به مناسبت گرامی داشت هفته دولت، مهمترین دستاوردهای اجرای طرح های شاخص بخش کشاورزی در سال 97 و هدفگذاری اجرای این طرح ها سال 98 در گزارشی از سوی مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت جهاد کشاورزی اعلام شد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دولت به نقل از پایگاه اطلاع رسانی وزارت جهاد کشاورزی، متن این گزارش که بر اساس داده های موسسه پژوهش های برنامه ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی تدوین شده، به شرح زیر است:
وزارت جهاد کشاورزی در ادامه فعالیت های سال های اخیر حول محور تولید ملی، حمایت از کالای ایرانی و تقویت اقتصاد ملی با نظرداشت اهمیت امنیت غذایی و ارتباط آن با امنیت ملی و استقلال و اقتدار کشور و توجه به توسعه زیرساخت ها و تامین نهاده های تولید؛ پایداری تولید، اشتغال و خودکفایی در محصولات اساسی -که عمدتاً طی سال های اخیر در راستای سیاست های اقتصاد مقاومتی تعریف شده - را به عنوان پروژه های محوری بخش کشاورزی در دستور کار قرار داده است.
در اين راستا تـلاش زیادی شده است كه با عمل به بیانات و تاکیدات مقام معظم رهبری و اجـرای راهبرد ارتقای بهرهوری عوامل و منابـع تولید به ویژه آب، نسبت به مهار و رفع چالشهای قبل و پس از تولید مواد خام کشاورزی به طور ويژه اهتمام شود.
نتایج حاصل از اقدامات گستردهای که در سال 1397 به دست آمده بیانگر ایجاد تحولات ساختاری در بسیاری از زمینههای اساسی و زیربنایی بوده و ارتقاء ضریب خوداتکایی کشور در محصولات اساسی یکی از دستاوردهای مهم وزارت جهاد کشاورزی ناشی از اجرای پروژه های اولویت دار و برنامه های اجرای برنامه رونق تولیدملی و اشتغال می باشد که نشان دهندۀ توفیق بخش کشاورزی در کاهش وابستگیها بوده است، بطوری که ارزش مواد غذایی تولید داخلی معادل 90 درصد ارزش مصرف مواد غذایی مورد مصرف در کشور بوده است.
*افزايش ضريب خوداتكايي محصولات راهبردي اساسی در 5 محصول زراعی
دسترسي به غذاي کافي و سالم از محورهاي اصلي توسعه و سلامت جامعه است. نقش تغذيه در سلامت، افزايش کارایي، يادگيري انسان ها و ارتباط آن با توسعه اقتصادي طي تحقيقات وسيع جهاني بخصوص در 25 سال اخير با مباني علمي و شواهد تجربي به اثبات رسيده است.
به منظور قطع وابستگی به واردات این دسته از محصولات اساسی با توجه به اهمیت و ارزش غذایی این محصولات و افزایش مصرف سرانه آن در سبد غذایی مردم و تامین امنیت غذایی کشور، 696 هزار تن حبوبات، 4 میلیون و 931 هزار تن سيب زميني، 3 میلیون تن شلتوک، 3 میلیون تن جو و 915 هزار تن ذرت دانه اي در سال 97 تولید شد.
در سال 98 نیز تولید 711 هزار تن حبوبات، 3 میلیون و 3 هزار تن شلتوک، 3 میلیون و 588 هزار تن جو، 5 میلیون و 295 هزار تن سیب زمینی و یک میلیون و 300 هزار تن ذرت دانه ای هدفگذاری شده است.
*گندم
با هدف تامین امنیت غذایی کشور با اتکا به گندم تولید داخل، 13 میلیون و 300 هزار تن گندم در سال 97 تولید شد. با کنترل مناسب آفت سن گندم، درصد سن زدگي به كمتر از 0.3 درصد رسید و درصد بهره مندي كشاورزان از بذور گواهي شده از متوسط 24 درصد سال 92 به 47 درصد افزایش یافت.
برای سال 98، تولید 14 میلیون تن گندم هدفگذاری شده است.
*دانه های روغنی
دانههاي روغني بعد از غلات از مهمترين محصولات کشاورزي ميباشند که علاوه بر تأمين روغن نباتي مورد نياز به عنوان منبع انرژي براي افراد جامعه و ماده اوليه صنايع فرآوردههاي غذايي، کنجاله آن به عنوان خوراک دام و طيور، نقش مهمي را ايفا مينمايد.
به منظور کاهش وابستگی کشور به روغن و جلوگیری از خروج ارز، اجرای طرح افزایش خوداتکایی در دانه های روغنی در دستور کار وزارت جهاد کشاورزی قرار دارد.
در سال 97، 490 هزار تن انواع دانه های روغنی شامل340 هزار تن دانه كلزا، 83 هزارتن سويا، 15 هزار تن گلرنگ، 40 هزار تن كنجد و 12 هزار تن آفتابگردان تولید شد و در سال 98 نیز برای تولید 800 هزار تن انواع دانه های روغنی هدفگذاری شده است.
*چغندرقند
نقش و جايگاه محصول چغندرقند به منظور تولید شکر مورد نیاز کشور همانند ديگر محصولات استراتژيک کشور غیر قابل انکار بوده و ارتقاء خوداتکایی در تولید چغندرقند با هدف افزایش تولید و پایداری آن با تکیه بر کشاورزی پایدار و محیط زیست موجب تامین بخشی از امنیت غذایی کشور و کاهش واردات شکر می گردد که در برنامه های تولید این محصول کاهش هزینههای تولید و اقتصادی نمودن آن در دستور کار می باشد.
تولید 6 میلیون و 500 هزار تن شامل؛ 5.5 ميليون تن چغندرقند بهاره و حدود 1 میلیون تن چغندر قند پائيزه، پرداخت حدود 50 درصد هزينه خريد بذر چغندرقند پائيزه، پرداخت حدود 50 درصد يارانه خريد دستگاه هاي نشاءكار ريشه لخت توليد داخل 9 دستگاه، پرداخت 30 درصد يارانه خريد دستگاه هاي ست برداشت چغندرقند حدود 12 دستگاه، افزایش ضریب اشتغال و افزایش ضریب مکانیزاسیون و کاهش هزینه های تولید، بهبود مدیریت بهینه منابع آبی و کاهش مصرف آب، افزایش رویکرد تحقیقات دانش بنیان و توجه به رفع نیازهاو اولویت های تحقیقاتی بخش و کاهش ضایعات و توجه به محیط زیست از جمله مهمترین دستاوردهای پروژه افزایش خوداتکایی در چغندرقند در سال 97 بوده است. در سال 98 نیز برای تولید 7 میلیون و 331 هزار تن چغندرقند هدفگذاری شده است.
*پنبه
نقش و جايگاه پنبه همانند ديگر محصولات استراتژيک ضروريترين مصارف جامعه (غذا، پوشاک و تهيه محصولات صنعتي) را پاسخ ميگويد و تأثير توليد اين محصول بر اقتصاد ملي و اشتغال از برتري مطلق برخوردار ميباشد. اين گياه اصليترين محصول ليفي جهان است که علاوه بر روغن و خوراک دام، از آن دهها فرآورده با ارزش صنعتي ديگر نيز توليد ميگردد. پنبه در بيش از 60 کشور از جمله ايران براي صدها ميليون نفر ايجاد اشتغال مينمايد.
تأمین ماده اولیه مورد نیاز صنايع نساجی با كيفيت و قیمت مناسب و کاهش واردات و تامین پنبه مورد نیاز از محل تولید داخل از جمله اهداف طرح افزایش خوداتکایی در تولید پنبه است.
در سال 97 با تأمین بذر مناسب و انتقال تکنولوژی، توسعه مکانیزاسیون، ارتقاء بهره وری در زراعت و تصفیه وش، 165 هزار تن وش پنبه تولید شد و برای سال 98 نیز تولید 228 هزار تن وش پنبه هدفگذاری شده است.
*تامین بذور محصولات کشاورزی از داخل
بذر اصلاح شده به عنوان مهمترين نهاده توليد از جايگاه ويژه اي در توليد محصولات زراعي برخوردار ميباشد. با هدف افزایش کمی و کیفی تولید بذر چغندرقند با رویکرد تولید بذور منوژرم مقاوم به انواع بیماری ها و تنشهای محیطی، توسعه زیرساختها و تجهیزات لازم جهت تهیه، تکثیر و ارقام جدید، افزایش عملکرد در واحد سطح و تامین بذور مورد نیاز کشور از داخل، در سال 97 به میزان 476 هزار تن بذر گندم، 32 هزار و 120 تن بذر جو، 2100 تن بذر برنج، 37 هزار و 500 تن یونیت بذر چغندرقند، 6800 تن بذر دانه های روغنی، 2200 تن بذر پنبه، 900 تن بذر حبوبات و در سطح 5100 هکتار بذر سیب زمینی تولید شد. در سال 98، تولید 500 هزار تن بذر گندم، 46 هزار تن بذر جو، 3500 تن بذر برنج، 2500 تن بذر حبوبات، 3400 تن بذر پنبه، 12 هزار تن بذر ذرت، 47 هزار 500 یونیت بذر چغندرقند و تولید بذر سیب زمینی در سطح 5500 هکتار، هدفگذاری شده است.
*تجهيز و نوسازي ناوگان ماشيني بخش كشاورزي
توسعه مكانيزاسيون با مديريت مصرف نهادههاي كشاورزي، بذر، كود و سم ...، مديريت زمان، انجام به موقع عمليات كشاورزي، كاهش ضايعات و هزينههاي توليد، موجبات ارتقاءكمي و كيفي محصولات كشاورزي را فراهم ساخته و با افزايش بهرهوري از منابع و عوامل توليد، توليد اقتصادي و توسعه پايدار كشاورزي را رقم ميزند. در اين پروژه كليه اولويتهاي بخش كشاورزي، شرايط اقليمي، قابليتهاي اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي بهرهبرداران، توان صنعتي كشور و بخش خصوصي، درگير در ارائه خدمات مورد نياز به حوزه مكانيزاسيون و منابع قابل دسترس ملحوظ گرديده است.
در سال 97 با توزیع انواع تراکتور زراعی، باغی و کمباین غلات و شالیزاری و توزیع انواع ادوات زراعی، انواع ادوات باغی و تجهیزات دام و طیور و آبزی پروری، ضريب مكانيزاسيون كشاورزي به میزان 0.11 اسب بخار در هکتار افزایش یافت و این ضریب به 1.76 اسب بخار در هکتار رسید.
افزایش سالانه میزان 0.12 اسب بخار در هکتار برای شاخص ضریب مکانیزاسیون کشاورزی و دستیابی به ضریب مکانیزاسیون 1.89 اسب به بخار در هکتار تا پایان سال 98 پیش بینی شده است.
*شير و گوشت
تامین پروتئین حیوانی مورد نیاز جامعه، حفظ و حراست از ذخایر ژنتیکی دام و استفاده بهینه از منابع خوراک دام و علوفه مرتعی کشور از جمله اهداف طرح افزایش خوداتکایی در تولید شیر و گوشت است.
در سال 97، 830 هزار تن گوشت قرمز شامل گوشت گاو و گاوميش، شتر، گوسفند و بز و 10 میلیون و 558 هزار تن شیر خام در کشور تولید شد و برای سال 98 تولید 880 هزار تن گوشت قرمز و 11 میلیون و 302 هزار تن شیر خام هدفگذاری شده است.
*مرغ و تخم مرغ
كشور ايران در توليد جهاني دهمین كشور توليدكننده گوشت طيور و نهمین کشور تولیدکننده تخممرغ است. عوامل و فعاليتهاي مؤثر در افزایش توليد گوشتمرغ شامل؛ بهسازي و نوسازي و تجهيز سالنهاي پرورشي، بهينهسازي تأسيسات، تجهيزات و جايگاه طيور، اصلاح ساختار كسب و كار صنعت طيور به صورت زنجيرهاي، افزایش بهرهوري و افزايش عملكرد در واحد سطح از طريق به روز رساني واحدهاي توليدي و فعالسازي واحدهاي نيمه فعال و غيرفعال از طريق تأمين نقدينگي و تجهيز و نوسازي بوده است.
در سال 97، دو میلیون و 364 هزار تن گوشت طیور و 902 هزار تن تخم مرغ تولید و ضمن تامین خوراک مورد نیاز صنعت طیور، جوجه یکروزه شامل 1133 میلیون قطعه نیمچه گوشتی و 44 میلیون قطعه جوجه تخم گذار تامین شد و 1130 میلیون قطعه انواع طیور صنعتی بیمه گردید.
در سال 98 برای تولید دو میلیون و 414 هزار تن گوشت مرغ و یک میلیون و 63 هزار تن تخم مرغ هدفگذاری شده است.
*توسعه آبزی پروري و پرورش ماهی در دريا
اهمیت امنیت غذایی از طریق تولید محصولات شیلاتی، محدودیت های استفاده از منابع آب شیرین ناشی از خشکسالیهای شدید یک دهه اخیر، ویژگی های اقلیمی دریای خزر، خلیجفارس و دریای عمان، ضرورت بهرهگیری از آبهای دریایی به منظور افزایش تولیدات آبزیپروری، وجود بیش از 5000 کیلومتر نوار ساحلی مناسب برای توسعه ماهیان دریایی، وجود گونههای بومی با ارزش اقتصادی بالا، ضرورت کاهش فشار صید بر ذخایر آبزیان دریایی، وجود تشکلهای صید و صیادی، آبزیپروری و صادرکنندگان آبزیان، وجود پتانسیل تولید قابل توجه براساس مطالعات مقدماتی و تکمیلی (برآورد اولیه بیش از دو میلیون تن)، توسعه پرورش ماهی در قفس در 65 کشور دنیا با مجموع تولید بیش از 3.5 میلیونتن و استفاده از تجارب کشورهای پیشرو توان اشتغالزایی و ارزآوری قابل توجه در این صنعت موجب تعریف و تصویب پروژه توسعه آبزی پروري و پرورش ماهی در دريا شد.
تا پایان برنامه ششم توسعه، تولید 200 هزار تن ماهی در قفس و در افق 1404 تولید 400 هزار تن ماهی در قفس هدفگذاری شده است. در سال 97، جهت تامین نهاده های 70 مزرعه با ظرفیت اسمی تولید 33000 تن شامل تعداد 34.7میلیون قطعه بچه ماهی و مقدار 16500 تن خوراک مورد نیاز برنامه ریزی و موضوع واردات بیش از 15.5 میلیون قطعه بچه ماهی از خارج از کشور برای مزارع پرورش ماهی در قفس پیگیری شد. همچنین، پیگیری تامین تسهیلات بانکی مورد نیاز متقاضیان به مبلغ 21531 میلیارد ریال، انعقاد تفاهم نامه بين سازمان شيلات ايران و معاونت علمي و فناوري رياست جمهوري مبني بر اجراي 7 پروژه پايلوت پرورش ماهي در دريا توسط شركت هاي تعاوني صيادي منتخب 7 استان از دیگر اقدامات برای توسعه آبزی پروری دریایی بوده است.
میزان اشتغال مستقیم و غیر مستقیم ناشی از تحقق اهداف به ازاء هر 17 تن تولید یک نفر اشتغال مستقیم و 2 نفر اشتغال غیر مستقیم صورت می گیرد که برای 28500 تن ماهی تولید شده در قفس تعداد 1676 نفر اشتغال مستقیم و 3353 نفر اشتغال غیر مستقیم ایجاد شده است.
298 فقره موافقت اصولي با ظرفيت تولید 300 هزار تن و 103 فقره پروانه تاسيس با ظرفيت تولید 118 هزار تن در سال 97 صادر و طرح پرورش ماهی در قفس و حلقه های مرتبط به منظور دريافت تسهيلات ارزان قیمت به ميزان5861 ميليارد ريال و 36934 هزار یورو معرفی شده است.
در سال 98 برای تولید 100 هزار تن ماهی در دریا (قفس) برنامه ریزی شده است.
*توسعه گلخانه ها
توسعه كشتهاي گلخانهاي در ايران يكي از مهمترين سیاستهای افزايش بهرهوري و مدیریت راهبردی آب است؛ به طوري كه ميتوان با مصرف مقدار كمي از نهادههاي توليد و آب به چندين برابر افزايش كمي و كيفي توليدات دست يافت. لازم به ذکر است از میزان 48355 هکتار توسعه گلخانهها در برنامه اقتصادمقاومتی، مقدار 31000 هکتار آن مربوط به انتقال کشت سبزی و صیفی از فضای باز به گلخانه میباشد که با تحقق این هدف، حداقل 370 هزار هکتار از اراضی زراعی که زیر پوشش کشت محصولات سبزی و صیفی بودهاند، جهت کشت و توسعه محصولات استراتژیک در فضای باز آزاد میگردد. همچنین بیش از 4.6 میلیارد متر مکعب در مصرف آب صرفهجوئی خواهد شد.
افزایش کمی و کیفی تولیدات گلخانه ای و کمک به تأمین امنیت غذایی کشور، مصرف بهینه آب، ارتقاء بهرهوری و صرفهجویی در آب، افزایش و رونق صادرات محصولات گلخانهای مازاد در جهت مثبت نمودن تراز تجاری کشور، ایجاد زمینه اشتغال پایدار و مولد، استفاده بهینه از نهاده های تولید از جمله خاک، آب، نیروی انسانی، انرژی، افزایش اشتغال پایدار به خصوص برای دانش آموختگان بخش کشاورزی از جمله اهداف توسعه گلخانه ها در کشور است.
در سال 97 احداث و توسعه 2654 هکتار گلخانه و اصلاح و بازسازی 539 هکتار از واحدهای گلخانه ای انجام گرفت و ضمن افزايش بهره وري و صرفه جوئي در مصرف آب به ميزان بیش از 350 میلیون متر مكعب، با احتساب به طور متوسط 10 نفر اشتغال زایی مستقیم برای هر هکتار، مجموعا طی 12 ماهه سال 1397 با توسعه 2654 هکتار گلخانه و اصلاح و نوسازی 539 هکتار گلخانه در کشور (جمعا 3193 هکتار) برای بیش از 30.000 نفر اشتغال مستقیم و برای بیش از 60.000 نفر اشتغال غیر مستقیم ایجاد شده است.
علاوه بر این، منابع و نهاده هاي اصلي توليد از جمله آب و خاك حفظ و بیش از 30.000 هكتار از اراضي کشاورزی زیر کشت سبزی و صیفی در فضای باز آزادسازی شده است. برای سال 98، توسعه 3663 هکتار و اصلاح، بازسازی و نوسازی 539 هکتار گلخانه هدفگذاری شده است.
*توسعه باغات در اراضي شيبدار
مهم ترین اهداف و ماموریتهای طرح ایجاد باغات دیم در اراضی شیبدار شامل انجام «مهندسی سامانهها، مهندسی رواناب میکروکچمنتها و مهندسی بستر» بوده که مباحث مربوط به الگوی کشت، ایجاد تنوع کشت پایش تغییرات پارامترهای اقلیمی، مباحث مدیریت باغی، مدلها و سیستمهای تحلیلی و تصمیم، اقتصاد بارش، جغرافیا و چرخه بارش، توازن و مدیریت جامع بارش را دربرمیگیرد.
جلوگیری از تخریب، تبدیل، تغییر کاربری نامناسب اراضی زراعی و ملی با ایجاد باغات مثمر از طریق آب سبز از جمله اهداف توسعه باغات در اراضی شیبدار است.
در سال 97 در زمینه تدوین برنامه تولید و اشتغال پروژه ارتقاء معیشت مناطق مرزی از طریق توسعه باغات در استان های مرزی کشور، تامین نهال برای گونهها و ارقام تجاری و سازگار مناطق تعیینشده کشور حسب توصیه موسسه تحقیقات علوم باغبانی، بکارگیری نرم افزار GIS در تطبیق اطلاعات 614 حوزه های آبخیز برای توسعه باغ های دیم، تدوین برنامه جامع توسعه باغ های دیم محصولات فندق، انگور، انار و گردو با همکاری موسسات تحقیقاتی مرتبط، شناسایی و تایید 53915 هکتار از اراضی ملی و مستثنیات در کارگروه های استانی اقدام شد و 23000 هکتار باغ در اراضي مستعد و شیبدار با حداکثر بارندگی 300 میلی متر از برنامه مصوب 29 هزار هکتاری طرح در استان ها انجام گرفت.
در سال 98 برای توسعه 20 هزار هکتار باغات در اراضی شیبدار هدفگذاری شده است.
*توسعه و فرآوري گياهان دارويي
گياهان دارويي يكي از منابع بسيار ارزشمند درگستره وسيع منابع طبيعي ايران هستند كه در صورت شناخت علمي، كشت، توسعه و بهره برداري صحيح مي توانند نقش مهمي در سلامت جامعه، اشتغال زايي و صادرات غيرنفتي داشته باشند. تنوع آب و هوا و شرايط اكولوژيك مختلف، باعث تنوع و غناي گياهان دارويي در سراسر ايران شده است. خوشبختانه در سال هاي اخير، تلاش هاي فراواني براي شناخت همه جانبه گياهان دارويي از نظر نوع گياهان و پراكنش آنها در ايران، شرايط اكولوژيك، استفاده هاي دارويي، استخراج، تجزيه، شناسايي مواد موثره، كشت و اهلي كردن، اصلاح گونه هاي مهم، بررسي روش هاي نوين در افزايش مواد موثره و مطالعه اثرات دارويي آنها صورت گرفته و نتايج جالب توجهي نيز حاصل شده است.
از نکات بارز این پروژه پتانسیلیابی مناطق مستعد برای توسعه کشت گياهان دارويي، مبتنی بر دانش بنیان بودن پروژه می باشد و فعالیت های اصلی طرح در خصوص گیاهان دارویی دارای اولویت در سه محور به شرح ذیل انجام خواهد شد: ثبت ذخایر ژنتیکی گیاهی و ارقام بومی و محلی گیاهان داروئی، تهیه استانداردهای مزرعه و بذر، نهال و نهالستان گیاهان داروئی و تهیه پروتکلها و دستورالعمل های کنترل و گواهی بذر و نهال گیاهان داروئی.
رسیدن سطح زیر کشت گیاهان دارویی در پایان برنامه ششم توسعه به 284190 هکتار، حضور مؤثر در بازارهای بین المللی با تولید استاندارد و توسعه نشان های تجاری با هدف افزایش صادرات ایجاد ارزش افزوده و ارزآوری، مديريت مصرف بهينه آب با توسعه كشت گياهان دارويي و اصلاح الگوي كشت كشاورزي، توسعه سلامت و بهداشت عمومي و احياء و توسعه رويشگاه هاي گياهان دارويي (منابع طبيعي) از جمله اهداف اجرای طرح توسعه گیاهان داروئی است.
در سال 97، توسعه کشت گیاهان داروئی در سطح 16760 هکتار انجام و بیش از 16426 تن محصول تولید شد. هماهنگی جهت تولید کشاورزی مبتنی بر قرارداد، كمك به ايجاد يك تشكل منسجم جهت توسعه زنجيره ارزش گياهان دارويي در سطح تعاوني ها، ایجاد پنجره خدمت در راستای تسهیل خدمت رسانی به متقاضیان این عرصه با هماهنگی وزارت بهداشت و صمت و افزایش صادرات محصولات گیاهان دارویی از دیگر اقدامات در این حوزه بوده است.
در سال 98، تولید 25 هزار و 448 تن گیاهان داروئی و 21 هزار و 271 هکتار افزایش سطح زیرکشت این گیاهان هدفگذاری شده است.
*تامین نهال هاي اصلاح شده
توليد نهال اصیل و سالم، اصلاح فرآیندهای توليد نهال، به عنوان یکی از اساسیترین ابزارهای تحول بخش باغبانی در جهت مقابله با تهدیدات و تنشهاي محيطي و بيولوژيکي و استفاده از فرصتها و مزيتهاي موجود در بخش باغباني، مورد توجه قرار گرفته است. لذا در این پروژه به منظور دستیابی به تولید نهال گواهی شده و تامین نهال اصلاح شده داخلی، برنامهریزی لازم از طریق ایجاد زیرساختهای لازم از جمله هستههای اولیه ارقام تجاری وارداتی و بومی و همچنین باغهای مادری در حال انجام است.
مهمترین اقدامات انجام شده در این حوزه در سال 97 عبارتند از: تولید نهال سالم، اصیل و استاندارد، تدارک و تامین انواع نهال و اندام تکثیری یارانه دار، حمایت از تامین ژرم پلاسم عاری از ویروس ارقام تجاری و به روز دنیا از طریق واردات هسته های اولیه توسط بخش خصوصی، ایجاد صندوق ملی حمایت از سرمایه گذاری نهال و اندام های تکثیری، حمایت از ایجاد هسته های اولیه، باغ های مادری از طریق بخش خصوصی، پیگیری تکثیر ارقام توزیع شده گل محمدی شامل ارقام یزد 94 و کاشان 93 و 7 ژنوتیپ برتر، پیگیری تفاهم نامه بین موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال و سازمان تعزیرات حکومتی به عنوان ضابط قضایی به منظور جلوگیری از تولید و توزیع نهال از سطح نهالستان های غیر مجاز.
در سال 98، برای تامین داخلی 29.9 میلیون اصله نهال اصلاح شده هدفگذاری شده است.
*احداث و تكميل شبكه هاي فرعي آبياري و زهكشي
احداث و تکمیل شبکههای فرعی آبیاری و زهکشی و تجهیز و نوسازی اراضی کشاورزی با هدف ارتقای بهرهوری آب کشاورزی به منظور افزایش توان تولیدی بخش کشاورزی و امکان ایجاد ارزش افزوده و اشتغال در سال 97 در سطح 93.6 هزار هكتار اجرا شد.
حفاظت از منابع آب و خاک و ارتقا، بهرهوری از آن ها و پتاسیل صرفه جویی آب به میزان 523 میلیون متر معکب در برنامه سالیانه، انتقال مديريت منابع آب كشاورزي به بهره برداران از طريق ايجاد تعاوني هاي توليد و امكان دو نوبت كشت در سال از جمله اهداف اجرای این طرح بوده است.
در سال 98 برای احداث شبکههای فرعی آبیاری و زهکشی در سطح 5 هزار هکتار از حوضههای آبریز کشور، طرح جامع احداث شبکههای فرعی آبیاری و زهکشی شمال و غرب کشور در سطح 27 هزار هکتار، اجرای فاز دوم احداث شبکههای فرعی آبیاری و زهکشی خوزستان و ایلام در سطح 113 هزار هکتار و اجرای طرح انتقال آب با لوله 46000 هکتار دشت سیستان در سطح 5 هزار هکتار هدفگذاری شده است.
*سامانه های نوین آبیاری
به منظور حفاظت کمی و کیفی از منابع آب و خاک و افزایش راندمان آبیاری و همچنین تولید پایدار محصولات کشاورزی، انواع سامانههای نوین آبیاری در سطح کشور توسعه مییابد.
پتانسیل صرفه جویی سالانه 1.1 میلیارد مترمکعب مصرف آب در سطح برنامه ریزی شده، پتانسیل افزایش حداقل 30 درصدی در عملکرد محصول، امکان کاهش حداقل 25 درصدی مصرف بذر و سم و کود شیمیایی، متوسط پتانسیل کاهش 25 درصدی مصرف انرژی (در منابع آب زیرزمینی) از جمله اهداف اجرای طرح سامانه های نوین آبیاری است.
در سال 97، با اجرای سامانه های نوین آبیاری در سطح 203506 هکتار، امکان صرفه جویی 895 میلیون مترمکعب آب بخش کشاورزی متناسب با عملکرد پروژه، امکان افزایش حدود 30 درصدی عملکرد محصول، کاهش حدود 25 درصدی مصرف سم و کودشیمیایی و کاهش حدود 25 درصدی مصرف انرژی (درمنابع آب زیرزمینی) در سطح یاد شده فراهم گردید.
در سال 98، اجرای طرح سامانه های نوین آبیاری در سطح 150 هزار هکتار پیش بینی شده است.
* اجراي عمليات آبخيزداري و حفاظت خاك
در دو دهه اخیر، فعالیت های آبخیزداری نقش موثری در بهبود و پایداری وضع منابع آبی در مناطق مختلف کشور به ويژه در مناطق روستائي دورافتاده و صعبالعبور داشته و این مهم مورد اقبال عمومی و همچنین مسئولین نظام در سطوح مختلف قرار گرفته است. نتايج ارزيابي بالغ بر 40 پروژه آبخيزداري نشان داده است که به طور متوسط می توان با اجرای عملیات آبخیزداری به حجم آب استحصالي سالیانه حدود 530 مترمکعب در هکتار، كنترل فرسايش سالیانه به ميزان 9 تن در هکتار، كنترل رسوب سالیانه به ميزان 4 مترمكعب در هکتار، افرايش توليد علوفه سالیانه به مقدار 120کیلو گرم در هکتار، دست یافت. بر اساس نتايج ارزیابی صورت گرفته توسط پژوهشكده حفاظت خاك و آبخيزداري در اثر اجراي هر هكتار عمليات آبخوانداري حدود 1000 متر مکعب آب استحصال شده است.
حفاظت از منابع پایه طبیعی، مدیریت یکپارچه و نظام مند حوزه آبخیز و ارتقاء بهره وری و استفاده پایدار از منابع و بهبود شاخص های پایداری آب، خاک، پوشش گیاهی و معیشت ساکنان حوزه های آبخیز از اهداف اجرای این طرح است.
در سال 97، عمليات آبخيزداري در حوزه آبخيز سدها و حوزه ساير مناطق در سطح 857 هزار هکتار از یک میلیون و 100 هزار هکتار اجرا شد. توانمندسازي ساختار مديريت منابع طبيعي متناسب با وظايف محوله و شاخص هاي زيستي و تشكيل مجمع خيرين آبخيزدار و مشاركت آنها در طرح هاي توسعه آبخيزداري در مناطق مختلف از جمله دیگر اقدامات در این حوزه بوده است.
در سال 98، اجرای عملیات آبخیزداری و آبخوانداری در سطح 2 میلیون و 80 هزار هکتار از اراضی پیش بینی شده است.
*تامین کود مورد نیاز بخش کشاورزی
حوزه نهادههاي كشاورزي به دليل قرار گرفتن در ابتداي زنجيره ارزش بخش كشاورزي از جايگاه بسيار مهمي برخوردار است. با هدف افزايش سهم توليد و تامين انواع كود مورد نياز در داخل كشور و گسترش بازار نهاده هاي كشاورزي، ساماندهی خرید و توزیع کودهای شیمیایی با اولویت تامین از داخل و استقرار زنجیره عرضه نهادهها و افزايش كارايي كود و مديريت تغذيه گياه در سال 97 تامین و تدارک 2 میلیون و 600 هزار تن کود به شرح اوره یک میلیون و 800 هزار تن، فسفات 550 هزار تن و پتاس 250 هزار تن انجام شد و اقدامات دیگری همچون كنترل فني انواع كود شيميايي، برگزاري كارگاه هاي آموزشي در سطح كشور در خصوص مصرف بهينه انواع نهاده هاي گشاورزي عمدتاً كود شيميايي، دسترسي راحت كشاورزان آزمايش آب و خاك و انواع نهاده با كيفيت با قيمت مناسب، آموزش كشاورزان و تامین ذخيره استراتژيك انواع كودهاي كشاوزي نیز صورت گرفت.
در سال 98 تامین و تدارک 2 میلیون و 850 هزار تن کودهای کشاورزی هدفگذاری شده است.
*تامین آفت كش هاي غيرشيميايي
برنامه ريزي در خصوص مديريت تلفيقي آفات و در كنار آن تامين و تدارك بيشتر نهاده هاي كم خطر مورد نياز براي كنترل آفات در سطح كشور از اولویت های بخش کشاورزی است.
افزايش سطح كنترل بيولوژيك و غيرشيميايي آفات نسبت به آفتكشهاي شيميايي در عمليات كنترل عوامل خسارتزاي گياهي و ساماندهي واردات، توليد داخلي و مصرف آفتكش هاي غيرشيميايي و بيولوژيك و بومي سازي توليد از اهداف این طرح است.
افزايش سطح كنترل بيولوژيك و غيرشيميايي آفات و بومي سازي توليد آفت كش هاي غير شيميايي و بيولوژيك، افزايش سطوح تحت پوشش آفتكشهاي غيرشيميايي و بيولوژيك و جايگزيني تدريجي آفتكش هاي شيميايي با آفت كش هاي غير شيميايي، توليد داخلي و مصرف آفتكش هاي غيرشيميايي و بيولوژيك از جمله مهمترین اقدامات در این حوزه است.
در سال 98 افزايش سطوح تحت پوشش آفتكش هاي غيرشيميايي و بيولوژيك در سطح 978 هزار هکتار پیش بینی شده است.
*گسترش زيرساخت هاي اطلاعاتي و ارتباطي بخش كشاورزي
طراحي و پياده سازي سامانه جامع پهنه بندي كشاورزي و ثبت و جمع آوري اطلاعات به هنگام از فرآيند توليد انواع محصولات و صنايع تبديلي و تكميلي وابسته جهت استفاده در برنامه ريزي هاي توليد و تجارت محصولات، خريد تضميني محصولات شناسنامه دار، ايجاد امكان پرداخت يارانه نقدي يا غير نقدي به توليد محصولات نيازمند حمايت در بخش كشاورزي و ... از جمله اهداف این بخش است.
ثبت پرونده هاي بهره برداران در سامانه، گزارش پايش بازار كالاها و محصولات كشاورزي و پايش اطلاعات 23 قلم كالا كشاورزي و ثبت 200 هزار پرونده بهره برداران كشاورزي توسط كارسناسان مسئول پهنه از جمله مهمترین اقدامات در این حوزه در سال 97 است.
در سال 98، ثبت اطلاعات 400 هزار بهره بردار در این سامانه پیش بینی شده است.
* حمايت از توسعه صادرات توليدات صنايع تكميلي و تبديلي بخش كشاورزي
فراهم آوردن شرایط مناسب جهت افزایش صادرات بخش کشاورزی از طریق ارتقاء سطح فناوری و استانداردهای بهداشتی و کیفی تولیدات صنایع تبدیلی، تسهیل و تشویق برندسازی و جهتدهی حمایت ها به سمت تکمیل حلقههای مفقوده و توسعه زنجیرههای عرضه محصولات از اولویت های بخش کشاورزی است.
توسعه بازارهاي صادراتي محصولات صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی، ارتقاء رقابت پذيري صادركنندگان در بازارهاي بين المللي، بهبود کیفیت و افزایش ارزش افزوده محصولات کشاورزی و ماندگاري در بازارهاي هدف صادراتي و فراهم آوردن شرايط جهت افزايش صادرات بخش كشاورزي با اولويت خشكبار (پسته، خرما، كشمش، بادام، گردو، فندوق، ميوه هاي خشك و ...)، زعفران، شير و فراورده هاي لبني، اسانس و عرقيات، وسمه، حنا و ساير محصولات نباتي، خوراك دام، طيور و آبزيان، ميوه و فراوري ميوه، سبزيجات تازه و فراوري شده، فرآوري آبزيان، ارتقاء فناوري ها و سطح استانداردهاي كيفی و بهداشتي از جمله اهداف این بخش است.
ساماندهي برندهاي موجود و معرفي برندهاي جديد در قالب گروه هاي كالايي،حضور فعالان بخش خصوصي در نمايشگاه هاي بين المللي، نهايي شدن زنجيره ملي و ثبت برند زنجيره سيب ايرانيان توسط بخش خصوصي مرتبط و رشد فزاينده صادرات محصولات كشاورزي و محصولات فراوري شده نسبت به مدت مشابه سال قبل از جمله مهمترین اقدامات در این حوزه در سال 97 می باشد.
در سال 98 برای 5 میلیارد و 250 میلیون دلار صادرات محصولات صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی هدفگذاری شده است.