یکی از نیازهای مهم و اساسی کشورمان در حال حاضر جذب سرمایهگذاری خارجی همزمان با انتقال تکنولوژی است. با اجرایی شدن برجام زمینه این مهم در کشور فراهم شده و در طول 4 سال گذشته شاهد اقدامات جدی و بنیادی در این حوزه از سوی دولت بودهایم. یکی از آخرین و مهمترین نمونههای این اقدام موثر هم مربوط به انعقاد قرارداد ساخت لولههای CRA از سوی شرکت ملی نفت، یک شرکت ایرانی و یک شرکت اسپانیایی است.
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی دولت، در قرارداد ساخت لولههای CRA به عنوان یکی از پرمصرفترین محصولات صنعت نفت و گاز شاهد هستیم که هم سرمایهگذاری خارجی جذب شده، هم انتقال کامل تکنولوژی به کشور صورت گرفته و هم از شرکتهای داخلی هم در پیشبرد این هدف استفاده شده است. با انعقاد این قرارداد ایران به نخستین کشور در منطقه تبدیل میشود که توان تولید این لولهها را خواهد داشت. این تکنولوژی یک تکنولوژی «های تک» است و دستیابی به آن یکی از موفقیتهای مهم در این عرصه تلقی میشود.
شرکت ملی نفت ایران روز چهارشنبه قراردادی به ارزش ۶۳۰ میلیون دلار جهت ساخت و انتقال دانش فنی تولید لوله های مغزی (CRA) با یک شرکت اسپانیایی به امضا رساند. بر اساس این قرار داد که مشترکا از سوی، نماینده وزارت نفت ایران و مدیران عامل شرکت های فولاد اصفهان و توباچک اسپانیا به امضاء رسید علاوه بر توانمندسازی ایران در زمینه تولید مستقل لوله های آلیاژی قرار است حدود ۶۰۰ کیلومتر لوله مغزی مورد نیاز شرکت نفت و گاز پارس ساخت و تامین شود. بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت کشورمان با تاکید بر اینکه تا سه سال آینده، زمان پایان این قرارداد، ایران صاحب فناوری تولید لوله های مغزی خواهد بود گفت: «یکی از کالاهایی که در دوران تحریم ها بدترین گرفتاری را برایش داشتیم همین لوله های CRA بود. اگر تحریم وجود داشت که ما نمی توانستیم چنین کاری را بکنیم.» دانش فنی تولید لوله مغزی CRA در حال حاضر تنها در اختیار چهار شرکت شناخته شده دنیاست. این لوله از جمله محصولات مورد نیاز و پر مصرف صنعت نفت ایران به شمار می رود.
رضا پدیدار، عضو کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی با بیان اینکه اجرای قراردادهای بین المللی حاصل ثبات سیاسی و اقتصادی در کشور است در خصوص قرارداد ساخت لوله های CRA توسط ایران و اسپانیا به پایگاه اطلاع رسانی دولت میگوید: این قرارداد دستاورد ثبات سیاسی در کشور و لغو تحریم های هسته ای در دولت یازدهم بوده است.
وی با بیان اینکه از دوسال نیم پیش قرارداد ساخت ۱۰ قلم کالاهای اساسی و استراتژیک صنعت نفت امضا شد و قرار بر این شد تا سرمایه گذاری از سوی ایران و انتقال دانش فنی از سوی کشورهای خارجی صورت گیرد میگوید: «یکی از مهمترین این قراردادها CRA بود که ارزش این قرارداد بیش از 600 میلیون یورو است.»
پدیدار با بیان اینکه بخش خصوصی از خودکفایی در تولید کالاهای استراتژیک استقبال می کند می گوید: «با این قرارداد صفر تا صد این لولهها کمتر از سه سال در داخل کشور ساخته خواهد شد و میتوانیم صادرات CRA را به منطقه نیز داشته باشیم. ضمن اینکه به گفته وی ایران به عنوان اولین کشور در منطقه سازنده این لولهها میشود و این موضوع بازار خوب صادراتی را نیز به همراه خواهد داشت.»
عضو کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی با بیان اینکه لوله های CRA که به آن مغزی گفته می شود لوله هایی است که در حفاری از آن استفاده می شود می گوید: با توجه به اینکه این دانش فنی پیش از این در اختیار خارجی ها بود می گوید: این موفقیت بزرگی بود که با توافق اوپک و اجرای برجام حاصل شد. وی با بیان اینکه توافق اوپک و حضور پررنگ ایران موجب اعتماد بیشتر به ایران شد می گوید: اگر در حال تحریم بودیم هرگز نمی توانستیم به خودکفایی در ساخت CRA برسیم.
پدیدار با بیان اینکه صادرات لوله های CRA دردستور کار است ،عراق و سایر کشورهای حاشیه خلیج فارس را گزینه مناسبی برای صادرات عنوان کرد. وی با بیان اینکه لوله های CRA لوله های خاص آلیاژی هستند به دانش فنی و تکنولوژی ساخت آلیاژ اشاره کرده و می گوید: در پنج سال آینده می توانیم حتی آلیاژ را تولید کنیم. این قرارداد بزرگترین قرارداد صنعت نفت ایران در ساخت تجهیزات در دولت یازدهم است.»
اسدالله قرهخانی، سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس هم می گوید عقد این قرارداد از آنجا که هم به مسئله انتقال تکنولوژی توجه داشته و هم به مسئله صادرات در دراز مدت ؛یکی از کارهای اصولی و زیربنایی در وزات نفت است .
وی در گفت و گو با پایگاه اطلاع رسانی میگوید: «قراردادی که اخیرا وزارت نفت با یک شرکت اسپانیایی و مشارکت یک شرکت داخلی به ملبغ حدود ۶۰۰ میلیون یورو منعقد کرده، یکی از الگوهای مناسب برای جذب سرمایهگذاری خارجی همراه با انتقال تکنولوژی است. در این قرارداد به توانمندسازی تولیدکنندگان داخلی هم توجه شده است و از این حیث هم میتواند قابل توجه باشد.»
وی با بیان اینکه این تجهیزات نوعی تجهیزات درون چاهی است که برای گازهای ترش هم کاربرد دارد و در واقع یکی از محصولات پرمصرف در این صنعت است، میافزاید: «ما توان تولید این لولهها را به این شکل تا به حال نداشتیم و ارز زیادی برای خرید آنها خارج میشد. ضمن اینکه از آنجا که تولید این لولهها در انحصار چند کشور خاص است در دورانی مانند دوران تحریمها ما برای تامین این محصولات دچار مضیقه میشدیم و انعقاد این قرارداد و تولید آن در داخل کشور از این نظر هم دارای اهمیت بالایی است.»
قرهخانی با بیان اینکه تکنولوژی تولید این لولهها در واقع یک تکنولوژی «های تک» است، میگوید: «انتقال تکنولوژی ساخت این لوله یکی از مهمترین دستاوردهای وزارت نفت به شمار میرود. با تولید این لولهها در داخل کشور علاوه بر اینکه ما صاحب یک تکنولوژی مهم در این عرصه میشویم، میتوانیم در آینده روی تامین نیازهای فراوان منطقه به این محصول هم برنامهریزی کنیم و از یک واردکننده صرف این محصول به صادرکننده آن بدل شویم. این نوع قراردادها یکی از نیازهای امروز صنایع کشورمان به طور کلی است و این نوع جذب سرمایهگذاری خارجی میتواند هم در مقاوم سازی اقتصاد کشورمان نقش داشته باشد و هم در تولید اشتغال اثرات مثبت از خود برجای بگذارد.»
سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس میافزاید: «با قراداد ساخت لولههای CRA ما هم موفق شدیم، سرمایهگذاری بالای خارجی جذب کنیم، هم انتقال تکنولوژی به کشور داشته باشیم و هم افق صادراتی ترسیم کنیم و این دستاورد بزرگی است و باید تبدیل به یک مدل در قراردادهای خارجی شود.»