همزمان با برگزاری جلسات فشرده و تصمیمگیریهای مهم برای مبارزه با شیوع کرونا و حمایت از مردم در برابر آثار اقتصادی این ویروس، دیپلماسی سلامت نیز بخش مهمی از مبارزه چندجانبه دولت با کرونا بوده است. در این زمینه از اسفند ماه سال گذشته تماس های متعددی از سوی رئیس جمهور و وزیر امور خارجه کشورمان با رهبران جهان برای چاره جویی مشترک با دیگر کشورها برای مهار این بیماری و همچنین روشنگری دربارهی اثر مخرب تحریم در روند مقابلهی ایران با کرونا صورت گرفت.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دولت، دولت ایالات متحده پس از خروج غیرقانونی از برجام تاکنون بیش از یکصد اقدام تحریمی علیه مردم ایران اعمال کرده است که مشخصا بخش های اصلی نظام اقتصادی-مالی ایران را هدف گرفته و در نتیجه صدها میلیارد دلار خسارت مستقیم به اقتصاد و مردم ایران وارد کرده است. تحریم های دولت آمریکا موجب شده افراد زیادی از شهروندان سلامتی، کار و درآمد خود را از دست بدهند. در این راستا و در پی شیوع ویروس کرونا دولت برای رفع این چالش ها طی چند ماه گذشته تماسهای متعددی با سران کشورهای مختلف داشته است.
گفتگو و نامه نگاری با سران جهان
از اسفند 89 تا 31 اردیبهشت، 27 تماس از سوی دکتر روحانی با روسای جمهور، نخستوزیران و امیران کشورهای مختلف از جمله قطر، روسیه، ترکیه، تونس، فرانسه، ونزوئلا، آذربایجان، کویت، ایتالیا، اسپانیا، روسیه، عمان، ترکیه، قطر، کرواسی، چین، اندونزی، آفریقای جنوبی، ارمنستان، پاکستان، ترکمنستان، تاجیکستان، ازبکستان، اتریش، ژاپن، مالزی و قزاقستان برقرار شد.
نامه به برخی رهبران کشورها جهان نیز از دیگر اقدامات رئیس جمهور در راستای دیپلماسی سلامت بود. دکتر روحانی در این نامه با اشاره به ضرورت تلاش و مشارکت همگانی برای مقابله با شیوع بیماری کرونا و بیان سیاستها و برنامههای جمهوری اسلامی ایران در این راستا، بر لزوم شکستن و رفع تحریمهای ظالمانه آمریکا علیه ملت ها با توجه به شرایط کنونی جهانی و تدوین پروتکلهای مشترک بهداشتی میان همسایگان تاکید کرد.
رئیس جمهور با یادآوری این مطلب که شکست کرونا یک وظیفه «بینالمللی» است، به سران مخاطب در این نامه اظهار داشت که از شما انتظار میرود تدابیری بیندیشید که در اجرای تعهدات همه کشورها در قالب قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد و وظایف عام انسانی، تحریمهای غیرقانونی ایالات متحده علیه مردم ایران بلااثر شده و با تروریسم اقتصادی آمریکا که امروز چهره زشت و غیرانسانی خود را بیش از هر زمان نشان داده است، مقابله شود.
پيام به مردم آمريكا
در 1 فروردین 99 نیز رئیس جمهور در پیامی خطاب به مردم آمریکا، شکست کووید-۱۹ را یک «وظیفه» جهانی دانست و هشدار داد که در شرایط یک «همه گیری» خطرناک جهانی، تهران و پاریس و لندن و واشنگتن فاصله چندانی ندارند و هر سیاست کوته بینانه و خصمانهای که بخواهد موجب تضعیف نظام پزشکی و محدویت منابع مالی در مدیریت بحران در ایران شود، تاثیر مستقیم بر روند مبارزه با این «همه گیری» در سایر کشورها خواهد داشت.
دکتر روحانی با اشاره به اقدامات خصمانه آمریکا علیه ایران در سال های گذشته گفت: جای تاسف است که دولت وقت آمریکا، در آن زمانی که مردم ایران مورد هجوم نظامی رژیم بدتر از ویروس صدام بوده و زن و مرد و کودک ایرانی (و حتی عراقی) از گزند سلاح های آن جلاد در امان قرار نداشتند، به او کمک می کرد. اگرچه چندی بعد که تجاوزات آن رژیم ادامه یافت، دولت آمریکا متوجه اشتباهات خویش شد، اما این درس باعث عبرت نشد.
وی افزود: در زمانهای که گروه تروریستی داعش منطقه خاورمیانه را دستخوش افکار افراطی و اعمال جنایتکارانه خود قرار داده است، دولت کنونی آمریکا با ترور موثرترین فرد در مبارزه با این گروه جنایتکار، و جهان پهلوانِ نابودی داعش، هدیه ای بزرگ تقدیم این گروه تروریستی کرد.
رئیس جمهور تصریح کرد: اکنون نیز که مردم ایران، علاوه بر بحران جهانی ناشی از هجوم ویروس کرونا هم شده اند، تحت بیرحمانهترین تروریسم اقتصادی آمریکا در تاریخ قرار گرفتهاند، دولت آمریکا همچنان حاضر نیست دست از سیاست اهریمنی فشار حداکثری خود بردارد و با تداوم تحریم به یاری ویروس شتافته است.
ارسال نامه به وزيران خارجه جهان
همچنین وزیر امور خارجه کشورمان نیز ٧٥ گفت و گوى دیپلماتیک و ٣٣ توييت در این زمینه داشت. 25 اسفند 98 نیز نامه دکتر ظریف به وزيران خارجه جهان ارسال شد. دیپلماتهای کشورمان در دیدارهایی در این خصوص نامه های وزیر امور خارجه خطاب به همتایان وی در کشورهای مختلف را به روسای نمایندگیهای خارجی مقیم تحویل دادند.
در این دیدارها ضمن تاکید بر اینکه تحریمهای یکجانبه غیرقانونی ایالات متحده علیه جمهوری اسلامی ایران مانع اصلی در مسیر مبارزه موثر و جامع با شیوع کرونا می باشد، بر ضرورت عدم شناسایی و اجرای این تحریمهای غیرقانونی از سوی جامعه بین المللی تاکید شد.
ظریف در نامههای خود خطاب به دبیر کل سازمان ملل متحد و همتایان خویش تاکید کرده که علیرغم توانمندی علمی و تعهد نظام سلامت ایران برای مبارزه با شیوع کرونا ویروس، تحریمهای ایالات متحده بر تجارت قانونی فروش دارو، تجهیزات پزشکی و کالاهای بشردوستانه تاثیر داشته و تلاشها برای مبارزه با شیوع کووید-۱۹ در ایران را با موانع جدی مواجه کرده است.
وزیر امور خارجه در این نامهها، تاثیر تحریمهای آمریکا بر فروش نفت و هم چنین دیگر صادرات کشور توسط بخشهای دولتی و غیردولتی و در نتیجه کاهش درآمدهای کشور و توان دولت برای تامین یارانه کالاهای اساسی شهروندان ایرانی و کاهش توان بخش خصوصی برای تولید و اشتغال، چندلایه بودن تحریمهای بخشهای مالی، حمل و نقل، بیمه و بانکی برای ممانعت از فروش دارو و تجهیزات پزشکی به ایران، عدم تامین قطعات، لوازم و حتی نرمافزارهای ناوبری مورد استفاده شرکتهای هواپیمایی ایرانی و اقدامات اخیر شرکتهای آمریکایی برای مانعتراشی در استفاده از فناوری اطلاعات در جلوگیری از شیوع کووید-۱۹ را نمونه هایی از اقدامات آمریکا بر شمرده و از بیعملی جامعه جهانی در مقابل اقدامات غیرقانونی دولت ایالات متحده انتقاد کرده است.
رییس دستگاه دیپلماسی در این نامهها توقف فوری تروریسم اقتصادی دولت ایالات متحده علیه مردم ایران را الزامی دانسته و بر وظیفه سازمان ملل متحد و دولتهای عضو در همراهی با درخواست مردم و دولت ایران در توقف سیاست دولت ایالات متحده تاکید کرد.
ارسال نامه به دبيركل سازمان ملل
20 اردیبهشت ماه نیز محمدجواد ظریف نامه مهمی خطاب به آقای آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد ارسال و در آن تاکید کرد هرگونه تحریم یا محدودیت جدید توسط شورای امنیت خلاف تعهدات اساسی داده شده به مردم ایران است و همه مسئولیت آن بر عهده ایالات متحده و هر موجودیتی خواهد بود که یا به ایالات متحده کمک کرده و یا تلویحا در قبال رفتار غیرقانونی اش سکوت کند.
دیپلماسی دولت در برابر کرونا در شرایطی صورت گرفت که با تدابیر و جهت گیری های صحیح دولت و علی رغم فشارهای کمرشکن تحریم در حال حاضر به مرحله مهار این ویروس رسیده ایم. این در حالی است که خیلی از کشورها از جمله انگلستان بدون تحریم در مقابله با کرونا دچار مشکلات فراوانی شدند.