نشست بین المللی گفت وگوی خانواده با عنوان نقش گفت وگوی تعاملی در تحکیم خانواده با حضور میهمانانی از افغانستان، عراق، لبنان و سوریه برگزار شد
در نشست بین المللی گفت وگوی خانواده با عنوان «نقش گفت وگوی تعاملی در تحکیم خانواده» که با حضور میهمانانی از افغانستان، عراق، لبنان و سوریه برگزار شد؛ لیلا فلاحتی مدیرکل امور بین الملل معاونت ریاست جمهوری در امور زنان و خانواده با اشاره به اینکه در دهه گذشته موضوع خانواده و تعاملات درون آن به موضوعی در موازات دیگر اولویت ها برای سیاستگذاران تبدیل شده، تاکید کرد: علاوه بر آن تحولات یک سال اخیر و شوک جهانی ناشی از پاندمی کرونا یک بار دیگر نگاهها را به سمت و سوی این ساختار کوچک اما بنیادین و حیاتی بازگرداند.
وی افزود: شوک ناشی از تغییرات گسترده در نظام آموزشی و اشتغال و ضرورت قرنطینه های خانگی طولانی مدت موضوعاتی مانند مهارت در تعاملات، کنترل استرس، مدیریت خشم و تنش در درون خانواده و ضرورت های آن را در صدر موضوعات جهانی قرار داد.
فلاحتی یادآور شد: موضوع تعاملات و مهارت های گفتگو در درون خانواده در قالب طرح ملی گفتگوی خانواده توسط معاونت ریاست جمهوری در امور زنان و خانواده از سال ۱۳۹۷ به عنوان یک راهبرد برای شناسایی و حل بنیادین مسائل اجتماعی از جمله امور خانواده در ایران و بستر دائمی برای گفتگو در میان گروههای اجتماعی گوناگون مطرح و آغاز شد.
وی اظهار داشت: استقبال گروههای اجتماعی و مشارکت بین دستگاهی ظرفیت این طرح را از یک ایده ملی به عرصه های بین المللی حرکت داد و در سال ۱۳۹۸ بنا به پیشنهاد معاون رییس جمهور در امور زنان و خانواده و حمایت و همکاری کمیسیون ملی آیسسکو و وزارت امور خارجه توسعه فعالیت های این طرح با ایجاد مرکز بین المللی تعالی خانواده از آذر ماه سال گذشته دنبال شد.
لیلا فلاحتی افزود: از جمله اقدامات این مرکز بین المللی برگزاری نشست های دوجانبه وزرایی با کشورهای آذربایجان، اندونزی و ترکیه به منظور تبادل نظر و جلب همکاری در زمینه الگوهای موفق و برنامه های اثربخش گفتگوی خانواده بوده است.
مدیرکل بین الملل معاونت ریاست جمهوری در امور زنان و خانواده همچنین خاطر نشان ساخت که امروز تفاهم نامه همکاری کمیسیون ملی آیسسکو با جهاد دانشگاهی الزهرا در زمینه توسعه فعالیت ها برای معرفی و ترویج الگوی گفتگوی خانواده منعقد می شود.
ایجاد مرکزی برای«اعتلای گفتگوی خانواده»
عبدالکریم صادقدوست، رئیس اداره کمیسیون ملی آیسسکو در جمهوری اسلامی ایران نیز با حضور در این نشست طی سخنانی اظهار کرد: امروز هنگامی که از خانواده سخن میگوییم، از کانونی سخن به میان میآوریم که در فرهنگ غنی اسلام، دارای جایگاه و قداست ویژهای است. پیامبر گرامی اسلام(ص) پیام آسمانی خود را در ابتدا به خانواده خود ابلاغ فرمودند و با دلگرمی و پشتوانه خانواده نیز، اولین قدمهای استوار خود را در مسیر گسترش اسلام، برداشتند.
وی ادامه داد: وقتی از خانواده سخن به میان میآوریم، از کانون مهمی سخن گفتهایم که اولین هسته و اجتماع بشری را تشکیل داده است و منشأ تحولات مهم در زندگی انسانها بوده است. خانواده به مثابه یک مجموعه به همپیوسته است که در این مجموعه، زن و مادر خانواده، دارای نقشی اساسی و قابلتوجه میباشد قرآن کریم، مقام زن را ارج مینهد و سوره مبارکی نیز در این کتاب مقدس به نام« زنان» اختصاص دادهشده است. بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، حضرت امام راحل(ره) نیز درباره مقام زن، فرمودهاند «از دامن زن، مرد به معراج میرود» و این والاترین تعبیری است که در این زمینه میتوان به کار گرفت.
وی با بیان اینکه امروز ما ملتهای مسلمان این افتخار راداریم که در مسئله صیانت از خانواده و منزلت زن، در مقایسه با دیگر ملتها و در مقایسه با دیگر تمدنهای شرقی و غربی بسیار جلوتر هستیم، گفت: درعینحال، دختران وزنان مسلمان کوشیدهاند در ابعاد مختلف علمی، تربیتی و فرهنگی پیشگام بوده و الگوی موفقی را از خود به نمایش بگذارند. سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی جهان اسلام، آیسسکو که یک سازمان تخصصی و مرکب از ۵۴ کشور اسلامی است، در راستای انجام رسالت خود و مسئولیتی که در زمینه توسعه آموزش، علوم و فرهنگ در کشورهای اسلامی بر عهده دارد، توجه خاصی به جایگاه خانواده و نقش زنان و دختران در جوامع اسلامی نموده است. این سازمان، سال ۲۰۲۱ را بنام «سال زن» نامگذاری کرده است و روز پنجشنبه گذشته،۱۱ فوریه را بهعنوان «روز بینالمللی زنان و دختران در علوم» گرامی داشته است. این موضوع، اهمیت نقش زنان و خانواده و لزوم برنامهریزی برای اعتلای این نقش در جهان اسلام را، بیشازپیش نمایان میسازد.
صادقدوست اظهار کرد: کمیسیون ملی آیسسکو در جمهوری اسلامی ایران، نیز بنابر رسالتی که بر عهده دارد، تلاش کرده است تا برنامههای مربوط به خانواده را بهعنوان اساس فرهنگ در جامعه، در اولویت برنامههای خود قرار دهد و اعتقاد ما بر این است که اگر بخواهیم تغییراتی مثبتی را در جوامع اسلامی خود شاهد باشیم، باید این تحولات مثبت را از خانواده شروع کنیم. زیرا اولین گامهای تربیتی و شکلگیری شخصت فرزندان، در خانواده اتفاق میافتد و به همین دلیل، توجه به مسئله تربیت در خانواده، مقدم بر توجه به این امر در مدرسه است. خانواده، باید محلی امن، کانونی گرم، و درعینحال پویا و پرنشاط باشد تا بتواند فرزندانی پاک، دارای اعتمادبهنفس و انسانهایی باهمت بلند، پرورش دهد.
وی با اشاره به اینکه تلاش برای راهاندازی و ایجاد مرکزی برای«اعتلای گفتگوی خانواده» با همین نگاه در معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری آغاز شد و گامهای محکم و مؤثری در این زمینه برداشته شد که در همینجا لازم میدانم از جانب کمیسیون ملی آیسسکو، از زحمات و تلاشهای معاون رییس جمهور در امور زنان و خانواده و همکاران محترمشان، برای راهاندازی چنین مرکزی، تشکر و قدردانی کنم. در کمیسیون ملی آیسسکو، تلاش کردیم این تجربه موفق را به دیگر کشورهای اسلامی عضو آیسسکو عرضه کنیم، زیرا معتقدیم که خانوادهها در جوامع اسلامی، دارای اشتراکات فراوانی هستند و مفاهیم فرهنگی کموبیش یکسانی، آنها را به هم پیوند میدهد ازاینجهت، این موضوع را در «کمیته تخصصی فرهنگ» کمیسیون ملی آیسسکو، در چندین جلسه موردبحث و بررسی قرار دادیم و در نهایت، پیشنهاد تأسیس «مرکز بینالمللی تعالی گفتگوی خانواده» را در سطح جهان اسلام، به آیسسکو ارائه شد و خوشبختانه این پیشنهاد در سال گذشته در آیسسکو به تصویب رسید و اولین گامها برای معرفی و شناسایی فعالیتهای این مرکز به دیگر کشورهای اسلامی، برداشته شد.
وی ضمن معرفی مرکز بینالمللی اعتلای گفتوگوی خانواده، تصریح کرد: موضوع گفتوگوی خانواده، راه حل بسیاری از معضلات امروز خانوادهها و روشی مطمئن برای پر کردن خلأ بین نسلی است. گفتوگوی بین افراد خانواده، علاوه بر آنکه صداقت و صمیمیت را در میان آنها نهادینه میکند، به هر یک از افراد خانواده این فرصت را میدهد تا با طرح نقطه نظرات و ایدههای خود، نقشی پویا و فعال در رشد و بالندگی خانواده داشته باشند. فعالیت چنین مرکزی برای خانوادههای مسلمان، بهویژه در دوران کرونا بسیار حائز اهمیت است. زیرا در شرایط کنونی و محدودیتهای موجود، بیشترین فشارها و آسیبها متوجه خانواده است؛ از طرفی، مدارس نیز فعالیت رسمی خود را همانند سالهای گذشته ندارند و دانشآموزان عموماً فعالیتهای درسی و علمی خود را درون خانه و در میان خانواده انجام میدهند و از طرف دیگر تفریحات و گردشهای معمول افراد خانواده، که برای کودکان و نوجوانان امری ضروری است، در شرایط کنونی محدود گشته است. در نتیجه، محصور شدن افراد در درون خانه، فشارهای زیادی را از نظر روحی و روانی بر خانواده وارد کرده است که اگر برای آن چارهاندیشی نشود، به تدریج اثرات منفی آن بیشتر و بیشتر خواهد شد.
صادقدوست ادامه داد: انتقال چنین تجربهای از جمهوری اسلامی ایران به سایر کشورهای مسلمان، نه تنها در تقویت بنیان خانوادهها در جوامع اسلامی اثر گذار خواهد بود، بلکه در تقویت همبستگی بین کشورهای اسلامی نیز، که بخش مهمی از رسالت آیسسکو است، نقش سازنده و مؤثر خواهد داشت. در عین حال باید اذعان نمود که هر تجربه و ابتکار جدید، خالی از اشکال و نقص نیست. به همین منظور، کمیسیون ملی آیسسکو از هر گونه نقطه نظراتی، برای بهبودی و اثر بخشی این طرح در جهان اسلام، استقبال میکند و در همین جا از همه اساتید و صاحبنظران در کشورهای اسلامی درخواست میگردد که با ارائه نقطه نظرات ارزشمند خود، ما را در این مسیر یاری فرمایند. کمیسیون ملی آیسسکو در جمهوری اسلامی ایران، علاوه بر مشارکت فعال در معرفی مرکز بینالمللی گفتگوی خانواده به جهان اسلام، فعالیتهای متعدد دیگری را نیز برای شکوفایی فرهنگی در خانوادهها در کشور انجام داده است که از جمله این برنامهها، برگزاری مسابقات مختلف، فرهنگی، هنری در ابتدای سال جاری طرف سازمان آیسسکو، برای تمام افراد خانوادهها و از جمله دانش آموزان، در سراسر کشور است که خوشبختانه موفق شدیم مقام اول در زمینه فیلم کوتاه مستند و مقام دوم در زمینه نقاشی را، در بین کشورهای اسلامی عضو آیسسکو کسب کنیم و باز هم باعث خوشوقتی است که این مقام دوم مسابقات نقاشی در بین کشورهای مسلمان، متعلق به یکی از دختران هنرجو در یکی از هنرستانهای تهران است.
وی تبیین کرد: از جمله دیگر فعالیتهای کمیسیون ملی آیسسکو در سال جاری، کمک به دختران بازمانده از تحصیل بهویژه در مناطق محروم و همچنین برنامهریزی برای مسابقات فرهنگی دیگر در آستانه عید نوروز امسال، برای دانشآموزان، بهطور مشترک با کشورهای همسایه است، که همه این فعالیتها باهدف حفظ پویایی و شادابی خانوادهها، بهویژه کودکان و نوجوانان طراحی شده است، که این گروه بیشترین اثرات منفی را در دوران کرونا را متحمل شدهاند.
معاون بررسیهای راهبردی معاونت امور زنان وخانواده ریاست جمهوری طرح گفت وگوی ملی خانواده را تحکیمبخش بنیان خانواده و باعث بهبود و ارتقای کیفیت تعاملات درون خانواده ایرانی دانست.
سوسن باستانی در نشست بین المللی گفت وگوی خانواده به تشریح اقدامات معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری در حوزه تحکیم بنیان خانواده و ارتقای گفت وگوی بین نسلی پرداخت و اظهار داشت: ماموریت معاونت امور زنان و خانواده، سیاستگذاری، برنامه ریزی و رصد و ارزیابی اقدامات در حوزه زنان و خانواده است که توسط دستگاه های مرتبط صورت می گیرد.
وی افزود: در واقع برنامه های معاونت شامل دو محور اصلی حوزه زنان و بحث تحکیم بنیان خانواده است که معاونت در تحکیم بنیان خانواده، چند برنامه مشخص و در اولویت دارد که یکی از آنها آموزش های عمومی خانواده و پرداختن به امر ازدواج، تشکیل خانواده و آموزش های قبل حین و بعد از ازدواج است که دستگاه های متفاوتی متولی امور خانواده هستند.
معاون بررسی های راهبردی معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری، تدوین شاخص های خانواده و رصد و پایش آن را از دیگر برنامه های معاونت امور زنان و خانواده و دستاوردهای دولت دوازدهم عنوان کرد و توضیح داد: این شاخص ها در ۱۰ محور و ۴۵ مولفه به تصویب ستاد ملی زن و خانواده رسید و سیاست های دستگاه های مختلف در زمینه خانواده محوری مورد توجه قرار گرفت.
اجرای طرح "گفت وگوی خانواده برای مسالهیابی در حوزه اعتیاد" توسط معاونت زنان
معاون بررسیهای راهبردی معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری، گفت: از جمله طرحهای معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری در ایام پاندمی کووید ۱۹ طرح ملی "گفت وگوی خانواده با رویکرد مساله یابی مشارکتی در حوزه اعتیاد" است که تلاش شده در مرحله اول در ۱۳ شهر از ۱۳ استان کشور به اجرا درآید که گروه هدف آن خانوادههای آسیب دیده از معضل اعتیاد هستند.
طرح گفت و گوی ملی خانواده با هدف ارتقا، تقویت و تحکیم بنیاد خانواده شکل گرفت
به گفته باستانی، فعالیت و اقدام دیگر معاونت بحث گفت وگوی ملی خانواده است که این طرح از سال ۹۶ با هدف تحکیم بنیان خانواده، بهبود و ارتقای کیفیت تعاملات درون خانواده ایرانی، شناسایی و اولویت بندی مسایل مرتبط با خانواده و تقویت مهارت های گفت و گو در دستور کار قرار گرفت.
وی ادامه داد: این طرح شامل اقدامات متنوعی از جمله گفت وگوی ملی خانواده، گفت وگوی بین نسلی در جامعه، توانمندسازی سفیران فرهنگی دانشگاه های کشور، توان افزایی مدرسان آموزش خانواده، پیمایش ملی خانواده، توان افزایی دانشجویان دانشگاه فرهنگیان و طرح بهار در خانه ویژه دوران کرونا برای خانواده ها است
معاون بررسی های راهبردی معاونت امور زنان و خانواده با تاکید بر اینکه برای طرح گفت وگوی ملی خانواده شورای راهبردی راه اندازی شد که در این شورا، گروه های هدف اعم از دانشجویان، دانش آموزان، خانواده ها و در سطح محلی سازمان های مردم نهاد و شهرداری ها و استان های مختلف کشور مدنظر قرار گرفتند، خاطرنشان کرد: طرح گفت و گوی ملی خانواده که مجری آن انجمن ملی جامعه شناسی است در ۵۸ شهر در ۳۱ استان کشور پیاده شد که با آموزش ۱۸۲۷ تسهیلگر در سراسر کشور ادامه یافته و ۱۱ مهارت گفت وگو به گروههای هدف والدین، فرزندان و همسران آموزش داده شده است.
باستانی با یادآوری اینکه در این طرح، کارشناسان اورژانس اجتماعی کشور هم آموزش دیدند، گفت: سعی شده این ارتباط بین بخش های مختلف برقرار شود.
وی افزود: طرح دیگر که در راستای طرح گفت وگوی بین خانواده انجام شده، طرح گفت وگوی بین نسلی در جامعه ایران است که مجری انجام آن انجمن مطالعات فرهنگی و ارتباطات است و سعی شده مسایل و تجربیات نسل های دهه های مختلف و پتانسیل ها و زمینه های گفت و گوی بین نسلی مورد توجه قرار گیرد.
باستانی گفت: در این طرح، پادکست های رادیو نسل در اختیار عموم قرار گرفته تا با بهره گیری از پتانسیل های فضای مجازی مخاطبان بیشتری جذب شود.
به گفته باستانی، طرح توانمند سازی سفیران فرهنگی دانشگاه های کشور با همکاری وزارت علوم، طرح دانش آموزان با همکاری وزارت آموزش و پرورش و انجمن اولیا مربیان با آموزش ۲۰۶۶ نفر از مربیان مدارس در ۳۲۰۰ مدرسه در سطح کشور و طرح پژوهشی با طرح پیمایش ملی خانواده بر مبنای شناسایی هنجارها و ارزش های خانواده از دیگر طرح های زیر مجموعه گفت وگوی بین نسلی است.
اقدامات معاونت بعد از شیوع کرونا
معاون بررسی های راهبردی معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری در بخشی دیگر به اقدامات معاونت بعد از شیوع کرونا اشاره کرد و گفت: با شیوع کرونا، معاونت تلاش کرد برنامه های خود با توجه به شرایط کنونی به صورتی تنظیم کند که نقش زنان و خانواده را با شعار در خانه بمان هماهنگ کند و ادامه دهد.
وی توضیح داد: طرح «بهار در خانه» با همکاری کانون گفت وگوی امام موسی صدر یکی از این برنامه ها است که بسته هایی در زمینه شنیدن، احترام و ابراز یعنی سه مهارتی که در دوران در خانه ماندن لازم بود را در قالب سرگرمی و آموزشی ارائه داد.
باستانی با تاکید بر اینکه برنامههای این معاونت بهطور کامل بر اساس نتیجه محوری و دانش بنیان بودن اجرا میشوند، اظهارکرد: معاونت امور زنان و خانواده ماموریت سیاستگذاری، برنامه ریزی، رصد و ارزیابی اقدامات سایر دستگاهها در حوزه زنان و خانواده را بر عهده دارد و در این راستا دو محور اصلی حوزه زنان و تحکیم خانواده را پیگیری میکند.
دراین نشست زهرا نقیزاده،رئیس جهاددانشگاهی واحد الزهرا(س) نیز به بیان اقدامات جهاددانشگاهی در حوزه زنان و خانواده پرداخت و گفت: جهاددانشگاهی به عنوان نهادی عمومی و غیر دولتی، همواره با هدف گسترش تحقیقات و شکوفایی استعدادهای جامعه برای نیل به خود اتکایی و توسعه امور فرهنگی در سطح جامعه تلاش کرده و به دنبال گسترش طرحهای کاربردی و مفید صنعتی از طریق پیوند با مراکز علمی و تحقیقاتی بوده است.
وی ادامه داد: جهاددانشگاهی واحد الزهرا(س) از بین ۴۳ واحد جهاددانشگاهی، تنها واحدی است که با تکیه بر پتانسیل قرار گرفتن در دانشگاهی تک جنسیتی از سال ۱۳۵۹ شروع به فعالیت کرده و در حوزههای مختلف فرهنگی، آموزشی، پژوهشی، اشتغال و کارآفرینی در حال فعالیت است. این واحد به طور خاص تمرکز خود را بر فعالیتهای حوزه خانواده به ویژه زنان و دختران به عنوان نیمی از جمعیت ایران که نقش بهسزایی در کمک به توسعه کشور دارند قرار داده است. یکی از نقطه عطفهای این واحد تمرکز گسترش گفتمان الگوی سوم زنان است و در این راستا در چند سال گذشته فعالیتهای پژوهشی، فرهنگی و اجرایی خود را در این حوزه معطوف کرده است.
وی با بیان اینکه توجه و حمایت از جامعه زنان و دختران عامل مؤثر موفقیت برنامههای کشور است که همواره از دغدغههای اصلی مقام معظم رهبری(مدظله العالی) نیز بوده است،گفت: اسلام آئین گفتوگو و قرآن کتاب گفتوگوست؛ قرآن کسانی را که به گفتار و سخنان دیگران گوش فرا میدهند و از بهترین کلام پیروی میکنند هدایت شدگان و خردمندان معرفی میکند. اسلام حتی سرسختترین دشمنان و سردمداران کفر را به گفتوگو دعوت کرده است. این نکته در سیره معصومان(ع) نیز به روشنی مشهود است. آنان هر کدام به تناسب فضای فرهنگی زمان خود، با تشکیل جلسات گفتوگو و مناظره با صاحبان عقاید مختلف گفتوگو میکردند و با آنان به بحث و محاجه میپرداختند.
وی یکی از نعمتهایی که خدای متعال به انسان داده است را نعمت گفتوگو برشمرد و گفت: انسان به عنوان یک موجود اجتماعی برای زنده نگه داشتن حیات اجتماعی خود، نیاز به ارتباط کلامی و غیر کلامی مناسب با دیگران دارد. گفتوگو از نیازهای اساسی انسان است تا جایی که محرومیت از گفتوگو از بزرگترین رنجهای بشر به شمار میآید.
نقیزاده با تأکید بر اینکه گفتوگو از عناصر قوامبخش هویت انسان است و ایجاد محرومیت گفتوگویی از سختترین مجازاتهای انسان به شمار میآید، تصریح کرد: اساساً ذات انسان گفتوگویی است، از همین روست که وقتی انسان از ارتباط با دیگران محروم میماند، دچار آسیب میشود چراکه در واقع از ذات خودش دور میشود؛ بنابراین گفتوگو با انسان نیز نجاتبخش و حیاتبخش است و جز ذات زندگی است.
رئیس جهاددانشگاهی واحد الزهرا(س) ادامه داد: گفتوگو اساس زندگی انسان است و خانواده کانون رشد و نمو اوست؛ به طور قطع مهارت کلیدی در تمام روابط از جمله روابط زندگی مشترک و خانواده، گفتوگو است. اگر تفاهم بین اعضای خانواده حاکم شود قطعاً مجال مناسبی برای ایجاد گفتوگوی خانوادگی فراهم خواهد شد. وجود اشتراک و اهداف مشترک بین اعضای خانواده میتواند بهانههایی برای ابعاد تفاهم و گفتوگو فراهم کند. اگر در خانواده گفتوگو وجود نداشته باشد، هر عامل خارجی میتواند در آن خانواده تأثیرگذار شود. گفتوگویی که درون خانواده شکل میگیرد باید سالم، محترمانه، پویا و خلاق باشد؛ آن زمان است که عامل بیرونی نمیتواند در این خانواده نفوذ کند و اگر نفوذ کرد به سهولت چاره جویی میشود و خانواده از گزند آسیب حفظ میماند.
نقیزاده با بیان اینکه به اعتقاد رهبر معظم انقلاب(مدظله العالی) جامعه اسلامی، بدون بهرهمندی از نهاد خانواده سالم، سرزنده و با نشاط امکان ندارد پیشرفت کند، تصریح کرد: خانواده به عنوان یکی از مؤثرترین محیطها در شکلگیری شخصیت افراد، از ابزارهای خاصی در این شکلگیری بهره میبرد. گفتوگوی مناسب بین اعضای خانواده و تبادل اندیشه میان ایشان میتواند زمینهساز شکلگیری مناسب شخصیت فرزندان شود. در خانوادهای که گفتوگو و مشورت، اصل ارتباطی اعضای خانواده است، فرزندانی با عزت نفس و اعتماد به نفس بالا تربیت میشود و در مقابل خانوادهای که در آن اعضا اجازه بیان اندیشه و عقیده خود را ندارند و یک نفر به عنوان تصمیم گیرنده برای همه نقش ایفا میکند، فرزندانی بدون عزت نفس و سرخورده تحویل جامعه میدهد.
وی افزود: ابقای فرهنگ گفتوگو در خانواده و بهینه کردن کارکرد آن نه تنها برای بقای خانواده ضروری است بلکه در درازمدت برای انسجام اجتماعی نیز ضرورت دارد. آموزش و یادگیری روشهای گفتوگو و مذاکره در کانون خانواده بین والدین و فرزندان، بین زن و شوهرها، بین همکاران، بین آحاد افراد جامعه و استفاده از تمامی ظرفیتهای ذهنی یکدیگر برای رسیدن به یک توافق و تفاهم در موارد مورد اختلاف دو جانبه و چند جانبه امری ضروری برای یک جامعه پویاست. در حقیقت رویکرد گفتوگو و مذاکره در تعاملات اجتماعی نرخ بسیاری از معضلات را پایین میآورد؛ آن چه مسلم است خیلی از افراد به واسطه عدم آشنایی با ادبیات گفتوگو و فنون مذاکره، هنگام بروز مشکلات در بیشتر موارد به سادگی در دام تقابل و حتی خشونت و پرخاش و دیگر روشهای زورمدارانه میافتند.
نقیزاده درپایان یادآور شد: خانوادهها نقش مهمی در فراهم ساختن زمینههای رشد و پرورش فرزندان خود دارند، والدین باید انگیزه از دست رفته فرزندان را به آنان بازگردانند و آرامش و اطمینان خاطر را در ایشان به وجود آورند. کانون خانواده مجموعهای است شامل زن، شوهر و فرزندان؛ موفقیت آن در گرو هماهنگی، همکاری و صمیمیت همه اعضا از مسیر گفتوگواست که طرح ملی گفتوگوی خانواده توانست به درستی بدان پرداخته و در اقدامی ارزشمند آن را وارد میدان عمل کند؛ فراهمسازی بستری که در آن خانوادهها بتوانند با تکیه بر بستر اجتماعات محلی، به گفتوگویی بپردازند که به نقل از اسناد این طرح، توانمندساز بوده و به ارتقای سطح آگاهی، تحمل و همدلی بین اعضای خانواده یاری میرساند.
در ادامه این نشست سیامک زند رضوی -عضو انجمن جامعه شناسی ایران و مجری ملی طرح گفت وگوی ملی خانواده - اظهار کرد: این طرح با همکاری سه دستگاه معاونت امور زنان و خانواده، انجمن جامعه شناسی ایران و کانون گفت وگوی امام موسی صدر اجرا شده است و در مرحله نخست با انتخاب و آموزش تسهیلگران شروع کرد و به تعداد تمامی استانها به آموزش تسهیلگری و مهارتهای لازم پرداخت. هرکدام از آموزش دیدگان که عموما شامل مدیران بودند به آموزش ۳۰ تا ۴۰ فرد دیگر اعم از اساتید دانشگاه، روزنامهنگاران حوزه خانواده و... مشغول شدند. در این راستا گفت وگوهایی میان پدران با پدران، مادران با مادران و فرزندان با فرزندان انجام شد و تسهیلگران به شنیده شدن صدای افراد کمک میکردند.
زند رضوی ادامه داد: امروزه خانواده و گروههای اجتماعی نمیتوانند یگانه پناهگاه حل مشکلات افراد باشند و مشکلات درون خانواده به تنهایی قابل حل نیست. دستگاههای اداری و دولتی بسیار مرکز گرا هستند و نگاهی از بالا به پایین به شهروندان دارند همچنین نیروی انسانی محدودی که با دانش روز آشنا نیستند نمیتوانند کمک چندانی به رفع مشکلات کنند. در چنین شرایطی کمک گرفتن از سازمانهای مردم نهاد و انجمنها میتواند راهگشا باشد.
این عضو انجمن جامعه شناسی ایران با اشاره به یافتههای جامعه شناسی گفت: از جمله یافتههای دانش جامعه شناسی تقویت زندگی افراد از راه تقویت زندگی اجتماعی آنان است. برای مثال اگر معتادی در یک جامعه وجود دارد تنها کسانی که او را دوست دارند میتوانند به او کمک کنند بنابراین اگر اعضای خانواده و نزدیکان او را دریابیم، فضای بازگشت فرد معتاد به جامعه نیز فراهم میشود.
مجری ملی طرح گفتگوی ملی خانواده در ادامه اظهار کرد: کم هزینه ترین و موثر ترین راه توسعه اجتماعی و فرهنگی در دنیای مالامال از رسانهها، ایجاد بستر دائمی برای گفت وگوی چهره به چهره در میان گروهها، اعضای خانواده، اقشار اجتماعی و محلات مسکونی است بنابراین ایجاد فرآیند گفت وگویی در این راستا موثر است. گفت وگو به معنای سراپا گوش شدن، همدلانه شنیدن و خود را جای طرف مقابل قرار دادن است که اگر این همدلانه گوش کردن را پایه گفت وگو بدانیم، راهکاری برای حل مشکلات دنیای امروز یافتهایم.
به گفته زند رضوی شباهت میان افراد گوناگون در دنیای متفاوت امروزی، " آرزو داشتن" است. تمام افراد آرزو دارند فرزندی داشته باشند یا کودکی را به فرزندی بپذیرند و برایش آرزوی شادی، رفاه و آرامش کنند که اینها کلید حل مشکلات خانواده در دنیای امروز است.
وی همچنین معتقد است که گفت وگوی درون خانواده کاملا ضروری است اما کافی نیست. از این رو باید به یافتن "محله تعاملی" بپردازیم. "محله تعاملی" به معنای یافتن فضاهای اجتماعی کوچکی است که در آنجا بچهها با یکدیگر بازی و در این حین والدین فرصتی برای آشنایی با یکدیگر پیدا میکنند چراکه نکته اساسی در "گفت وگوی ملی" گفت وگوی خانوادهها با یکدیگر است.
این عضو انجمن جامعه شناسی ایران به بیان اهداف طرح "گفتگوی ملی خانواده" پرداخت و گفت: هدف ما از "گفت وگوی ملی خانواده" ارتقا سطح آگاهی به اصول گفت وگو و مفاهیم و ضرورت گفت وگو است تا اینگونه صبورانه بشنویم و همدلانه خود را در جای سایر افراد قرار دهیم. در بسیاری اوقات صدای زنان شنیده نمیشود و ما باید این فرصت را برای تمامی گروههای ذینفع در خانواده ایجاد کنیم.
زند رضوی اضافه کرد: چهار عرصه ضروری برای گفت وگوی موثر اعم از آشنایی با بینش جامعه شناسانه در مواجهه با مسائل است تا به مشکل خود در بستر جامعه و در طول زمان نگاه کنیم همچنین از دیگر عرصههای مهم آشنایی با تسهیلگری اجتماعی برای اجازه صحبت کردن به دیگران و گوش دادن به او، آشنایی با مساله یابی مشارکتی با توجه به گفت وگو در موضوعات معین و مورد تفاهم و آشنایی با اصول گفت وگوی موثر با توجه به عنصر گوش دادن همدلانه به دیگران است.