هجدهم آبان، بهعنوان روز ملی کیفیت نامگذاری شده است که همواره با یک شعار یا یک واژه کلیدی در این روز مطرح می شود تا توجه جامعه جهانی را به این مقوله مهم جلب کند. شعار امسال «خلق ارزش برای مشتری» است. بطورحتم یکی از فلسفههای مهم نامگذاری روزی به نام روز جهانی کیفیت این است که قدردان تلاش افرادی باشیم که در ارائه خدمت و تولید کالا، سرآمد بوده و فعالیتهای خود را بر مبنای کیفیت استوار کرده اند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دولت به نقل از استاندارد، با مسلم بیات، معاون ارزیابی کیفیت به همین منظور گفت و گو کردیم که در ادامه میخوانید...
• تعریف شما ازکیفیت چیست؟
کیفیت تعاریف متعددی دارد اما افراد صاحب نظر در حوزه کیفیت معتقدند ،« کیفیت درک نیاز مشتری و تلاش و کوشش در راستای تامین این نیاز است».
به عبارتی اگر بنگاه اقتصادی از نیاز مشتری خود آگاهی نداشته باشد، نمی تواند نیاز آن را به درستی درک کرده و خواست مشتری را در تولید محصول خود پیاده کند.
• آیا برای کیفیت حد و مرزی باید قائل شد؟
امروزه کیفیت تمامی ابعاد اعم از بهداشت، ساخت و ساز، انرژی، دفاع، محیط زیست را تحت تاثیر قرار داده و تحول در کیفیت،زندگی ما را در ابعاد مختلف دچار دگرگونی کرده است. کیفیت علاوه بر صرفهجویی در انرژی در حفظ منابع طبیعی برای نسل های بعدی موثر است پس باید به آن توجه شود .
و از آنجاییکه هر موضوعی در حیطه فکر و عمل انسان میتواند به نوعی کیفی سازی شود، بنابراین می توان ادعا کرد کیفیت میتواند علاوه بر کالا و خدمات، دانش انسانها را در بر گیرد و در مجموع آیین کار و به طور کلی کیفیت در هر موضوع و محوری که حیطه فکر و عمل انسان را درگیر کند می تواند دخیل باشد.
• توجه به کیفیت کالا برای ماندگاری در بازارهای بین المللی بر کسی پوشیده نیست؟ آیا می توان گفت که کیفیت و اقتصاد رابطه مستقیم دارد؟
تولید و خدمات در یک فضای اقتصادی باز که با دنیا در تعامل است به راحتی در حال گردش است و بنگاه اقتصادی به راحتی در ارتباط با محصول یا خدمتی که ارائه می دهد برگشت مالی دارد. در چنین اقتصادی مهمترین عنصر برای رقابت پذیری ، کیفیت است و بطورحتم بازار داخلی و بازار بین المللی محصول بی کیفیت را پس می زند از اینرو می توان گفت که کیفیت بر رونق تولید و توسعه اقتصادی اثر مستقیم دارد.
• اگر کیفیت به عنوان یک عنصر مهم تلقی می شود، چرا در ارتباط با برخی از محصولات داخلی دچار بی کیفیتی هستیم؟
اقتصاد ما یک اقتصاد باز و رقابتی نیست و در شرایط تحریم که تبادل و تعاملات اقتصادی به سختی شکل میگیرد و از طرفی بازار انحصاری و غیر رقابتی باشد، کیفیت محصولات نمی تواند از اقبال و محبوبیت خوبی برخوردار باشد.
• با توجه به شعار امسال « خلق ارزش برای مشتری » چگونه میتوان برای مشتریان بازار داخلی ایجاد ارزش کرد ؟
با بهبود فرآیندها، نوآوری و بهرهوری می توان کالایی را با ویژگیهای بهتر، قیمت مناسبتر و از همه مهمتر خدمات در دسترس ارایه داد. اگر بتوانیم این توانمندی را در محصول و خدمات خود ایجاد کنیم به نوعی برای مشتری ایجاد ارزش کردیم در اینصورت نه تنها نیاز مشتری مشخص می شود بلکه رضایتمندی مشتری را هم به دنبال دارد.
• منظور از مدیریت کیفیت چیست؟
مدیریت کیفیت آگاهی از تکنیکها، روش ها و مدلهایی است که در ارتباط با تعالی کیفیت دنیا ، تعالی در تولید محصول و ارایه خدمات را به دنبال دارد. خوشبختانه بحث تعالی توسط انجمن مدیریت کیفیت ایران با همکاری سازمان ملی استاندارد ایران طرح و برنامه ریزی ۱۶ دوره از این مدل تعالی در کشور برگزار شده است و همه ساله در ۱۸ آبان از واحدهایی که تلاشهای ارزندهای در ارائه خدمات و تولید کالا با کیفیت دارند تقدیر می شود.
• چه شخص یا نهادی مسئول کیفیت است ؟
کیفیت یک فرآیند است که در قالب یک سیستم شکل می گیرد. در این فرآیند از بخش لجستیک تا کارکنانی که در بخش تولید و توزیع به نوعی در ارتباط با کیفیت نقش دارند به عبارتی همه افرادی که به شکل مستقیم و غیرمستقیم در تولید و ارائه خدمت نقش آفرینی می کنند به نوعی نسبت به کیفیت مسئولند.
• چگونه کیفیت در یک جامعه نهادینه می شود؟
لازم است که با ابعاد کیفیت آشنا باشیم یکی از بعدهایی که در ارتباط با کیفیت مطرح می شود بهبود عملکرد است که کالا متناسب با انتظارات و نیاز مشتری به درستی تامین شود.
• ویژگی یک کالا یا خدمت باکیفیت چیست ؟
هر کالا یا خدمت دارای یکسری ویژگی هاست که در درون کالا یا خدمت نهفته است . یکی از ویژگیها خدماتی است که یک کالا می تواند داشته باشد . وقتی بحث کیفیت در میان باشد، ذهن به سمت ویژگیها ، عملکرد و در واقع عناصر و خدماتی که قابل دسترسی هستند می رود. قابل اعتماد و اطمینان بودن یک کالا از ابعاد دیگر کیفیت است به عبارتی کالای مربوطه در یک دوره زمانی که مشتری انتظار دارد بدون نقص باشد. همچنین دوام یا در واقع پایداری کالاها از دیگر ابعاد کیفیت است که امروزه مورد توجه مشتریان قرار می گیرد.
اضافه می کنم اگر کالا یا خدمتی را دریافت کنیم که کیفیت آن بیشتر از انتظار مشتری باشد یکی دیگر از ابعاد کیفیت محسوب می شود.
• آیا زیبایی هم در ابعاد کیفیت گنجانده می شود ؟
معمولا در کشورهای درحال توسعه به عنصر زیبایی شناختی کمتر توجه می شود و بیشتر کاربرد کالا مدنظر قرار می گیرد این درحالیست که یک کالا هم از لحاظ کاربردی و هم از لحاظ زیبایی شناختی باید مورد توجه قرار گیرد.
امروز کیفیت دیگر یک واژه یا یک مفهوم نیست، کیفیت امروز یک فرآیند، سیستم، رفتار، فرهنگ و یک نوع نگرش و رویکرد است.
در نهایت می توان گفت؛ خداوند خالق زیبایی ها ، انسان را به عنوان بهترین مخلوق خودش در بهترین شرایط خلق کرد و از ما انتظار دارد که ما هم زیبا بیافرینیم.