به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دولت یک عضو کمیسیون بهداشت مجلس با مقایسه امکانات و تجهیزات پزشکی کشور قبل و بعد از طرح تحول سلامت گفت:  کنترل شیوع ویروس کرونا بدون طرح تحول سلامت، امکان‌پذیر نبود. معاون سابق وزارت بهداشت نیز طرح تحول سلامت را اقدامی ارزشمند از دولت تدبیر و امید  در راستای تحقق عدالت در نظام سلامت عنوان کرد و گفت: اگر طرح تحول سلامت نبود امکان پاسخگویی به حجم زیاد مراجعات و مدیریت این بیماری نبود.

مهمترین دستاوردهای طرح تحول سلامت

كاهش سهم پرداختي بيماران، افزایش دسترسی بیماران به ملزومات مصرفی، ارتقاء بیمارستان های دولتی در ارائه خدمات، ماندگاري پزشكان در مناطق محروم، افزایش قابل توجه تعداد تخت بیمارستانی، پرونده الکترونیک سلامت و افزایش اقلام دارویی در بیمارستان ها از مهمترین دستاوردهای طرح تحول سلامت  است که موجب رضایتمندی مردم شده است.

كاهش سهم پرداختي بيماران

نبود توان مالی از مهمترین چالش های مردم برای بهره مندی از خدمات سلامت پیش از اجرای طرح تحول سلامت بود. با اجرای کامل قانون بیمه همگانی در دولت یازدهم و ابتدای دولت دوازدهم، بیش از هشت میلیون و هشتصد هزار نفر که از هیچ نوع پوشش بیمه سلامتی برخوردار نبودند، تحت پوشش بیمه همگانی قرار گرفتند.

يكي از اهداف منظور شده در طرح تحول سلامت، كاهش پرداخت هزينه‌هاي درمان از جيب مردم بوده است. تا پیش از اجرای طرح، سهم پرداختی بیمار از هزینه بستری به صورت میانگین ۳۷ درصد بوده است. البته در مورد برخی از بیماران این رقم تا 95 درصد هم می رسید که اتفاقا پرهزینه ترین پرونده ها را شامل می شد. ارجاع بیماران به خارج از بیمارستان برای خرید دارو، تجهیزات مصرفی و تصویربرداری های پزشکی امری رایج بود که اگر هزینه های آنها به رقم فوق الذکر اضافه شود، سهم بیمار از هزینه های درمانی بیشتر نیز می شده است. با اجرای طرح تحول سلامت، سهم پرداختی بیماران دارای بیمه پایه سلامت از خدمات بستری در بیمارستان های تحت پوشش وزارت بهداشت در مناطق شهری به 6 درصد از کل پرونده و برای روستانشینان، عشایر و ساکنان شهرهای زیر 20 هزار نفر به 3 درصد از کل پرونده کاهش یافت.

افزایش دسترسی بیماران به ملزومات مصرفی

با اجرای طرح تحول، اقلام دارویی موجود در بیمارستان ها از 320 قلم به 750 و به همین ترتیب دسترسی به ملزومات مصرفی نیز افزایش یافت. در واقع بیمار دیگر لازم نبود خود برای تهیه آنها اقدام کند. در بخش تصویربرداری نیز مواردی که در بیمارستان ها امکان تامین آنها موجود نبود، در قالب زنجیره ارجاع بین بیمارستانی، بیماران به بیمارستان دارای خدمت مذکور فرستاده می شدند و هزینه ای هم بابت انتقال با آمبولانس به بیماران تحمیل نمی شد. همه هزینه های مذکور نیز وارد پرونده بیمار شده و بیمار فقط 10 درصد (و برای روستانشینان برابر با 5 درصد) از کل هزینه را می پرداخت.

ارتقاء بیمارستان های دولتی در ارائه خدمات

قبل از اجرای طرح تحول سلامت بیمارستان های دولتی وابسته به وزارت بهداشت از نظر ارائه خدمات سرپایی ضعیف عمل می کردند و به طور معمول بیماران برای دریافت خدمات تخصصی به این بیمارستان ها مراجعه نمی کردند. با اجرای طرح تحول سلامت و ارائه خدمات تخصصی سرپایی در قالب کلینیک های ویژه، سه هدف کلان محافظت مالی مردم در برابر هزینه های درمانی، بهبود عدالت در دسترسی به خدمات درمانی و ارتقاء کیفیت خدمات درمانی تأمین شد.

ماندگاري پزشكان در مناطق محروم

یکی دیگر از دستاوردهای طرح تحول سلامت، ماندگاري پزشكان در مناطق محروم است.  قبل از اجرای طرح تحول سلامت، پزشکان متخصص به عنوان نیروی طرح خدمات تخصصی به مناطق محروم اعزام می شدند و در اغلب موارد به دلیل نبود اقدامات لازم تشویقی برای ماندگاری آنها در مناطق محروم، این مناطق را ترک می کردند. حال با اجرای طرح تحول شاهد رشد 3 برابری تعداد پزشکان در مناطق محروم هستیم.

همچنین  افزایش دسترسی مردم به خدمات سطح 2 و 3 در مناطق محروم کشور شامل رشد حدود 3 برابری در خدمات سرپایی و رشد 65 درصدی خدمات بستری و حذف کامل زیرمیزی در مناطق محروم نیز از دیگر دستاوردهای طرح تحول سلامت در 6 سال گذشته بوده است.

ساخت ۳۱۶۰۰ تخت بیمارستانی جدید

 کل تخت‌های بیمارستانی کشور در سال ۱۳۹۲ حدود ۸۴۰۰۰ تخت بود که بیش از نیمی از آن‌ها فرسوده و با طول عمر بالای ۴ دهه بودند. بر این اساس با اجرای طرح تحول سلامت  ۳۱۶۰۰ تخت بیمارستانی جدید در پنج سال و نیم ساخته شد. همچنین نوسازی کامل ۴۵۰۰۰ تخت بیمارستانی موجود، راه اندازی ۳۷ پایگاه اورژانس هوایی، افزایش بیش از ۱۵۰۰ تخت اورژانس و بهسازی ۱۸۰ بخش اورژانس در کشور از دیگر دستاوردهای طرح تحول سلامت است.

علاوه بر این ساخت و تجهیز ۲۴۸۳ تخت مراقبت‌های ویژه جدید ICU از دیگر اقدامات وزارت بهداشت طی 6 سال گذشته بوده است. پیش از  این کل تخت‌های مراقبت‌های ویژه در سال ۱۳۹۲ معادل  ۵۷۰۰ عدد بود.

ساخت ٧٥٠٠ واحد بهداشتي شامل خانه بهداشت، اقامتگاه تیم پزشکی، مرکز بهداشتی - درمانی روستایی، پایگاه سلامت، تعمیر، بازسازی، بهسازی و تجهیز بیش از ۱۷۰۰۰ واحد بهداشتی و ساخت و تجهیز ۲۵۱ کلینیک ویژه دارای ۶۴۴۰ مطب تخصصی نیزازدیگر اقدامات انجام شده و از دستاوردهای طرح تحول سلامت است.

همچنین در بخش حمایت از سیاست های جمعیتی و ترویج زایمان طبیعی نیز اقدامات متعددی انجام شد. در راستای ترویج زایمان طبیعی و حفظ حریم خصوصی مادران ساخت و تجهیز ۲۶۷۲ واحد اختصاصی زایمان طبیعی  در ۳۶۶ بلوك زايمانی انجام شد. بر اساس گزارش ها ۱۸۱۶ تخت تا دیماه ۱۳۹۷ تکمیل شده و مابقی ۹۲ درصد پیشرفت داشته اند.

پرونده الکترونیک سلامت

تا پایان سال 1396 برای بیش از 74 میلیون نفر از جمعیت کشور، پرونده الکترونیک سلامت تشکیل شد.برنامه پزشک خانواده روستایی در مناطق روستایی، شهرهای زیر 20 هزار نفر جمعیت و عشایر، جمعیتی حدود 28 میلیون نفر را تحت پوشش قرار داد. همچنین سهم پرداختی بیماران از نسخ بستری از 54 درصد در سال 1392 به 10 درصد رسید. خودکفایی در تولید دارو یکی دیگر از دستاوردهای طرح تحول سلامت بوده است.  گزارش ها نشان می دهد بازار دارویی ایران در سال 1395 با قیمت مصرف کننده به بیش از 4500 میلیون دلار رسید که 70 درصد از سهم این بازار متعلق به فرآورده های تولید داخل بود. همچنین با اجرای طرح تحول سلامت میزان پرداخت از جیب بیماران صعب العلاج و خاص از میانگین 45 درصد در نیمه اول سال 1392 به 11 درصد در نیمه اول سال 1396 کاهش یافت.

افزایش اقلام دارویی در بیمارستان ها

با اجرای طرح تحول سلامت اقلام دارویی در بیمارستان ها از 340 قلم به 750 قلم رسید که افزایش حدود 50 درصدی داشت. همچنین میانگین کمبود اقلام دارویی و تجهیزات در ماه از 170 قلم به 30 قلم کاهش پیدا کرد. از سویی در سطوح ارائه کننده مراقبت های اولیه سلامتی (مراکز و خانه های بهداشت) تعداد اقلام دارویی از 350 قلم به 440 قلم افزایش پیدا کرد و 7 قلم مکمل دارویی در این مراکز ارائه شد که قبل از طرح تحول سلامت در سال 1392 ارائه نمی شد.

کنترل شیوع ویروس کرونا بدون طرح تحول سلامت، امکان‌پذیر نبود

به دنبال اجرای طرح تحول سلامت اقدامات متعددی در بخش زیر ساخت های حوزه بهداشت و درمان اتفاق افتاد که اگر نبود این اقدامات، به حتم در دوران همه گیری کرونا کشور با بحران جدی مواجه می شد.

دکتر احمد بیگدلی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس در این خصوص به پایگاه اطلاع رسانی دولت گفت: برای پی بردن به اهمیت دستاوردهای طرح تحول سلامت در ایام کرونا کافی است تا نگاهی به امکانات و تجهیزات پزشکی و بهداشتی کشور قبل از اجرای طرح با بعد از آن داشته باشیم.

او افزود: اگر تعداد تخت های بیمارستانی، تخت‌های ویژه آی سی یو و ان آی سی یو و افزایش تعداد اورژانس، آمبولانس  و تعداد نیروهای انسانی در سال 92 را با سال 97 مقایسه کنیم می توان به درستی نتیجه گرفت  که کنترل شیوع ویروس کرونا بدون طرح تحول سلامت، امکان‌پذیر نبود.

سخنگوی فراکسیون غذا و دارو مجلس شورای اسلامی در بخش دیگری از اظهارات خود به افزایش تعداد خانه های بهداشت، مراکز سلامت و مراکز جامعه شهری و روستایی و همچنین ساخت درمانگاه های شبانه روزی در 6 سال گذشته اشاره کرد و گفت: 90 درصد موفقیت کنترل شیوع ویروس کرونا ماحصل اجرای طرح تحول سلامت و جانفشانی های کادر پزشکی بوده است و ضروری است برای همه این موفقیت ها از آقای دکتر هاشمی که زحمات ارزشمندی برای اجرای طرح تحول سلامت کشیدند تشکر کرد.

علی‌اکبر سیاری، معاون سابق وزارت بهداشت  نیز پیش تر در گفتگو با پایگاه اطلاع رسانی دولت، توسعه زیرساخت‌ها از جمله بیمارستان‌ها، افزایش تعداد تخت‌های ویژه آی سی یو و ان آی سی یو و توسعه تجهیزات را از دستاوردهای  مهم طرح تحول سلامت عنوان کرد و گفت: این امکانات موجب شد تا اقدامات موثری برای کنترل شیوع ویروس کرونا در کشور صورت گیرد و در غیر این صورت ازدحام افراد در مراکز درمانی و نبود امکانات شرایط را سخت می کرد.  دکتر سیاری در بخش دیگری از اظهارات خود به راه‌اندازی سامانه‌ها برای شناسایی افراد مشکوک به کرونا اشاره کرد و گفت: در نتیجه این اقدام دولت، مسیر تشخیص و درمان تعیین شد و ساماندهی مناسبی در این زمینه صورت گرفت.

با اجرای طرح تحول سلامت میزان رضایتمندی مردم از خدمات پزشکی و بهداشتی افزایش یافته و دولت با اهتمام وِیژه آن را تا پایان راه ادامه می دهد.