در برنامه های جدید سازمان استاد و کتابخانه ملی قصد داریم جایگاه سازمانی تاریخ شفاهی را به سطح پژوهشکده ارتقاء بدهیم تا بتوانیم با جذب افراد خبره، گسترش تحقیقات این حوزه را داشته باشیم
دکتر صالحی امیری گفت:در برنامه های جدید سازمان استاد و کتابخانه ملی قصد داریم جایگاه سازمانی تاریخ شفاهی را به سطح پژوهشکده ارتقاء بدهیم تا بتوانیم با جذب افراد خبره، گسترش تحقیقات این حوزه را داشته باشیم.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دولت به نقل از روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، نشست خبری سید رضا صالحی امیری رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی با موضوع "رونمایی از پروژه تاریخ شفاهی ایران- عصر پهلوی دوم"، ظهر امروز یکشنبه 23 آذر در کتابخانه ملی برگزار شد.صالحی امیری درابتدای این نشست با اشاره به برنامه های هشتگانه کتابخانه ملی در دوره جدید گفت: هدف از برنامه های جدید سازمان اسناد و کتابخانه ملی، تحول در سازمان در سطح ملی، بازگشت منزلت در سطح ملی، توجه به گسترش دیجیتال سازی منابع سازمان برای سهولت و دسترسی همگان به مخازن اسناد و کتابخانه ملی، توجه به حوزه بین المللی ، توجه جدی به نسخ خطی و گردآوری نسخ خطی در سازمان اسناد و کتابخانه ملی وآشنایی با مجموعه ذخایر و منابع سازمان در قالب اردوهای فرهنگی در سطح داخلی و توریسم فرهنگی است. او افزود: یکی از مهم ترین برنامه های سازمان اسناد و کتابخانه ملی؛ تحول در تاریخ شفاهی ایران است. با این که در گذشته اقداماتی در زمینه تاریخ شفاهی انجام شده است، اما این پژوهش ها محصول کافی در سطح ملی نداشت. در برنامه های جدید سازمان قصد داریم که جایگاه سازمانی تاریخ شفاهی را به سطح پژوهشکده ارتقاء بدهیم تا بتوانیم با جذب افراد خبره، گسترش تحقیقات این حوزه راشاهد باشیم.رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی با بیان این مطلب که در کشور ما گرایش کمتری برای مکتوب سازی اسناد و اطلاعات وجود دارد، گفت: ما باید فرهنگ مکتوب سازی اطلاعات را در کشور گسترش دهیم تا بتوانیم منابع مهم اطلاعاتی را به نسل های آتی منتتقل کنیم.به گفته صالحی امیری؛ تاریخ آینه ای است که نسل های بعد با رویت تصویر گذشته در آن می توانند برای آینده تصمیم بگیرند. متاسفانه در سال های اخیر فرآیند تاریخ سازی علیه جمهوری اسلامی گسترش پیدا کرده است و عمده این تاریخ سازی ها توسط شکست خوردگانی که آن سوی مرزها زندگی می کنند صورت می گیرد. او افزود: تاریخ شفاهی یک رشته علمی معتبر در جهان شناخته می شود و امیدوارم این علم در ایران نیز بتواند جایگاه واقعی خود را بدست بیاورد. خوشبختانه یکی از کارهایی که در این حوزه انجام شده است ضبط تاریخ شفاهی دوره پهلوی دوم است که توسط کتابخانه ملی با مشارکت صدا و سیما انجام شده است. این پروژه 14 سال زمان برده است و شامل گفت وگو با 57 تن از رجال مهم عصر پهلوی دوم است که این پروژه همزمان با آغاز هفته پژوهش رونمایی می شود. صالحی ادامه داد: این مجموعه در 50 مجلد کتاب منتشر خواهد شد که در مراسم رونمایی این پروژه چهار عنوان کتاب آن رونمایی خواهد شد و همزمان با رونمایی پروژه، پژوهشگران می توانند به این منابع دسترسی داشته باشند. همچنین در مراسم رونمایی از پنج تن از پیشکسوتان حوزه تاریخ شفاهی تجلیل می شود. صالحی امیری در مورد ارزیابی اش از برنامه های برخی شبکه های ماهواره ای در مورد تاریخ عصر پهلوی و ویژگی های پروژه ای که جمهوری اسلامی ایران در حال انجام آن است، گفت: یکی از انگیزه های اصلی ما برای پرداختن به تاریخ شفاهی ایران معاصر، هم به عنوان یک رسالت سازمانی و هم یک وظیفه ملی، مقابله با موجی از تاریخ سازی هاست که توسط برخی عناصر صورت می گیرد تا کسانی را که در رژیم گذشته دست به جنایات بیشمار زده اند، تطهیر کند.
او افزود: آنچه که در شبکه های خارجی انجام می شود تطهیر جنایات رژیم پهلوی در نیم قرن حاکمیتش بر این سرزمین است که در طول آن با همه ارزش های دینی و ملی این کشور مقابله کرد و نهاد حرکت های ضد ارزشی و ضد اخلاقی مانند جشن های 2500 ساله را بنیان گذاشت. صالحی اضافه کرد: آن ها اصرار زیادی برای تاریخ سازی دارند، به ویژه این که نسل جوان امروز ما در آن دوره حضور نداشته است. این وظیفه ماست که تلاش کنیم واقعیت های موجود را مبتنی بر اسناد واقعی به نسل جدید منتقل و معرفی کنیم. صالحی امیری در همین رابطه گفت: سه رهیافت اساسی در تهیه این قبیل برنامه ها وجود دارد؛ اول نوعی پاکسازی و استحاله رژیم پهلوی از جنایاتش است، هدف دوم تقدیس سلطنت و رهیافت سوم هم ظهور و بروز نوعی اباحه گری فرهنگی که در آن مقطع وجود داشت و اوج آن را در جشن های 2500 ساله دیدیم. مجموعه این تلاش ها برای ایجاد ذهنیت در جهانیان و با هدف تقدیس پهلوی است؛ حکومتی که همه هزینه ها و خساراتی را که به بار آورد، ملت پرداخت کرد و بیت المال این مملکت برای آن صرف شد. صالحی امیری گفت: چیزی که در تاریخ شفاهی می بینید، مجموعه ای است از مصاحبه های مستند به همراه 100 هزار برگ سند که در پیوست آن آمده است. همه این اسناد و مدارک اثبات کننده واقعیت هایی است که بیان می‌شود. در ادامه این نشست حسین دهباشی مدیر پروژه تاریخ شفاهی گفت: همزمان با رونمایی این پروژه، پژوهشگران می توانند به این پروژه دسترسی داشته باشند وتا پایان سال امیدواریم که پژوهشگران سایر استان ها که شعب سازمان اسناد وکتابخانه ملی در آن ها فعال است نیز بتوانند از این اسناد استفاده کنند. از آنجا که نسخه ای از این اسناد در کتابخانه کنگره آمریکا نیز موجود است پژوهشگران مقیم سایر کشورهای جهان نیزمی توانند از این طریق به این اسناد دسترسی داشته باشند. او در مورد نحوه همکاری کتابخانه ملی ایران با کتابخانه کنگره آمریکا در تدوین پروژه و همچنین عمل نکردن مسئولان مربوطه در دولت قبلی به تعهداتشان به این پروژه و نیز کتابخانه کنگره آمریکا گفت: آن چه من به عنوان تعهدات ایران به کتابخانه کنگره در گفتگوهای قبلی خودم اعلام کردم به تمامی اتفاق افتاده است و کتابخانه کنگره آمریکا نسخه‌ای از این پروژه را در قبال همکاری که با کتابخانه ملی داشته دریافت کرده است. همکاری کتابخانه ملی با کتابخانه کنگره آمریکا در رد و بدل کردن اسنادی بوده است که دسترسی ما به آن ها دشوار و گاه ناممکن بوده است. بار دیگر تاکید می کنم که تعهداتی که کتابخانه ملی به کتابخانه کنگره و پروژه ما داشته است، به تمامی انجام شده است. دهباشی افزود: از سال گذشته و در ماه های پایانی دولت قبل تاکنون، هیچ مصاحبه جدیدی با رجال عصر پهلوی در قالب پروژه تاریخ شفاهی ایران- عصر پهلوی دوم، انجام نشده، اما پژوهش های پسینی زیادی انجام و به کتاب‌ها افزوده شده است. ما وقتی از این کتاب‌ها صحبت می‌کنیم، منظورمان گفته‌های شخص مصاحبه شونده به تمامی، به اضافه پژوهش‌های بعدی است که به آنها اشاره کردم. همه اینها در پاورقی‌های کتاب ها شرح داده شده است. در واقع چیزی که حبس شده بود، امروز آزاد شده است.اوهمچنین در خصوص روابط کتابخانه ملی با کتابخانه کنگره آمریکا گفت: کتابخانه کنگره سال 1379 قراردادی را با کتابخانه ملی ایران برای همکاری‌های مشترک امضا کرده بود که در شمار آن همکاری ها، پروژه تدوین تاریخ شفاهی هم وجود داشت. کتابخانه کنگره آمریکا حاضر شد که در برابر در اختیار داشتن یافته‌های این پروژه، اسناد و مدارک و منابع مورد نیاز ما را برای انجام مصاحبه‌ها و تدوین پروژه، در اختیارمان بگذارد. کتابخانه کنگره آمریکا هرگز و در هیچ مقطعی به صورت مستقیم یا غیرمستقیم، هیچ گونه پرداخت مالی به پروژه تدوین تاریخ شفاهی ایران عصر پهلوی دوم، نداشته است و حمایتش از این پروژه صرفا حمایت‌های اسنادی و معنوی بوده است.
دهباشی درباره میزان مستند بودن اظهارات رجال پهلوی که در پروژه تاریخ شفاهی با آنها مصاحبه شده ، مثلا در خصوص مبلغ هزینه های جشن های 2500 ساله که در جایی 15 میلیون تومان اعلام شده است، گفت: منبع اصلی ما برای این موضوع خود شجاع الدین شفاء است که او مشاور محمدرضا پهلوی است که آن را 500 میلیون دلار آمریکا ذکر کرده است. دقیقا یک هفته پس از گفت وگو با شجاع الدین شفاء او درگذشت. در تاریخ شفاهی وقتی دو نقل قول متفاوت می‌شنویم اولین کاری که می‌کنیم این است که به سراغ منبع اصلی موضوع می رویم. مثلا اگر فردی که دارای پست فرهنگی بوده و درباره موضوعی نظامی صحبت می کند اظهارات او درباره مساله نظامی براساس تاریخ شفاهی مستند نیست پس او نمی تواند در این زمینه منبع قابل اعتنایی برای تاریخ شفاهی باشد.او با اشاره به پایان رسیدن ضبط تاریخ شفاهی عصر پهلوی دوم گفت: این مجموعه دربرگیرنده بیش از دو هزار ساعت گفت وگو است و بیش از چهار هزار عکس در این مجموعه به همراه 20 هزار برگ سند منتشر شده است و قصد نداریم که این پروژه را ادامه بدهیم و پس از این تمرکزمان بر روی تاریخ شفاهی دوران پس از انقلاب خواهد بود.به گفته دهباشی این پروژه در طول 14 سال اخیر زیر نظر مستقیم روسای کتابخانه ملی و سه عضو هیات مدیره آن حسین دهباشی، حسن بهشتی پور و حسام الدین آشنا انجام شده است. از پروژه تاریخ شفاهی ایران عصر پهلوی دوم طی مراسمی روز سه شنبه 25 آذرماه در کتابخانه ملی رونمایی می شود.