عرضه کالاهای اساسی با قیمت مناسب از اهداف مهم دولت در راستای حمایت از قدرت خرید مردم بوده است و بر این اساس اختصاص ارز دولتی برای واردات این کالاها در دستور کار قرار گرفت. هر چند این مهم به دلیل برخی چالش های ساختاری در نظام توزیع با مشکلاتی همراه شد، اما دولت در صدد است تا با تقویت نظارت بر عرضه کالاهای اساسی قیمت این کالاها را تعدیل و منابع یارانه ای را به جامعه هدف برساند. بر این اساس سامانه رصد قیمت ۱۰۰ قلم کالای اساسی از روز گذشته آغاز به کار کرده است. قرار است اطلاعرسانی مرتبط با قیمت کالاهای اساسی، حساس و ضروری مورد نیاز مردم در قالب این سامانه صورت گرفته و مردم بر مبنای این مقایسه قیمتی، علاوه بر اینکه کالا را با قیمت رقابتی خرید کنند، شکایات مورد نظر خود از عرضهکنندگان کالا را به صورت لحظهای ثبت کرده و به واحد بازرسی و نظارت اصناف و سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان اطلاع دهند. هفته گذشته نیز در راستای بهبود نظام توزیع و عرضه کالاهای اساسی، شرکت بازرگانی دولتی به وزارت صمت منتقل شد. علاوه بر این اقدامات افزایش عرضه محصولات کشاورزی و کاهش نرخ ارز نیز از دیگر اقدامات دولت برای تعدیل قیمت کالاهای اساسی بوده است که موثر واقع شده است. بررسی ها نشان می دهد قیمت بسیاری از کالاهای اساسی روندی کاهشی داشته است. گزارش مرکز آمار ایران در تیرماه نشان میدهد از ۲۴ قلم کالای خوراکی مورد بررسی، ۱۰ قلم کالا با کاهش قیمت روبهرو بودند.
در بین تغییرات قیمتی در تیرماه ۱۰ خوراکی دارای تورم منفی بودند و تورم ۱۴ کالا نیز مثبت گزارش شده بود. این موضوع نشان میدهد که تعداد کالاهایی که با تورم منفی روبهرو بودند، نسبت به ماههای قبل بیشتر مشاهده میشود. براساس بررسیهای صورت گرفته، در بین ۱۰ گروه کالاهای خوراکی بیشترین کاهش مربوط به پیاز بوده که با افت ۸/ ۲۱ درصدی روبهرو بوده است. بهای یک کیلو گرم پیاز در تیرماه به میزان ۳ هزار و ۵۰۰ تومان گزارش شده است. این رقم در خردادماه سال قبل ۴ هزار و ۵۰۰ تومان گزارش شده بود. البته با توجه به افزایش عرضه این کالا، انتظار میرود این روند کاهشی در ماههای آتی نیز تداوم یابد، پیاز تنها کالایی نبوده که افت قابلتوجهی را در تیرماه ثبت کرده است. گوجهفرنگی در تیرماه با افت ۸/ ۲۰ درصدی روبهرو شده است. بهطور متوسط قیمت هر کیلو گوجه فرنگی به حدود ۴ هزار و ۳۰۰ تومان رسیده است. این رقم در خردادماه به میزان ۵ هزار و ۵۰۰ تومان گزارش شده بود. بنابراین پیاز و گوجه فرنگی در نخستین ماه تابستان با افت قابلتوجه قیمتی روبهرو بودند. در بین این ۲۴ کالای خوراکی، سومین کالا با بیشترین کاهش قیمتی مربوط به خیار است که تورم ماهانه این کالا در تیرماه منفی ۸/ ۱۳ درصد بوده است. بررسیها نشان میدهد که سطح قیمتی هر کیلو خیار در خردادماه ۴ هزار و ۵۰۰ تومان بوده که این رقم در تیرماه به سطح ۳ هزار و ۵۰۰ تومان رسیده است. اما علاوهبر صیفی جات، سطح قیمت قند و شکر نیز در تیرماه با افت روبهرو شد. تورم ماهانه قند معادل منفی ۵/ ۱۰ درصد و شکر نیز معادل منفی ۶/ ۱۲ درصد عنوان شده است. هر کیلو قند در تیرماه سالجاری به رقم ۸ هزار و ۱۰۰ تومان رسیده و هر کیلو شکر نیز حدود ۶ هزار و ۵۰۰ تومان قیمتگذاری شده است. در تیرماه نسبت به خرداد قند و شکر حدود هزار تومان در هر کیلو ارزانتر عرضه شدند. در بین این ۲۴ کالای خوراکی گوشت گوسفند و گوشت گاو نیز در تیرماه ارزانتر از خرداد بودهاند. بررسیها نشان میدهد که تورم ماهانه گوشت گاو یا گوساله در تیرماه معادل منفی ۲/ ۲ درصد بوده است. همچنین به میزان ۳/ ۰ درصد از سطح گوشت گوسفند کاسته شده است. علاوه بر کالاهای مورد اشاره در لیست تورم منفی، در تیرماه سالجاری تورم ماهانه برنج خارجی منفی ۶/ ۰ درصد، موز منفی ۵/ ۱۱ درصد و سیب درختی زرد منفی ۲/ ۲ درصد گزارش شده است. افزایش عرضه محصولات کشاورزی، کاهش نرخ ارز و کاهش انتظارات تورمی از مهمترین دلایل تورم منفی برخی از کالاهای اساسی بوده است.
از روز گذشته نیز سامانه رصد قیمت ۱۰۰قلم کالای اساسی در دسترس قرار گرفته است. بر اساس اعلام وزارت صمت، دامنه کالاهای اعلام نرخشده در این سامانه به سرعت گسترش خواهد یافت و تعداد آن از 100 قلم کالا فراتر خواهد رفت؛ ضمن اینکه امکان ثبت شکایت نیز از طریق این اپلیکیشن نیز فراهم آمده است. از سوی دیگر، تولیدکنندگان کالا نیز میتوانند قیمت کالاهای خود را به صورت خوداظهاری در این سامانه به ثبت رسانده تا بعد از تائید سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان، نرخ آنها در سامانه به ثبت رسیده و در اختیار عموم مردم قرار گیرد.
علی ربیعی، سخنگوی دولت نیز روز گذشته با اشاره به راه اندازی این سامانه برای افزایش نظارت بر قیمت کالاهای اساسی گفت: با متمرکز شدن اختیارات بازرگانی در قائم مقامی وزرات صمت، گزارشی ارائه شد و نرم افزاری قیمت های صد قلم کالای اساسی که برای زندگی مردم ضروری است؛ به طور روزانه به اطلاع مردم خواهد رساند. سازمان حمایت از مصرف کنندگان قیمت های قابل قبول در صد قلم کالا را اعلام می کند تا مردم در صورت تخلف بتوانند در این سامانه اعلام شکایت کنند. شکل بازرسی ها «اسنپی» خواهد بود و نزدیک ترین بازرس به مرکز تخلف مراجعه خواهد کرد.
سخنگوی دولت با اشاره به بررسی موضوع تامین کالاهای اساسی تاکید کرد: کالاهای اساسی به منظور مصرف و ذخیره برای سال ۹۸ چه از داخل و چه از خارج کاملا خریداری شده و هیچگونه کسری برای کالای اساسی در سال ۱۳۹۸ نخواهیم داشت.