اقتصاد داری زیر بار شدیدترین تحریم‌های اقتصادی آن هم در طول چندین دهه، تجربه‌ای را در اختیار ایران قرار داده است که امروز کشورهایی که مورد تحریم‌های ظالمانه امریکا قرار می‌گیرند، خواستار برخورداری از تجربیات ایران در حوزه دور زدن تحریم‌ها و شیوه اقتصاد داری در وضعیت تحریم‌های سخت اقتصادی می‌باشند.

در این بین وقتی خزانه‌داری امریکا به عنوان مجموعه‌ای که سالیان سال متولی تنظیم تحریم‌های سخت اقتصادی علیه ایران است، با خبر رشد تجارت خارجی ایران به ویژه در سال گذشته روبه‌رو می‌شود، حتماً متوجه بی‌اثر شدن تحریم‌های وضع شده می‌شود، کما اینکه اخیراً نیز رسانه‌های غربی به این موضوع اشاره داشته‌اند.

به هر ترتیب اگر چه نمی‌توان منکر اثر سوء‌تحریم‌ها بر اقتصاد ایران شد، اما منکر این موضوع هم نمی‌توان شد که ایران در حوزه دور زدن تحریم‌ها آنهم در دنیای کنونی صاحب تجربه شده‌است به‌طوری که امروزه کشوری، چون روسیه خواهان استفاده از تجربیات اقتصاد داری ایران در زمانه تحریم‌های سخت می‌باشد.

تحریم‌های نفتی و مالی که بر اقتصاد ایران اعمال شد تحریم‌های سختی بود که در ابتدا حوزه تجارت خارجی ایران و مالیه و بانکداری را مورد هدف قرار داد، اما بررسی روند تجارت خارجی ایران در دهه اخیر نشان می‌دهد که ایران نه تنها به خوبی گلیم خود را از آب درآورده است بلکه در سال‌۱۴۰۰ و همزمان با فعالیت دولت سیزدهم حوزه تجارت غیرنفتی با رکورد شکنی همراه شده است.

خوب همه می‌دانند که بخشی از سلطه اقتصادی امریکا بر اقتصاد کشورها از طریق دلار اعمال می‌شود، حال وقتی تجارت خارجی ایران با رشد مواجه می‌شود یعنی تحریم دور خورده است.

تجارت خارجی غیرنفتی ایران در سال‌۱۴۰۰ با تبادل ۱۶۲‌میلیون‌تن کالا با کشورهای جهان، رکورد ۱۰۰‌میلیارد دلاری را به ثبت رساند که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۳۸‌درصد رشد داشته است. در سال‌۱۴۰۰ بیش از ۱۲۲ میلیون تن کالای ایرانی به ارزش ۴۸ میلیارد دلار، در سال‌۱۴۰۰ به اقصی نقاط جهان صادر شد که این میزان ۱۴‌میلیارد دلار بیشتر از سال قبل بود و رشد ۴۱ درصدی داشته‌است.

در سالی که گذشت بیش از ۴۰‌میلیون تن کالا، به ارزش ۵۲ میلیارد دلار نیز وارد کشور شد که عمدتاً کالای اساسی، مواد خام و ماشین‌آلات تولید بودند، میزان کالاهای وارداتی در سال‌۱۴۰۰ در مقایسه با سال‌۹۹ رشد ۲۱ درصدی در وزن و ۳۶‌درصدی در ارزش را به همراه داشت که نشان از اهتمام دولت سیزدهم در تأمین کالاهای اساسی مردم دارد.

تأمین ارز انجام شده در سال‌۹۹ بالغ بر ۳۶ میلیارد دلار بود که این مؤلفه اقتصادی در سال گذشته همزمان با روی کار آمدن دولت سیزدهم با ۵۷‌درصد رشد به ۵۷‌میلیارد دلار رسید.

داده‌های آماری نشان می‌دهد که در سال گذشته کل تجارت غیرنفتی ارزشی معادل ۱۰۰میلیارد دلار داشته که نسبت به سال‌۹۹ رشد ۳۸درصدی را ثبت کرده است. طی سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۰، از حیث ارزش، بالاترین رقم صادرات متعلق به سال ۱۴۰۰ است. بعد از سال‌۱۳۹۰، بالاترین واردات کالایی کشور نیز در سال ۱۴۰۰رقم خورده است.

رئیس کل بانک مرکزی اعلام کرد تأمین ارز در سال‌۱۴۰۰ با افزایش ۵۷‌درصدی در مقایسه با سال‌۱۳۹۹ به بیش از ۵۷‌میلیارد دلار رسید.

 علی صالح‌آبادی با تأکید بر اینکه وضعیت بازار ارز کشور مطلوب، روان و متعادل است، گفت: تأمین ارز انجام شده در سال‌۱۳۹۹ مجموعا ۵/۳۶ میلیارد دلار بوده‌است، اما این رقم در سال‌۱۴۰۰ به بیش از ۵۷‌میلیارددلار افزایش یافت.

رئیس کل بانک مرکزی همچنین با اشاره به افزایش بازگشت ارز حاصل از صادرات به کشور تأکید کرد: مجموع عرضه ارز توسط صادرکنندگان در سامانه نیما در طول سال‌۱۴۰۰ نیز ۲۹‌میلیارد و ۳۰۰‌میلیون دلار بود که از رشد ۶۶‌درصدی نسبت به سال‌۱۳۹۹ برخوردار است.

صالح‌آبادی ضمن تشریح تحولات بازار ارز کشور در سال گذشته افزود: میزان خرید و فروش اسکناس دلار در بازار متشکل معاملات ارزی با افزایش ۱۷۶ درصدی در سال‌۱۴۰۰ در مقایسه با سال‌۱۳۹۹ به رقم یک‌میلیارد و ۶۹۴ میلیون دلار رسید. نرخ اسکناس دلار در این بازار در ابتدای دوره ۷۵۴/۲۴ تومان و در پایان دوره ۸۱۴/۲۴ تومان بود.

به گفته رئیس کل بانک مرکزی، خرید و فروش اسکناس یورو نیز در بازار متشکل معاملات ارزی در سال ۱۴۰۰ در مقایسه با سال ۱۳۹۹ با افزایش ۱۸۶ درصدی به رقم ۲۹۹ میلیون یورو رسید. این میزان در سال‌های‌۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ به ترتیب ۸ و ۸۰‌میلیون یورو بوده است.

صالح آبادی با بیان اینکه میانگین نرخ دلاری معاملات در سامانه نیما در ابتدای دوره سال‌۱۳۹۹ با رقم ۸۱۸/۱۳ تومان آغاز شده و این رقم در پایان دوره این سال به رقم ۰۲۳/۲۳ تومان رسیده است، افزود: این در حالی است که میانگین نرخ دلاری معاملات در سامانه نیما در ابتدای سال‌۱۴۰۰ با رقم ۲۰۰/۲۳ تومان شروع و با میانگین معاملات ۸۹۱/۲۳ تومان به پایان رسیده است.