اشتغالزایی و رفع فقر مطلق دو رویکرد کلان دولت های یازدهم و دوازدهم است که در 5 سال گذشته به صورت مستمر ادامه داشته و در سال جاری نیز با وجود برخی تنگاهای مالی این روند و پیگیری این سیاست مهم اقتصادی به قوت خود ادامه داشته و شاهد رشد چشگیری در افزایش و اختصاص اعتبارات در بخش ایجاد اشتغال هستیم. آمارهای کلی از سال 92 تا 97 و همچنین آمارهای سال 97 هم موید این است که موفقیت های نسبی و مهمی در این بخش حاصل شده است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دولت، دولت در سال جاری اعتباری بالغ بر 25 هزار میلیارد تومان برای اجرای طرح های عمرانی در کشور پرداخت کرده است. اهمیت این رقم از آنجا معلوم می شود که بدانیم در سال های قبل این رقم حدود 4 تا 5 هزار تومان بوده است. نتیجه این افزایش اعتبار بر اساس اعلام سازمان برنامه و بودجه کشور ایجاد حدود 500 هزار شغل جدید است.
بر اساس تفاهم نامه همكاري مشتركی که بین سازمان برنامه و بودجه كشور و وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعي، به امضا رسیده است، توسعه متوازن و كمك به توزيع عادلانه ثروت، ايجاد كسب و كار، اجراي برنامه اشتغال و مولد با تأكيد بر اشتغال جوانان، دانشآموختگان دانشگاهي، زنان و اشتغال حمايتي در آييننامه اجرايي بند «الف» تبصره ۱۸ قانون بودجه سال ۱۳۹۷ كل كشور و تحرك اقتصادي در بخشهاي مختلف اقتصادي به صورت جدی مورد توجه قرار گرفته است. در تبصره ۱۸ قانون بودجه سال ۱۳۹۷ كل كشور، پيشبيني ايجاد يك ميليون و ۳۳ هزار شغل شده و براي اين هدف حدود سه هزار ميليارد تومان در نظر گرفته شده است. درمجموع حدود ۶۵ هزار ميليارد تومان اعتبارات و تسهيلات براي اشتغال در نظر گرفته شده است.
شاخص های اشتغال و جمعیت فعال از سال 92 تا 96
در سال ۱۳۹۲ جمعيت فعال كشور ۲۳۸۳۴۵۵۲ نفر بوده كه اين رقم در سال ۱۳۹۶ با ۲۷۵۴۲۶۷ نفر افزايش به ۲۶۵۸۸۸۱۹ نفر رسيده است. جمعيت شاغل كشور نيز طي همين سالها ( ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۶) ۲۰۳۲۴۳۳ نفر افزايش داشته است. که نشان دهنده رشد مناسب و متناسب با شرایط اقتصادی است و گواهی بر اینکه برنامه های اشتغالزایی دولت در این مدت به صورت مستمر ادامه داشته است. نرخ مشاركت نيروي كار در سال ۱۳۹۱، 37.4 درصد بوده است. نسبت اشتغال طي همين سال ۳۲.۹ درصد و نرخ مشاركت زنان ۱۳.۷ درصد بوده است. در سال ۱۳۹۶ اين ارقام به ترتيب به ۴۰.۳ درصد، ۳۵.۴ درصد و ۱۶ درصد رسيده است. که باز هم نشان دهنده روند مستمر فعالیت در این عرصه است.
در بهار سال ۱۳۹۶ نرخ مشاركت اقتصادي ۴۰,۶ درصد بوده كه با ۰.۵ درصد رشد در بهار سال ۱۳۹۷ به ۴۱.۱ درصد رسيده است و نرخ بيكاري 12.6 درصدي در بهار ۱۳۹۶ با ۰.۵ درصد كاهش به ۱۲.۱ درصد در بهار سال ۱۳۹۷ رسيده است و این شاخص هم نشان می دهد برنامه های اشتغالزایی دولت دوازدهم با روندی سریع تر همچنان ادامه دارد.
در بهار ۱۳۹۶ نرخ بيكاري فارغالتحصيلان آموزش عالي 20.4درصد بوده است. اين رقم در بهار سال ۱۳۹۷ با كاهش ۲.۶ درصدي به ۱۷.۸ درصد رسيده است. همچنین جمعيت فعال كشور در بهار ۱۳۹۷، ۲۷۳۸۶۷۰۵ نفر بوده كه در مقايسه با بهار ۱۳۹۶ كه رقم ۲۶۶۷۵۳۲۸ نفر بوده، افزايش ۷۱۱۳۷۷ نفري را نشان ميدهد. از سوی دیگر جمعيت شاغل كشور نيز رشدي صعودي داشته و از ۲۳۳۰۸۳۵۵ نفر در بهار سال ۱۳۹۶ به ۲۴۰۶۴۶۹۰ نفر در فصل مشابه سال ۱۳۹۷ رسيده كه حاكي از ۷۵۶۳۳۵ نفر افزايش است و جمعيت بيكار نيز در مدت مشابه ۴۴۹۵۸ نفر كاهش داشته است. سهم اشتغال در بخش كشاورزي در بهار سال ۱۳۹۶، ۱۸,۷ درصد بوده كه اين رقم در بهار سال ۱۳۹۷ تغييري نكرده است. در بخش صنعت در مدت مشابه، سهم اشتغال كاهش اندكي داشته و از ۳۱.۵ درصد به ۳۱.۲ درصد رسيده است. اما سهم اشتغال در بخش خدمات از ۴۹.۸ درصد در همين برهه زماني به ۵۰.۱ درصد رسيده است. این آمار و ارقام نشان می دهد طرح های اشتغالزایی دولت با سرعت متناسب با شرایط اقتصادی و به دور از پول پاشی و تصمیم های هیجانی در حال اجرا است و نتایج مناسبی هم از آن حاصل شده است هر چند شاید جوابگوی نیاز انباشته مزمن بیکاری که ربطی به دولت یازدهم و دوازدهم ندارد؛ نبوده باشد. کارشناسان بر این باورند اگر آهنگ رشد اشتغالزایی در دولت های قبلی و علی الخصوص در دوران فوران درآمدهای نفتی به همین منوال بود شاید امروز معضل بیکاری به شکل فعلی در نمی آمد.
یکی از نقاط مهم عملکردی دولت در این حوزه تکیه بر ظرفیت های اقتصادی استان های مختلف کشور است به طوری که تنها در هفته دولت در سال 97 و تنها در بخش صنعت، معدن و تجارت ، 318 طرح اشتغالزایی با اعتباری بالغ بر 82783 میلیارد ریال و اشتغالزایی 16477 نفر در استان های مختلف به بهره برداری رسیده است و همچنین 10 طرح جدید با پیش بینی 2471 میلیارد ریال و اشتغالزایی 1739 نفری کلنگ زنی و عملیات اجرایی آنها آغاز شده است.