاه‌های اجرایی و بهره‌گیری از ظرفیت‌ همه دستگاه‌های مسئول در امور جوانان
 تدوین شاخص‌های حمایتی و سازماندهی امور جوانان، علمی شدن پایش‌ها و نظارت‌های دستگاه‌ها در امور جوانان
 شفاف‌سازی وظایف دستگاه‌های اجرایی مسئول در حوزه اوقات فراغت جوانان و فعال‌سازی بخش‌های غیر دولتی در این حوزه
 اعتلای جایگاه جوانان در عرصه‌های بین‌المللی، با همکاری دستگاه‌های مرتبط
 تقویت سازمان‌های مردم‌نهاد در حوزه جوانان در جهت هم‌افزایی و توانمندسازی برای توسعه مشارکت آنان در عرصه‌های اجتماعی
 ارتقاء تعامل تشکل‌ها با دستگاه های اجرایی و زمینه‌سازی برای ایجاد شبکه‌های اجتماعی و همگرا در بین تشکل‌های فراگیر جوانان
 بسترسازی در زمینه ساماندهی امور جوانان با هدف بهره‌گیری و بهره‌وری از ظرفیت‌های بالقوه آنان
 عمومی کردن ورزش از طریق توسعه ورزش همگانی و مهندسی مجدد ورزش قهرمانی
 زمینه‌سازی برای رشد فکری و علمی و همچنین توانمندسازی و ارتقای سطح مشارکت همه جانبه جوانان در فرآیند توسعه پایدار کشور
 بازسازی اخلاق و فرهنگ در عرصه ورزش و جوانان
 مدیریت ستادی عرصه‌های مختلف مرتبط با نیازهای اساسی جوانان با استفاده از همه امکانات موجود و ایجاد ظرفیت‌های لازم

راهبرد 11: بهره¬گیری از ظرفیت¬های آموزش و پرورش در ساماندهی امور جوانان
اقدام¬ها:
 تبدیل مدارس به کانون¬های تولید دانش و مهارت برای زندگی و کار جوانان و مراکزی که جوانان در آن، اعتماد به نفس خود را از طریق کشف هویت، عزت نفس شخصی و تعاملات اجتماعی توسعه دهند.
 وزارت آموزش و پرورش در طراحی برنامه¬های درسی مدارس از طریق آموزش مهارت¬های زندگی گذار آرام جوانان به دنیای بزرگسالی و کار را تضمین کند.
 باید با سرعت بخشیدن به اقدامات لازم برای بهبود کیفیت آموزش و پرورش به ویژه در مدارس ابتدایی و متوسطه برای اطمینان از تربیت و آموزش کافی منجر به آمادگی جوانان برای ورود به مرحله بعد از اتمام مدرسه و آموزش و پرورش اجباری کودکان متولد شده نزد افراد جوانی که در فقر زندگی می¬کنند به منظور کاهش فقر بین نسلی.
 دولت و سازمان¬های مردم نهاد باید اطلاعات دقیق و واقعی از علایق، نیازها و محدودیت¬های افراد جوان در زندگی و محل کار آن¬ها و اطلاعات مربوط به برنامه¬های مرتبط با آن¬ها ارایه کنند.
 وزارت آموزش و پرورش باید زمینه¬های اقتصادی و فرهنگی تعالی و پیشرفت را در جوامع محروم کشور فراهم سازد.
 برای اطمینان از دسترسی برابر و پایدار جوانان معلول به امکانات اقدامات لازم را وزارت آموزش و پرورش باید به سرعت ویژه آموزش و پرورش انجام دهد.

راهبرد 12: اطمینان از رفع هر گونه تبعیض امکان استفاده از امکانات آموزشی و رسیدن به مدارج عالی ملی و دریافت مدارک تحصیلی معادل با مهارت¬های عملی و اقتصادی ارزشمند در کشور
اقدام¬ها:
 فراهم¬سازی فرصت دوباره برای تکمیل تحصیلات جوانان بی¬سواد و کم سواد برای آمادگی ورود به بازار رقابتی کار و اشتغال
 دولت باید برنامه¬¬های آموزش فنی و حرفه¬ای و همچنین ابتکارات دیگر مانند ایجاد سازمان ملی خدمات جوانان را به عنوان پایه¬ای برای یادگیری و کسب مهارت و تجربه و گسترش عمومی آن را دنبال کند.
 افزایش چشم¬انداز برای یادگیری بیشتر، توسعه شخصی و اشتغال
 سرمایه¬گذاری در بخش زیرساخت¬های توسعه مراکز هنری و تولیدی جوانان
 کمک به افراد جوان در انتقال خود به دوره بزرگسالی با ترویج طیف گسترده¬تر و قابل انعطاف¬تری از روش¬های آموزش در دسترس و نشان دادن تأثیر آن در چشم¬انداز خود برای یادگیری بیشتر، توسعه شخصیتی و اشتغال پایدار و مناسب
 دولت، بخش خصوصی و تشکل¬های مردم نهاد باید ضمن توجه هر چه بیشتر به آموزش و پرورش، فرصت¬های آموزش فنی و حرفه¬ای به عنوان یک مسیر به توسعه شخصی و آمادگی برای معیشت پایدار را تشویق کنند.
 تقویت سازمان‌های مردم‌نهاد در حوزه جوانان در جهت هم‌افزایی و توانمندسازی برای توسعه مشارکت آنان در عرصه‌های اجتماعی و ارتقاء تعامل تشکل‌ها با دستگاه¬های اجرایی و زمینه‌سازی برای ایجاد شبکه‌های اجتماعی و همگرا در بین تشکل‌های فراگیر جوانان
 رفع تبعیض و ایجاد نگرش عدالت‌محور در توزیع بهینه امکانات و منابع با اولویت مناطق روستایی، محروم و کم‌برخوردار
متن کامل برنامه های دکتر محمود گودرزی به شرح پیوست است.