رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری، با بیان اینکه نتیجه بررسی‌های این مرکز در موضوع احیای زاینده‌رود در قالب پیشنهادات سیاستی به اطلاع رئیس جمهور رسیده و ایشان نیز در قالب دستوراتی وظایف و تکالیف هر یک از دستگاه‌ها را به آنها ابلاغ کرده است، گفت: هسته مرکزی همه بررسی‌ها و مطالعات ما در حوزه آب، ضرورت بازنگری در نظام مدیریت آب و شکل‌گیری حکمرانی آب است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دولت به نقل از مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری، دکتر محمدصادق خیاطیان، رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک به موضوع دستور رئیس جمهور به این مرکز مبنی بر انجام مطالعات علمی درباره احیای حوضه آبریز زاینده‌رود پرداخت. گفت و گو با وی را در ادامه می‌خوانید.
* یکی از موضوعات ارجاعی به مرکز بررسی‌ها موضوع آب زاینده رود بود، آن پروژه به کجا رسید، توانستید راهی برای احیای زاینده‌رود پیدا کنید؟
- بله موضوع زاینده رود و به عبارت کلی‌تر آب اصفهان یکی از مهم‌ترین ماموریت‌های ارجاعی به ما از سوی رئیس‌جمهور بود. البته گاهی یک خلط مبحثی اتفاق می‌افتد و تصور می‌شود که صفر تا صد احیای حوضه آبریز زاینده‌رود به مرکز بررسی‌های استراتژیک واگذار شده است. اساسا انجام چنین کاری، نه از عهده مرکز بررسی‌ها که منفردا از عهده هیچ دستگاهی بر نمی‌آید. ما انجام مطالعات مربوطه را عهده‌دار بودیم و وظیفه خود را انجام دادیم.
پس از ارجاع ماموریت، در چند لایه ابتدا در مطالعات اسنادی، نتایج تحقیقات و پژوهش‌های انجام شده در این زمینه را بررسی و داده‌های مفید را استخراج کردیم. در لایه بعدی از دانشگاه‌ها و مراکز علمی خواستیم راهکارهای علمی خود را ارائه کنند که انصافا پاسخ‌های خیلی خوبی هم گرفتیم. در لایه بعدی نشست‌های کارشناسی متعددی با تمامی ذی‌نفعان موضوع از کشاوران گرفته تا صنعتگران، مسئولان محلی و مسئولان ملی در مرکز برگزار کردیم.
این مدل چندوجهی حل مسئله که ما حتی پای حرف‌های کشاورزان منطقه بنشینیم و از ظرفیت دانش محلی بهره ببریم شاید برای اولین بار بود که مورد استفاده قرار می‌گرفت. نهایتا نتیجه همه بررسی‌ها در قالب سند سیاستی خدمت رئیس‌جمهور محترم ارسال شد. در این سند در سه سطح فوری، میان‌مدت و بلندمدت، اقدامات و راهکارهایی برای حل مسئله پیشنهاد شده است.
* فکر می‌کنید مردم اصفهان کی نتیجه این بررسی‌ها و راهکارهای شما را ببیند؟
- می‌دانید که مسئله آب، یک مسئله چندوجهی، میان‌رشته‌ای و بسیار پیچیده است. بخشی از این مسئله متاثر از نزولات جوی و شاخص‌های زیست‌محیطی و اقلیمی است که اساسا تحت کنترل ما نیست. بخش دیگری از آن هم چه در زمینه مدیریت آب و چه در زمینه فرهنگ مصرف، بازیگران و ذی‌نفعان بسیار متکثری دارد، لذا ما حتی پس از رسیدن به راهکارهای کارشناسی هم نیازمند یک عزم فراقوه‌ای و ملی برای اجرای آنها هستیم.
هسته مرکزی همه بررسی‌ها و مطالعات ما در حوزه آب، ضرورت بازنگری در نظام مدیریت آب و شکل‌گیری حکمرانی آب است. مطالعات مدیریت آب امروزه در چارچوب مشترکی از حیطه‌های اقتصاد عمومی، اقتصاد سیاسی، اقتصاد کشاورزی و سیاست‌گذاری انجام می‌شود. رویکردهای تقلیل‌گرایانه به این مسئله چندلایه، مشکلی را حل نخواهد کرد. قدم اول در حل هر مسئله‌ای، صورتبندی دقیق مسئله و واشکافی ابعاد و لایه‌های مختلف آن است.
ما در موضوع آب زاینده‌رود تلاش کردیم با این رویکرد به مسئله ورود کنیم. نتیجه بررسی‌ها نیز چنانکه اشاره کردم در قالب پیشنهادات سیاستی به اطلاع رئیس‌جمهوری رسید و ایشان نیز در قالب دستوراتی، وظایف و تکالیف هر یک از دستگاه‌ها را به آنها ابلاغ کرده است. اما چه زمانی نتایج این اقدامات در زندگی مردم محسوس خواهد بود؟ زمانی که امکان اجرای همه اقدامات وراهکارهای پیشنهادی با همراهی تمام دستگاه‌های دولتی و حاکمیتی و مردم فراهم آید.