هفته پژوهش و فناوری بهانه ایست که سازمان ها، نهادها، کارشناسان و مدیران با خود بیاندیشند که تا چه حد تصمیم ها و سیاست گذاری های آنها که بعضا هزینه های هنگفت و جبران ناپذیری را در کشور در بر داشته، مشکل گشای مسائل و چالشهای امروز جامعه بوده است و تا چه میزان در مسیر پیشرفت کشور موثر خواهد بود. در بعد فناوری نیز این نکته حائز اهمیت است که تصمیم گیران بدانند چه فرآیندها و فعالیت هایی نیازمند فناوری های نوین و کدام یک از امور جاری به نحو صحیح و اثر بخش از فناوری بهره برده است، همچنین کدام یک از تصمیم های آنها باعث توسعه فناوری در کشور می شود.
مهم ترین سوالی که در هفته پژوهش باید پاسخ داده شود این است که کدام یک از رفتار ها و تصمیمات ما بر پایه دانش و دانائی شکل گرفته و کدام یک حاصل انگاره غلط خودآگاه پنداری و پیروی از دیدگاههای غلط و ناکارآمد است که در سیستم نهادینه شده و نظام موجود را دچار رکود کرده است.
پژوهش و تعمق از یک سو کمک می کند که حین فعالیت، هر از گاهی با خروج از عرصه عمل با گستره دید وسیعتر، نتایج اقدامات را بررسی و آسیبها و چالشها و خلاها را شناسایی کرده و اصلاح و بهبود بخشیم (حلقه ی اول یادگیری)، از سوی دیگر کمک می کند تا پیش فرض های نه لزوما درست خود را که سال ها در ذهن شکل گرفته و مبنای تصمیم ها و رفتارهای ماست را به چالش کشیده و تغییر دهیم. (حلقه ی دوم یادگیری)
عدم یادگیری سیستماتیک فسادزا است، چراکه فساد صرفا به معنای دست درازی به منابع مالی یا سو استفاده و تصرف در اموال نیست، سیستمی که یادگیرنده نباشد و امروزش بهتر از دیروز نباشد، سیستم فاسدی است که منابع مالی، انسانی و اجتماعی زیادی را هدر می دهد و با پسرفت یا درجازدن به جای پیشرفت سیستم را دچار ضعف و انحطاط می کند و این خود معنای فساد است.
بر همین مبنا مهم ترین وظیفه علم و پژوهش کمک به اصلاح امور و پاسخ به نیاز ها از طریق یادگیری مستمر است. همانطور که مقام معظم رهبری (مدظله) هدف پژوهش را رسیدن به مرجعیت علمی و حضور در جمع سرآمدان علم و فناوری و در عین حال حل مسائل کنونی و آینده کشور میدانند و همچنین یکی از مهم ترین سرفصل های بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی را به علم و پژوهش تخصیص داده و دانش را، آشکارترین وسیلهی عزّت و قدرت یک کشور می دانند. (الْعِلمُ سُلْطانْ)
نظر به این مهم، هفته پژوهش فرصتی برای همه تصمیم سازان و تصمیم گبران در سطوح مختلف اجرایی و علمی کشور است تا در خود تعمق کرده و بسنجند که فعالیتی که در آن مشغول هستند تا چه میزان با یافته های علمی تطبیق دارد و دانش حاصل از آگاهی ها تا چه حد در عملکردها تزریق و کاربردی شده است، به زبان ساده آیا امروزمان از روزهای گذشته بهتر است یا در حال فاسد شدن هستیم.
نباید فراموش کرد که جاهل، کسی است که به جهل خود واقف نیست، خود را آگاه و عالم می پندارد و بر همین اساس به تفکر و تعقل روی نمی آورد. جهل و نادانی یکی از مولفه هایی است که مانع رشد و تکامل انسان می شود و به همین دلیل اسلام نسبت به جهل و نادانی هشدارهای زیادی داده است آنجا که می فرماید : «هَلْ یَسْتَوِی الَّذِینَ یَعْلَمُونَ وَ الَّذِینَ لا یَعْلَمُونَ». " قطعا کسانی که علم و آگاهی دارند با کسانی که علم ندارند مساوی نیستند" (سوره مبارکه زمر، آیه 9)
در پایان، لازم است همه ما در هر سطحی اگر علاقمند به پیشرفت امور هستیم در این هفته به این سوالات پاسخ دهیم: آخرین کتاب، گزارش، مقاله ای که در حوزه تخصصی کاری یا حوزه مورد علاقه خود مطالعه کردیم چه بوده است؟ آیا به آخرین پژوهش ها، گزارش ها و آمارهای تحلیلی زمینه کاری خود آگاهی داریم؟ ما به میزان آگاهی که از حوزه های مرتبط با خود آگاهی داریم به روز هستیم. آیا در سال 2022 زندگی می کنیم یا سال هاست که در یک صفحه از تاریخ عقب مانده ایم ؟ اگر فرزندم از من بخواهد تا سی دقیقه در حوزه کاری که در آن کارشناسی می کنم برایش توضیح دهم آیا حرفی برای گفتن و دانشی که گویای 20 یا 30 سال سابقه کاری من در آن حوزه باشد را دارم ؟آیا در عصر آگاهی های پوسته ای، دانش خود را از شبکه های مجازی و بصورت یک دانش سطحی و غیرقابل اتکا کسب کرده ایم یا برای فهم و آگاهی خود ارزش قائلیم و مطالعات پژوهش شده و قابل استناد را مبنای خود قرار می دهیم؟