مؤسسه عالي پژوهش تأمين اجتماعی سیاستهای حمایت از بنگاههای تولیدی، نیروی کار و اقشار آسیب پذیر در کشورهای هنگ کنگ، چین، ایتالیا، انگلستان و ایران را منتشر کرده است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دولت، متن فعلي خلاصة مديريتي از گزارش تفصيلي پيرامون برخي اقدامات و سياستها در کشورهاي سنگاپور، هنگ کنگ، چين، ايتاليا، آمريکا، انگلستان و ايران مي باشد که به زودي منتشر خواهد شد. در خلاصه این گزارش آمده است:
1) مقدمه
با توجه به این واقعیت که شــدت اثر و ماندگاری تبعات مختلف بحران کرونا به ماهیت و نوع سیاســتها و سرعت واکنش دولتها مرتبط است، مؤسسه عالی پژوهش تأمین اجتماعی با هدف کمک به سیاستگذاری مؤثر و کارآمد در این خصوص، بررســی آثار اقتصادی، سیاســی، اجتماعی کرونا ویروس و مطالعۀ تطبیقی تجربۀ کشــورهای مختلف در تدوین و اجرای سیاستهای اجتماعی برای مواجهه با اثرات COVID-19را در دستور کار خود قرار داده است. متن فعلی خلاصۀ مدیریتی از گزارش تفصیلی پیرامون برخی اقدامات و سیاستها در کشورهای سنگاپور، هنگ کنگ، چین، ایتالیا، آمریکا، انگلستان و ایران می باشد که به زودی منتشر خواهد شد.
2) ویروس کرونا، شوک اقتصادی و سیاستهای اجتماعی
شــیوع همگانی کروناویروس شوک و تنش به اقتصاد کشورهای مختلف وارد کرده است. برخی گزارشها بیان کرده است.تاثیر شــیوع این بیماری بر اقتصاد جهانی حدود 2/7هزارمیلیارد دلار است. در همین سیاستها و اقدامات متعددی برایحمایت از نیروی کار در محیط کار، حمایت از اقشاری که در بحران کرونا با آسیب بیشتری روبرو شده اند و همچنین حمایتاز مشاغل رسمی و غیررسمی و بنگاههای متوسط و خرد در دستور کار دولتهای مختلف قرار گرفته است.
بررسی سیاستها و اقدامات انجام شده برای مواجه با ویروس کرونا در کشورهای چین، هنگ کنگ، سنگاپور، انگلستان وایتالیا نشان میدهد میتوان این گزراشها در سه سطح دسته بندی کرد:
2-1ایجاد تمهیدات ویژه برای نیروی کار در مقابله با کرونا (در محیط کار)
.1دورکاری برای کارمندان (برای برخی از مشاغل بخشی از فعالیتها و برای برخی از مشاغل تمام فعالیتها دورکاری میشود)
.2مرخصی استعلاجی (با حقوق، نامحدود، تضمین حفظ کار و حتی در برخی کشورها نظیر انگلستان با حقوق بیشتر برایکارگرانی که خود را قرنطینه میکنند)
.3انعطافپذیری در اجرای سیاستهای مرخصی (برای مراقبت از اعضای خانواده و یا فرزندان)
.4الزام کارمندان بیمار برای ماندن در خانه و اطلاع دادن در خصوص بیماری افراد خانواده
.5برنامهریزی شیفتی برای کارگرانی که برای انجام کار محوله خود نیاز به حضور در محل کار دارند
.6رعایت دستورالعملهای ایمنی بهداشتی محیط کار منطبق بر استانداردها
.7ایجاد مرکز مشاوره و تماس برای مشورت دادن به نیروی کار و کارفرمایان
.8تخصیص بسته مراقبتهای درمانی به کارگران
2-2حمایت از اقشار ضعیف
.9تخصیص اعتبار و پرداخت یارانه برای کمک موقتی به خانوارها
.10در مواردی که یارانه به همه شــهروندان اختصاص یافت نظیر هنگ کنگ، شــهروندان کمدرآمد از کمکهای اضافی دیگری در حملونقل عمومی و مواد غذایی نیز برخوردار شدند.
2-3طرحهای حمایت از مشاغل و بنگاهها
.11تخصیص یارانه به مزد کارگران (برای نمونه در ســنگاپور دولت ملزم به جبران 8درصد از حقوق و دستمزد، تا سقف ماهانه 3,600دلار سنگاپور برای هر کارگر، به مدت سه ماه شده است.)
.12کاهش، تعویق و تخفیف مالیات بر سود، حقوق و دستمزد
.13تعویق سیاستهای افزایش مالیات
.14شناسایی و اعطای وام بدون بهره یا با بهره کم به مشاغلی که آسیب دیده اند.
.15کاهش یا تعویق دریافت اجاره و بهره های وام
.16تخصیص کمکهای هدفمند به بخشهایی که مســتقیماً از شــیوع کروناویروس متأثر شــده اند؛ نظیر رســتورانها، گردشگری، هواپیمایی و خرده فروشی
-3کرونا در ایران
در ایران کروناویروس بلافاصله پس از ماههایی پرتنش در عرصۀ داخلی و منطقه ای شــیوع یافته اســت؛ دوره ای که بنا به تفسیر برخی صاحب نظران به افول سطح اعتماد به حکمرانی و بروز ناکارآمدیهای اساسی در نظام سیاستگذاری انجامیده است. علاوه براین به لحاظ اقتصادی کشور در سال جاری سطح بالایی از تورم و کسری بودجه را تجربه کرده است.
در این وضعیت پس از شیوع و همه گیری ویروس کرونا مجموعه ای از سیاستها و اقدامات در دستور کار نهادهای مختلف قرار گرفت.
در وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی سیاستها و اقداماتی نظیر تمدید دفترچههای بیمه درمانی بدون نیاز به مراجعه حضوری، توقف بازرســیها از سوی سازمان تأمین اجتماعی، فعال شدن سامانه تلفنی 1480در بهزیستی، به تعویق افتادن رسیدگی هیئتهای حل اختلاف و مجامع تشــکلهای کارگری کارفرمایی، به تعویق افتادن جلســات هیئتهای تشــخیص بدوی و تجدیدنظر، ارائه خدمات بهداشــتی به بازنشســتگان و سالمندان توسط صندوق بازنشستگی کشوری، تخصیص مرخصی به کارگرانی که مشکوک به بیماری یا مبتلا به آن هستند، تصویب و ابلاغ شده است.
وزارت اقتصاد، افزایش ســقف معافیت مالیاتی بنگاههای اقتصادی، تمدید مهلت بخشــودگی جرایم قابل بخشش مالیاتی؛ موضوع قانون مالیاتهای مستقیم و قانون مالیات بر ارزش افزوده تا پایان خردادماه 1399را تصویب و اعلام کرد. همچنین، بانک مرکزی نیز افزایش سقف تسهیلات برای بنگاهها و تعویق اقساط وامها را ابلاغ نمود.
-4نکته پایانی
در وضعیتهایی چنین بحرانی (چه بحرانهای طبیعی نظیر همین شیوع کرونا ویروس و چه بحرانهای مالی و
سیاسی) علاوهبر انواعی از کنشهای جمعی که در بطن جامعه شکل میگیرد، دولتها نیز مکلفاند به عنوان اصلی ترین نهاد اجتماعی و سیاسی مجموعهای از اقدامات همگانی و گزینشی را برای حمایت از همۀ گروههای اجتماعی از یکسو و گروههایی که بیشتر در معرض پیامدهای اقتصادی و اجتماعی چنین بحرانهایی هستند از ســوی دیگر، طراحی کنند. از همین رو است که تجربۀ وقوع بحرانهایی نظیر جنگ و بحرانهای مالی در کشورهای مختلف نشان میدهد که در چنین دورههایی گاه برنامههای رفاهی گسترش مییابد. تجربۀ آمریکا در دورۀ موسوم به رکود بزرگ (اواخر دهۀ )1920و تجربۀ کرۀ جنوبی در بحران مالی اواسط دهۀ 1990ازجملۀ این موارد است.
وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی سازمان تامین اجتماعی