سوابق مهندس محمد اسلامی و همچنین برنامه های وی برای وزارت راه و شهرسازی به شرح زیر است:




مقدمه:
زندگی با پیوستگی سکونت ،فعالیت و حرکت در بستر ارزشها و آداب و رسوم مردم تجلی یافته است.مهمترین حق شهروندی برخورداری از زیرساخت ها و نظاماتی است که موجبات رشد و بالندگی جامعه و کیفیت زندگی مردم را فراهم آورد.
وزارت راه وشهرسازی بعنوان متولی این امر مهم و حیاتی باید بتواند با همکاری تمامی دستگاههای اجرایی مرتبط طراحی فضایی و کالبدی ایران اسلامی را با ملاحظات آمایش سرزمینی و زیست محیطی بصورت ایمن و عادلانه به سکونت مطلوب ، فعالیت و حرکت روان وبهینه تبدیل نموده و به این طریق توسعه متوازن و توسعه پایدار را محقق نماید.
تبیین برنامه پیشنهادی با ترسیم وضعیت کنونی در سرفصلهای چالشهای اساسی حوزه های مسکن، حمل و نقل و شهرسازی صورت پذیرفته است. همچنین بخشی از این برنامه به بررسی چالشها و راهبردهای روابط درون و میان دستگاهی در این بخش اختصاص دارد.
رویکرد اصلی تدوین راهبردها و راهکارها، شناسایی و رفع چالشهای اساسی می باشد.
ترسیم وضع موجود
وضعیت موجود درسال 1397
- وضعیت زیرساخت جاده ای : به طول 216150 کیلومتر شامل 2401 کیلومتر آزادراه ، 16820 کیلومتر بزرگراه ، 25866 کیلومتر راه اصلی ،42926 کیلومتر راه فرعی و128138 کیلومتر راه روستایی آسفالته و شوسه
- وضعیت کل خطوط ریلی: به طول 14166 کیلومتر : شامل11061کیلومتر خطوط اصلی و 3105 کیلومتر خط فرعی
- وضعیت ناوگان جاده ای: متوسط سن ناوگان باری: 16/8سال و متوسط عمرناوگان مسافری:13.8سال
- وضعیت ناوگان ریلی:تعدادلکوموتیو به میزان 921 دستگاه و تعداد واگن باری ریلی به میزان25190دستگاه با متوسط سن 24.1 سال، واگن مسافربری به تعداد با متوسط سن
- میزان حمل بار ریلی 47 میلیون تن با سهم 9.8درصد
- تعداد کل ناوگان هوایی 309فروند با 47963صندلی ثبت شده
- تعداد پروازهای ترانزیتی به میزان 427 هزار پرواز
- ظرفیت اسمی بنادر کشوربرابر با 234 میلیون تن و ظرفیت کانتینری بنادر کشور برابر با 7.2میلیون TEU وظرفیت جابجایی مسافردر بنادر کشور برابر با 24.2 میلیون نفر
- ارتقاء سرعت ابر رایانه هواشناسی به بیش از 14 ترا فلاپس ( هزار میلیارد پردازش بر ثانیه)
- افزایش ایستگاه هواشناسی به 4900 ایستگاه برای پیش بینی 380 شهرستان
مسایل و چالشهای راهبردی
- چالشهای حوزه مسكن
- ناپایداری در بازار مسکن، نوسانهای شدید قیمتی و بروز ادوار رونق و رکود در بخش مسکن
- عدم دسترسی اقشار کمدرآمد به مسكن مناسب
- ناكارآمدي نظام تأمین مالي در بخش مسكن
- کيفيت نامطلوب ساختوساز و عدم رعايت مقررات ملّی ساختمان(عمر پایین ساختمانها در ایران و تخریب ساختمانها در بازههای سیساله )
- وجود بافتهای فرسوده در سطح شهرها و عدم ايمني ساختمانها در اين مناطق
- تعداد زیاد طرحهای نیمهتمام در دست اجرا و طولانی شدن زمان اجرای طرحها و پروژهها
- نادیده گرفتن نقش مردم در تولید مسکن
مسایل و چالشهای راهبردی
- چالشهای حوزه معماری و شهرسازی
- گسترش بيرويه شهرها و عدم توجه به ظرفيتهاي توسعه فضايي- كالبدي در درون محدوده شهرها و رویآوری به توسعه بيروني (از جمله ساختوسازهای غيرمجاز و بدون برنامه در حدفاصل بين شهرهاي موجود و شهرهاي جديد)
- نابرابری و عدمتوازن جغرافیایی در تولید و توزیع مسکن
- تأثيرات نامناسب كيفيت شهر و معماري بر حالات، روحيات و رفتارها
- تخریب محیطزیست در مناطق ایجاد شهرهای جدید و توسعه شهرهای موجود بدون ارزیابی محیطزیستی کافی
- مداخله گسترده دستگاههای حاکمیتی در اراضی شهری و ساختوسازها و مخدوشکردن برنامهریزی شهری
- وجود و گستردگي سکونتگاههای غيررسمي در حاشيه شهرها و روند رو به تزاید آن
- كيفيت نامناسب محيط كالبدي روستاها و ضعف دسترسي به خدمات زيربنايي و رفاهي
- تغييرات كاربري اراضي (تبديل اراضي كشاورزي به اراضي غيركشاورزي)
- پراكندگي و تعدد زياد سكونتگاههاي روستايي و آسیبپذیری آنها در برابر سوانح طبیعی
- بی دقتی در جایابی پروژه های مسکن مهر
- عدم طراحی مناسب امکانات و خدمات مورد نیاز برای زندگی در مجموعه مسکن مهر
- حمل و نقل دریایی
- توسعه قابلیت تخلیه و بارگیری بنادر به منظور افزایش راندمان و کاهش زمان توقف کشتی ها
- عدم اتصال به شبکه های دریانوردی بین المللی و فقدان سهم از بازار کشتیرانی جهانی
- ضرورت نوسازی ناوگان هوایی و چالش تحریم ها
- ضرورت هماهنگیهای قوی تر سازمانهای ذی مدخل در امر هوانوردی
- چالش منابع انسانی متخصص و ضرورت آموزش و توسعه منابع انسانی به منظور تقویت و کارآمدسازی سازمانهای حاکمیتی و اپراتورها
- غیراقتصادی بودن حمل و نقل ریلی در تعداد زیادی از مسیرها
- عدم اتصال خطوط ریلی به مراکز تولید بار
- جایگاه و سهم حمل و نقل ریلی در حمل و نقل منطقه ای
- پروژه های متعدد نیمه تمام و طولانی شدن مدت اجرای طرح ها
- حمل و نقل دریایی
- توسعه قابلیت تخلیه و بارگیری بنادر به منظور افزایش راندمان و کاهش زمان توقف کشتی ها
- عدم اتصال به شبکه های دریانوردی بین المللی و فقدان سهم از بازار کشتیرانی جهانی
- ضرورت نوسازی ناوگان هوایی و چالش تحریم ها
- ضرورت هماهنگیهای قوی تر سازمانهای ذی مدخل در امر هوانوردی
- چالش منابع انسانی متخصص و ضرورت آموزش و توسعه منابع انسانی به منظور تقویت و کارآمدسازی سازمانهای حاکمیتی و اپراتورها
- غیراقتصادی بودن حمل و نقل ریلی در تعداد زیادی از مسیرها
- عدم اتصال خطوط ریلی به مراکز تولید بار
- جایگاه و سهم حمل و نقل ریلی در حمل و نقل منطقه ای
- پروژه های متعدد نیمه تمام و طولانی شدن مدت اجرای طرح ها
- چالشها و مسائل فرابخشی دستگاه
- مشکلات ناشی از تحریم اقتصادی از جمله مشکل ارائه فاینانس به مشتریان و پیمانکاران خارجی، عدم امکان خرید برخی تجهیزات از جمله هواپیما
- تنگنای مالی دولت و عدم تناسب بین بودجههای تخصیصی و حجم فعالیتها و وظایف وزارتخانه
- افزایش مطالبات پیمانکاران حوزه حملونقل از دولت که رکود و بیکاری کارگران این حوزه را در پی داشته است
- تعدد و ناهماهنگي ميان نهادها و دستگاههاي مؤثر در تهيه طرحهاي توسعه و عمران شهري و روستايي
رویکردها،سیاستها و راهبردها
رویکردهای کلان
- عدالت محوری در راستای توسعه متوازن
- هماهنگی و سازگاری درونی و بیرونی
- شفافیت و سلامت اداری
- اصلاح فرآیندها ، یکپارچه سازی و حذف موازی کاریها
- توجه به تحقیقات و توسعه فناوری های نوین
- اهتمام ویژه به اجرای تکالیف قانونی برنامه ششم توسعه
- تقویت و توسعه روزافزون نقش مردم برای پیشبرد امور و توسعه سرمایه گذاری
رویکردها و راهبردهای حوزه حمل و نقل
- حرکت از حملونقل و شهرسازی خودرومحور به سمت افزایش سهم حملنقل و شهرسازی ریلپایه و مبتنی بر حملونقل عمومی
- کمک به شکلگیری بنگاههای بزرگمقیاس برای افزایش قدرت رقابتپذیری بخش حملونقل در منطقه و جهان
- توسعه یکپارچه شبکه حملونقل ایران در قالب ده کریدور توسعه و با ايده كلان اتصال به شبکه حملونقلی کشورهای همسایه و افزايش تجارت و گردشگری با آنان با هدف توسعه منطقهاي به ویژه مناطق پیرامونی و مرزی ایران
- افزايش سهم حملونقل عمومي در حملونقل کشور
- تامين منابع مالي پايدار از طریق اجرای قانون تشکیل صندق حملونقل، بهرهبرداری از ظرفیت اقتصاد ملی شامل سرمایهپذیری سرمایهگذارن ملی و بینالمللی
- بازخوانی موافقنامههای بینالمللی و ایجاد توافقهای جدید، مقررات حملونقلی و تجاری و ارتقای مدیریت کریدورهای عبوری از ایران
- تکمیل شبکه راههای کشور و رشد متوازن آزادراهها، بزرگراهها و راههای اصلی، فرعی و روستایی
توسعه زیرساخت های حمل ونقل نیازمند یکپارچگی با برخورداری از عدالت دسترسی به قابلیت زندگی و قابلیت حرکت با رعایت الزامات محیط زیست پایدار می باشد . درهم آمیختگی حمل ونقل و شهرسازی ایجاب می کندتا زیرساخت های برون شهری و درون شهری بصورت هم افزا توسعه یابند تا طرح های جامع شهری از کارآمدی و اثربخشی قوی تر برخوردار گردیده وشبکه های حمل ونقل ،توسعه وتقویت ناوگان بصورت یک سامانه یکپارچه طراحی و عملیاتی گردند.
رویکردها و راهبردهای حوزه مسکن و شهرسازي
- تحول ساختاری سیاستگذاری در راستای تشویق فعالان حوزه تولید مسکن مطابق با نیاز برنامه
- زمینهسازی و تقویت الزامات اجرای مقررات ملی ساختمان
- رفع موارد تعارض منافع در میان عناصر فعال بازار فعالیتهای مهندسی ساختمان و نهادینهشدن اصول و ضوابط اخلاق مهندسی در این بازار
- کاربردی کردن رویکرد اجتماعی و مبتنی بر مشارکت مردم در بازآفرینی محلات فرسوده شهری با استفاده حداکثری از ظرفیت مدیریت شهری
- تمرکز بر برنامهریزی جهت افزایش کیفیت مسکن در حاشیه شهرها
- افزايش توان خريد، بهسازی و ارتقای مسكن متقاضیان به همراه ایجاد سازوکار تأمین مالی سازندگان از طريق بانك مسكن
- بهبود فناوری مهندسی ساختمان بهمنظور ارتقای کیفیت، پایین آوردن قیمت تمامشده، و سازگار کردن ساختمانها با استانداردهای متداول در جهان
- تحول ساختاری سیاستگذاری در راستای تشویق فعالان حوزه تولید مسکن مطابق با نیاز برنامه
- زمینهسازی و تقویت الزامات اجرای مقررات ملی ساختمان
- رفع موارد تعارض منافع در میان عناصر فعال بازار فعالیتهای مهندسی ساختمان و نهادینهشدن اصول و ضوابط اخلاق مهندسی در این بازار
- کاربردی کردن رویکرد اجتماعی و مبتنی بر مشارکت مردم در بازآفرینی محلات فرسوده شهری با استفاده حداکثری از ظرفیت مدیریت شهری
- تمرکز بر برنامهریزی جهت افزایش کیفیت مسکن در حاشیه شهرها
- افزايش توان خريد، بهسازی و ارتقای مسكن متقاضیان به همراه ایجاد سازوکار تأمین مالی سازندگان از طريق بانك مسكن
- بهبود فناوری مهندسی ساختمان بهمنظور ارتقای کیفیت، پایین آوردن قیمت تمامشده، و سازگار کردن ساختمانها با استانداردهای متداول در جهان
-
اولویت ها و راهبردهای اجرایی
1- افزایش تاب آوری زیرساخت ها از طریق آسیب شناسی ، احصاء نقاط بحرانی بویژه در شرایط تغییرات اقلیم ونقاط
مستعد بلایای طبیعی از جمله سیل و زلزله وبرنامه ریزی برای نوسازی وبهسازی شهری و روستایی با مشارکت تمامی بخش ها و مردم.
2- اصلاحات ساختاری در بخش های ستادی و اجرایی به منظور کوچک سازی ، چالاک سازی و اثربخشی با اولویت حوزه زمین ،ساختمان و مسکن.
3- توسعه الزامات ایمنی از طریق نهاد سازی ایمنی و استقرارملاحظات و الزامات در طراحی و بهره برداری در جهت کاهش حوادث وسوانح وبازخوردگیری به منظور تاثیرگذاری در رویه ها، الزامات وشیوه های طراحی و ساخت
4-بکارگیری وتنوع بخشی به شیوه های تامین مالی و توسعه سرمایه گذاری به منظور تحرک بخشیدن به پروژه های در دست اقدام در جهت کاهش زمان اجرا و کنترل قیمت تمام شده .
5- توسعه سهم و نقش ناوگان حمل و نقل در تجارت بین الملل از طریق بهینه سازی و توسعه قابلیت عملکرد شبکه حمل ونقل داخلی و بین المللی با در مدارقراردان پارک های لجستیک ، بنادر و فرودگاهها.
6-توسعه تعاملات بین المللی به ویژه منطقه ای به منظور استفاده بهینه و فعال از فرصت تحریم در جهت توسعه تاب آوری و افزایش قدرت اقتصادی صنعت حمل ونقل ریلی ، هوایی و دریایی
7-ارتقاء تاب آوری صنعت حمل ونقل از شرایط تحریم.
8- بازمهندسی حوزه مسکن همراه با سیاستگذاری و برنامه ریزی در جهت تقویت و توسعه ظرفیت تولید مسکن شهری و روستایی توسط بخشهای خصوصی، تعاونی و مردم با اعطای مشوقها و تسهیلات ارزان قیمت
ملاحظات و الزامات
- بر اساس تکالیف قانون اساسی و در راستای اهداف سند چشم انداز : سیاستهای کلی نظام و وظایف قانونی وزارت راه و شهر سازی برنامه ششم توسعه و احکام مربوطه ملاک عمل می باشد
صلوات بر محمد وآل محمد